ಗಾಂಧಿ ವಿಶೇಷ ಗಾಂಧಿ ಸ್ಮರಣೆ ಕೆಟ್ಟದ್ದನ್ನು ………. ಆಡುವುದಿಲ್ಲ, ಕೇಳುವುದಿಲ್ಲ, ನೋಡುವುದಿಲ್ಲ ಎನ್ನುತ್ತಲೇ ‘ಮಾಡುತ್ತೇವೆ’ ಅನ್ನುತ್ತಾರಲ್ಲ                 ಮಹತ್ಮಾ ನೀ ಮೆಚ್ಚಿದ ಮೂರರ ಜೊತೆ                 ಕೈಕಾಲುಕಟ್ಟಿದ ಮಂಗನ ಗೊಂಬೆ ಬೇಕಲ್ಲ !                 ತಂದರೂ ನಡೆನುಡಿ ಹೊಂದಬೇಕಲ್ಲ ! ಜನನಿ ಪ್ರೇಮದ ಪುತ್ಥಳಿ ಮಡದಿ ತ್ಯಾಗದ ಮೂರುತಿ ಸರ್ವಜನಾಂಗ ಬಂದsÄ ಬಳಗ ಕನಸಿನ ರಾಮರಾಜ್ಯ ನನಸೇ ?                 ನೀನಿಂದು ಇಲ್ಲಿಗೆ ಬಂದುದಾದರೆ                 ಗುಂಡೇಟು ಇಲ್ಲದೇ ಗುಂಡಿಗೆ ಒಡೆವುದು                 ನಡುರಾತ್ರಿಯಲ್ಲಿ ಹೆಣ್ಣು ನಡೆವಂದು …… ಸ್ವಾತಂತ್ರ‍್ಯ !                 …… ನೀನೇನೋ ಹೇಳಿ ಹೋದೆ ಬಾಪೂ                 ಹಾಡುಹಗಲಲೇ ಹೆಣೆ್ಣನ ಅ¨Àsದ್ರತೆ                 ನಿನ್ನ ಕನಿಸಿನ ಭಾರತ ಕಂಡು                 ಪದ ಕುಸಿದು ಅಸು ನೀಗದಿರು                 ನಕ್ಕುಬಿಡು – ಬಿಡುಗಡೆಯಂದು                 ಜಯಂತಿಯAದು – ಜೈ ಜೈಕಾರ                 ಮತ್ತೆ ನಿನ್ನ ನೆನಪು                 ಮುಂದಿನ ವರ್ಷವೇ ! ******************************* –              ಕೆರೋಡಿ ಎಂ. ಲೋಲಾಕ್ಷಿ

ಗಾಂಧಿ ವಿಶೇಷ ಗಾಂಧಿ‌ ನೆನಪಲ್ಲಾ‌… ನೀಲ ಆಗಸದ ಮನಸುಬೇರುಬಿಟ್ಟ ಹೂ ಹಣ್ಣು ಕನಸುಪ್ರೀತಿ ಪ್ರೇಮ ಕರುಣೆಯೇಮೈವೆತ್ತಿ ಬಂದಂತೆ ಸೊಗಸು. ತಾನು ತನ್ನದೆಂಬ ಹಂಗು ಹರಿದುಎಲ್ಲರನ್ನೂ ತನ್ನ ಪ್ರೇಮತೆಕ್ಕೆಯಲಿ ಸೆಳೆದುಸ್ವತಂತ್ರ ಸ್ವದೇಶದ ಮುನ್ನುಡಿ ಬರೆದುಊರಿಕೊಂಡು ಊರುಗೋಲುಬಾರಿಸದೆಯೇ ಬಗ್ಗಿಸಿದಮೌನದಲಿ ಅಸಹಕಾರದಲಿಹಿಡಿ ಕಡಲೆಕಾಯಿ ಜಗಿದು. ಕೂಡಿಟ್ಟು ಕೊಟ್ಟೆ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯಸಹನೆ,ಅಹಿಂಸೆಯ ಪಥದಲಿಬೀದೀಲಿ ಚೆಲ್ಲಿ ರಕ್ತಧೋಕುಳಿಕೊಂದು ಸತ್ಯ ಮತ್ತು ಮಹಾತ್ಮನನಡೆಸಿದ್ದೇವೆ‌ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವ. ಗಾಂಧಿ‌,ನೋಟಿನಲಿ ಕನ್ನಡಕದಲಿಟೋಪಿ ಚೇರಿನಲಿ ಪಟದಲ್ಲೂ ಕೂಡಿಸಿ ಹಾರಹಾಕಿದ್ದೇವೆ.ಸತ್ಯ ಅಹಿಂಸೆಯ ಕತ್ತು ಹಿಚುಕಿಶಾಂತಿ ನೆಮ್ಮದಿ ಹಣಕ್ಕೆ ಮಾರಿಯಂತ್ರ ತಂತ್ರ ಕುತಂತ್ರದಿಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಕಂಡೂ ಕಂಡೂಉದ್ದಾರವಾಗಿಬಿಟ್ಟಿದ್ದೇವೆ.!? ಗಾಂಧಿ‌ ನೆನಪಲ್ಲಾ‌….ಸತ್ಯಶೋಧನೆಗೆ ಒಡ್ಡಿದ ಪಥ.ವ್ಯಕ್ತಿಯಲ್ಲಾ..ಮಾನವ ಪ್ರೇಮದ ಒಲವು.ನಡೆ ನುಡಿಯ ತಿಳಿವುಉಳಿಸಿ ಉಳಿವ ಏಕೈಕ ಅರಿವು. ********************* ಸುಜಾತ ಲಕ್ಷ್ಮೀಪುರ.

ಗಾಂಧಿ ವಿಶೇಷ ಮಹಾತ್ಮನಾದ ಗಾಂಧಿ ಮೋಕ್ಷ ಕಂಡಿತು,ಭರತ ಖಂಡಗಾಂಧಿ ಕನಸಿನ ಭಾರತಬಿಳಿ ತೊಗಲುಗಳ ದಬ್ಬಾಳಿಕೆಯಲಿನರಳಿತು ಪ್ರಜೆಗಳ ಹಿತ ಆಂಗ್ಲರ ನಿರಂಕುಶ ಪ್ರಭುತ್ವತೆರೆಯೆಳೆದ ಗಾಂಧಿ ಮಹಾತ್ಮನೋವು,ತ್ಯಾಗ,ಬಲಿದಾನಬಳಲಿದ ಜೀವಾತ್ಮ ಸತ್ಯಾಗ್ರಹ,ಚಳವಳಿ,ಅವಿರತ ಹೋರಾಟ,ಬಾನೆತ್ತರದಲಿ ತ್ರಿವರ್ಣ ರಂಗಿನ ಬಾವುಟರಾಷ್ಟ್ರಪಿತನ ನೆನಪುಸೇರಿತು ಇತಿಹಾಸ ಪುಟ ಹರಿದು ಛಿದ್ರವಾದ ಬದುಕು,ಬಿಕರಿಯಾದನಮ್ಮ ಮೌಲ್ಯಗಳುಸಂಕುಚಿತ ಭಾವನೆಗಳುಕಿತ್ತು ತಿನ್ನುವ ವಿಚಾರಗಳು ಹರಿದ ರಕ್ತದ ಕೋಡಿಕಮಟು ವಾಸನೆ ಬೀರಿದೆನೆಲ,ಜಲ,ಗಲ್ಲಿಗಲ್ಲಿ ಗಳಲಿಉಸಿರುಕಟ್ಟಿ ಹೆಪ್ಪುಗಟ್ಟಿದಭಾವನೆಗಳು ,ಸಿಡಿದ ಕಿಡಿಸರ್ವ ಸ್ವತಂತ್ರದ ಒಂದೇ ಮಂತ್ರ,ನಮ್ಮ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯಬತ್ತಿದ ನಮ್ಮ ಆಸೆಗಳುಸ್ವಹಿತದ,ದೇಶದ ಕನಸುಗಳಿಗೆ ಬೆತ್ತಲಾದಮೋಹನದಾಸ ಕರಮ ಚಂದ ಗಾಂಧಿ ತುಳಿದ ಹೋರಾಟದ ದಾರಿಬಲು ಕಠಿಣಹಗಲಿರುಳು ಕಿತ್ತೊಗೆವಗುಲಾಮಗಿರಿಯ ಪಠಣಶಾಂತಿ,ಕರುಣೆ,ಪ್ರೀತಿಯಲಿಮನಸು ಹರಿದ ಪುಟಗಳಸೇರಿಸಿ ,ಸತ್ಯ ಅಹಿಂಸೆಯ ದಾರದಿಂದ ಬಿಗಿದಗಾಂಧಿ ಪರಮಾತ್ಮ ಜ್ಞಾನ ,ವಿಜ್ಞಾನ,ಶಿಕ್ಷಣದ ಅರಿವು,ಕೆಚ್ಚು ಹರಿಸಿದೆ ನೆತ್ತರಿನಲಿಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ಹಸಿವುಮುಗ್ಗರಿಸಿದ ಆಂಗ್ಲರ ಕಾಯಿದೆ,ಕಾನೂನುಬಿತ್ತು ಸ್ವತಂತ್ರದ ಗಾದಿಗೆಭಾರತನಾಥುರಾಮನ ಹೊಡೆತದಗುಂಡುಎದೆಯೊಡ್ಡಿ ಸತ್ತ ಕೆಚ್ಚೆದೆಯ ಗಂಡು ನಮ್ಮ ಮಹಾ”ಭಾರತ,”ದಮಹಾಕಾವ್ಯ,ಗಾಂಧಿ ಪಿತ,ಮುಗಿಸಿದ ದಂಡಯಾತ್ರೆನನ್ನ ಭಾರತದಲ್ಲೊಂದುಸ್ವಾತoತ್ರ್ಯದ ಜಾತ್ರೆ ********************** ವೀಣಾ ರಮೇಶ್

ಮಕ್ಕಳ ಕವಿತೆ  ಗಾಂಧಿತಾತ   ಗಾಂಧಿತಾತ ನಮ್ಮತಾತ ದೇಶಕ್ಕಾಗಿ ಮಡಿದ ಮಹಾತ್ಮಾನಾತ…|| ಪ|| ಬಾಲ ಮೋಹನ ಗಾಂಧಿ ತಾಯಿ-ಗುರುವಿನ ಮಾತಿನಲ್ಲೇ ಜಗವ ಬೆಳಗಲು ಹೊರಟುಬಿಟ್ಟ…|| ೧|| ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ಜಾಣನಲ್ಲ ನೀತಿಯಲ್ಲಿ ಜಗವಬಲ್ಲ ಅಂತರಾತ್ಮ ಬಂಧದಲ್ಲಿ ನಡೆದುಬಿಟ್ಟ….|| ೨|| ಬಡವ ನನ್ನ ದೇಶ ಕೋಟು ಸೂಟು ಬೇಡ ಪಂಚೆವುಟ್ಟು ಸಾಗಿಬಿಟ್ಟ…|| ೩|| ಅಸ್ತ್ರ ಎಂದು ಹಿಡಿಯಲಿಲ್ಲ ಹನಿ ರಕ್ತ ಚೆಲ್ಲಲಿಲ್ಲ ಯುದ್ಧ ಮಾತ್ರ ಗೆದ್ದುಬಿಟ್ಟ….|| ೪|| ಸತ್ಯಾಗ್ರಹ ಶಸ್ತ್ರದಿಂದ ಅಹಿಂಸೆ ಮಾರ್ಗದಲ್ಲಿ ಬ್ರಿಟಿಷರನ್ನು ನಡುಗಿಸಿಟ್ಟ…|| ೫|| ಮಾಡು ಇಲ್ಲ ಮಡಿ ದೇಶ ಬಿಟ್ಟು ನಡಿ ಎನುತಾ ಬ್ರಿಟಿಷರನ್ನು ತೊಲಗಿಸಿಟ್ಟ…|| ೬|| ಸತ್ಯ ಶಾಂತಿ ನ್ಯಾಯ ಕರ್ಮ ಸಹನೆ ಪ್ರೀತಿ ನನ್ನ ಧರ್ಮ ಎನುತಾ ಅಜ್ಞಾನ ಅಂಧಕಾರವ ಕಳಚಿಬಿಟ್ಟ….|| ೮|| ನನ್ನ ಜೀವನವೇ ನನ್ನ ಸಾರ ಎನ್ನುತಾ ಬದುಕಿಬಿಟ್ಟ….|| ೯|| ************************ ಮಲಿಕಜಾನ ಶೇಖ…

ಗಾಂಧಿ ವಿಶೇಷ ಗಾಂಧಿ ಎಂಬ ಶಕ್ತಿ! ಗಾಂಧೀಜಿ ‘ – ಎಂಬುದು ಒಂದು ವ್ಯಕ್ತಿಯೇ, ಒಂದು ಸಂಸ್ಥೆಯೇ,  ಸಾಮಾಜಿಕ, ರಾಜಕೀಯ, ಧಾರ್ಮಿಕ, ಆರ್ಥಿಕ, ನೈತಿಕ  ಚಿಂತನೆಗಳ ಮೊತ್ತವೇ? ಹೇಗೆ ಅರ್ಥೈಸಬೇಕು ? ಗಾಂಧೀಜಿಯವರು ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಿ ಹೋದರೂ ಜನರನ್ನು ಆಯಸ್ಕಾಂತದಂತೆ ಸೆಳೆಯುತ್ತಿದ್ದರು. ನಿಸ್ವಾರ್ಥ, ನಿರ್ಭೀತಿ, ಆಧುನಿಕ ಮನೋಭಾವ ಹಾಗೂ ಪಾರಂಪರಿಕ ನಿಷ್ಠೆ, ಸಮುದಾಯ ನಿಷ್ಠೆ, ಸರಳತೆ ಮೊದಲಾದವನ್ನು ಉಸಿರಾಡುತ್ತ ಜಾತಿ-ಮತಗಳಲ್ಲಿ ಸಮಭಾವ ಕಂಡವರು. ಗೀತೆ ಮತ್ತು ಉಪನಿಷತ್ತಿನ ಆರಾಧಕರು. ಸಮಾಜಕ್ಕೆ ತಮ್ಮನ್ನು ಸಮರ್ಪಿಸಿಕೊಂಡವರು. ಇಂದಿನ ಧಾವಂತದ, ನೆಮ್ಮದಿಯಿರದ, ಹಣವೇ ಮುಖ್ಯವಾಗಿರುವ, ಅಪನಂಬಿಕೆ, ಅಸಹಿಷ್ಣುತೆ ಗಳು ಆಳವಾಗಿ ಬೇರು ಬಿಡುತ್ತಿರುವ ಈ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಗಾಂಧೀಜಿಯವರ ಆದರ್ಶಗಳು, ಜೀವನ ವಿಧಾನ ಪರಿಹಾರೋಪಾಯಗಳಾಗಿವೆ. ಮೋಹನ ದಾಸ್ ಕರಮಚಂದ ಗಾಂಧಿ 1915ರಲ್ಲಿ ಗಾಂಧೀಜಿಯಾಗಿ ಭಾರತಕ್ಕೆ ಬಂದಿಳಿಯುವ ಮೊದಲೇ ಅವರಿಗೆ  ದಕ್ಷಿಣ ಆಫ್ರಿಕಾದಲ್ಲಿ ಆಡಳಿತದ ದೌರ್ಜನ್ಯದ ವಿರುದ್ಧ ಸೆಣೆಸಾಡಿ ಅದನ್ನು ಮಣಿಸಿದ ಅನುಭವವಿತ್ತು. ಅವರು ಅಲ್ಲಿನ ಕಾರ್ಮಿಕ ವರ್ಗದವರ ಬೆಂಬಲಕ್ಕೆ ನಿಂತು ಅವರಿಗೆ ಸಿಗಬೇಕಾದ ಗೌರವ ಹಾಗೂ ಸ್ಥಾನ-ಮಾನವನ್ನು ದೊರಕಿಸಿಕೊಟ್ಟು ಭಾರತಕ್ಕೆ ಹಿಂದಿರುಗಿದ್ದರು. ಆಗ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟದ ಕಿಚ್ಚು ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿತ್ತು. ಮೊದಲೇ ಮಹಾಯುದ್ದದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯವನ್ನು ಭಾರತಕ್ಕೆ ನೀಡಬಹುದೆಂಬ ಆಸೆಯಿಂದ ಬ್ರಿಟಿಷರ ಪರ ಹೋರಾಡಿದ ಭಾರತೀಯರಿಗೆ ನಿರಾಸೆ ಕಾದಿತ್ತು. ಗಾಂಧೀಜಿಯವರ ರಾಜಕೀಯ ಗುರುಗಳಾಗಿದ್ದ ರಾಜಾಜಿಯವರು ದಕ್ಷಿಣ ಆಫ್ರಿಕಾದಲ್ಲಿ ಅವರ ಹೋರಾಟವನ್ನು ಗಮನಿಸಿ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಅವರ ಅವಶ್ಯಕತೆಯನ್ನು ಮನಗಂಡರು. ಗಾಂಧೀಜಿಯವರ ಸತ್ಯಾಗ್ರಹ, ಸ್ವರಾಜ್ಯದ ಕಲ್ಪನೆ ಮೊದಲದ ವಿಶಿಷ್ಟ ಅಸ್ತ್ರಗಳು, ಸಿದ್ಧಾಂತಗಳಾಗಲೇ ವಿಶ್ವದಲ್ಲಿ ಜನಪ್ರಿಯವಾಗಿದ್ದವು. ಅವರ ಅಹಿಂಸೆಯ ಹಾದಿಗೆ ವಿಶ್ವವೇ ಬೆರಗಾಗಿತ್ತು. ಅದೇ ಹೊತ್ತಿಗೆ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಹೋರಾಟದ ಚುಕ್ಕಾಣಿ ಹಿಡಿಯಬಲ್ಲ ನಾಯಕನ ಅವಶ್ಯಕತೆ ಇತ್ತು. ದಕ್ಷಿಣ ಆಫ್ರಿಕಾದಲ್ಲಿ ಗಾಂಧೀಜಿಯವರ ಯಶಸ್ಸು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ವರದಾನವಾಯ್ತು. ಅದಾಗಲೇ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಘಟಾನುಘಟಿ ನಾಯಕರು ಭಾರತ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಸಂಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿದ್ದರು.ಲಾಲ್,ಬಾಲ್,   ಪಾಲ್,  ರಾಜಾಜಿ, ಭಗತ್ ಸಿಂಗ್, ಅರುಣಾ ಅಸಫ್ ಅಲಿ, ಪಂತುಲು, ಚಂದ್ರಶೇಖರ ಆಜಾದ್, ಚಿತ್ತರಂಜನ್ ದಾಸ್, ಬಟುಕೇಶ್ವರ ದತ್, ಸುಖದೇವ್, ಅಲ್ಲೂರಿ ಸೀತಾರಾಮ ರಾಜು, ಶ್ರೀ ಅರಬಿಂದೋ, ರಾಸ್ ಬೆಹಾರಿ ಬೋಸ್, ಸುರೇಂದ್ರನಾಥ್ ಟ್ಯಾಗೋರ್, ಸುಭಾಷ್ ಚಂದ್ರ ಬೋಸ್, ಲಿಯಾಕತ್ ಅಲಿ, ಅಸಫ್ ಅಲಿ, ಸರ್ದಾರ್ ಪಟೇಲ್, ಜವಾಹರಲಾಲ್ ನೆಹರು, ಶೌಕತ್ ಅಲಿ, ಸರೋಜಿನಿ ನಾಯ್ಡು ಮೊದಲಾದ ಅನೇಕಾನೇಕ ಹಿರಿಕಿರಿಯ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟಗಾರರು ತಮ್ಮ ತಮ್ಮ ಮಾರ್ಗಗಳಲ್ಲಿ ಇದ್ದರು. ಇವರನ್ನೆಲ್ಲ ಮೀರಿ ಆಗ ತಾನೇ ಭಾರತಕ್ಕೆ ಬಂದಿಳಿದ ಗಾಂಧೀಜಿ ಕೆಲವೇ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಸಂಗ್ರಾಮದ ಚುಕ್ಕಾಣಿಯನ್ನು ಹಿಡಿಯುವಂತಾದದ್ದು ‘ ಮಹಾತ್ಮ’ ಎಂದು ರವೀಂದ್ರನಾಥ ಟ್ಯಾಗೋರರಂಥ ಧೀಮಂತರಿಂದ ಕರೆಸಿಕೊಂಡಿದ್ದು ಒಂದು ಅನನ್ಯ ಕಥೆ. ಅವರು ಈ ಬೆಳವಣಿಗೆಗೆ ಬಹುಮುಖ್ಯ ಕಾರಣ ಬಡವರ, ಕೆಳವರ್ಗದವರ, ಕಾರ್ಮಿಕರ ಬಗೆಗೆ ಇದ್ದ ಅವರ ಮಾನವೀಯ  ಧೋರಣೆಗಳು, ಸಮಾನತೆಯ ದೃಷ್ಟಿಕೋನ, ಅಪಾರ ಸಹನೆ, ಶಾಂತಿ, ತ್ಯಾಗದ ಮನೋಭಾವ ಎಂತಲೇ ಹೇಳಬಹುದು. ಅದುವರೆಗೆ ನಾಯಕರು ಜನರ ಮಧ್ಯೆ ಜನರಿಗಾಗಿ ತಮ್ಮನ್ನು ಗುರುತಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದು ಕಡಿಮೆ, ತಿಲಕರಂಥ ಕೆಲವರನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿ. ಹಾಗಾಗಿ ಗಾಂಧೀಜಿ ಜನನಾಯಕರಾದರು. ಅವರನ್ನು ಹಿಂಬಾಲಿಸಲು ಜನಸಾಗರವೇ ಕಾದು ನಿಲ್ಲುತ್ತಿತ್ತು. ಅವರ ಒಂದು ಹೇಳಿಕೆಯಿಂದ ಸತ್ಯಾಗ್ರಹ ಆರಂಭವಾಗುತ್ತಿತ್ತು ಅಥವಾ ನಿಲ್ಲುತ್ತಿತ್ತು!! ಇದು ಗಾಂಧೀಜಿಯವರ ಆಂತರಿಕ ಶಕ್ತಿ. ಅದು ಜನರ ಮನೋಬಲವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಬಲ್ಲ ನೈತಿಕ ಶಕ್ತಿಯಾಗಿ ಇಡೀ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಸಂಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ ನಮಗೆ ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ. ಇಂದು ನಾವು ‘ ಜನಾಭಿಪ್ರಾಯ’ ಎಂಬ ಪದವನ್ನು ಆಗಾಗ ಬಳಸುತ್ತೇವೆ. ಇದನ್ನು ಮೊದಲು ನೀಡಿದವರು ಗಾಂಧೀಜಿ. ಅದನ್ನು ಅವರು ‘ public opinion’ ಎಂದು ಕರೆದರು ಹಾಗೂ ಆ ಜನಾಭಿಪ್ರಾಯವೇ ಮುಖ್ಯ ಎಂಬುದನ್ನು ಅವರು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಿದರು. ತಮ್ಮ ಅಭಿಪ್ರಾಯವನ್ನು ಎಂದೂ ಯಾರ ಮೇಲೂ ಅವರು ಹೇರಲಿಲ್ಲ. ಹಾಗೆಂದು ತಾವು ನಂಬಿದ, ನಿರ್ಧರಿಸಿದ ಹೆಜ್ಜೆಗಳಿಂದ ಅವರೆಂದೂ ಹಿಂದೆ ಸರಿಯಲಿಲ್ಲ. ದಕ್ಷಿಣ ಆಫ್ರಿಕಾದಲ್ಲಿ  ಪದೇ ಪದೇ ಅವಮಾನಿತರಾದ  ಸಂದರ್ಭವೇ ಇರಲಿ, ಅಲ್ಲಿನ ಭಾರತೇತರು ಅವರ ಮೇಲೆ ಮಾರಣಾಂತಿಕ ಪ್ರಹಾರ ಮಾಡಿದಾಗಲೇ ಇರಲಿ ಅಥವಾ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಅವರಿಗೆ ನೆಹರು, ಪಟೇಲ್, ಬೋಸ್ ಮೊದಲಾದವರೊಂದಿಗೆ ಭಿನ್ನಾಭಿಪ್ರಾಯಗಳಿದ್ದಾಗಲೂ ಅವರು ತಮ್ಮ ಹೆಜ್ಜೆಯಿಂದ, ನಿರ್ಧಾರದಿಂದ ಹಿಂದೆ ಸರಿದದ್ದಿಲ್ಲ. ಅವರ ಸತ್ಯಾಗ್ರಹ ತಂತ್ರ ದಕ್ಷಿಣ ಆಫ್ರಿಕಾದಲ್ಲಿ ಯಶಸ್ವಿಯಾದಂತೆ ಭಾರತದಲ್ಲೂ ಆಯಿತು.ಅವರು ಸತ್ಯಾಗ್ರಹಕ್ಕೆ ಕುಳಿತುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆಂದರೆ ಬ್ರಿಟಿಷರೊಂದಿಗೆ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟಗಾರರೂ ಹೆದರುತ್ತಿದ್ದರು. ಇಂಥ ಅಹಿಂಸೆಯ ಹೋರಾಟ ಮಾರ್ಗವನ್ನು ಅದುವರೆಗೂ ಜಗತ್ತು ಕಂಡಿರಲಿಲ್ಲವಾದ್ದರಿಂದ ಅದನ್ನು ಎದುರಿಸುವ ಮಾರ್ಗವೇ ಇರಲಿಲ್ಲ. ಅದಕ್ಕೆ ತಲೆಬಾಗುವುದೊಂದೇ ಆಗಿದ್ದ ಮಾರ್ಗ!! ಈ ಸತ್ಯಾಗ್ರಹಕ್ಕೆ ಗಾಂಧೀಜಿಯವರು ದಕ್ಷಿಣ ಆಫ್ರಿಕಾದಲ್ಲಿ ನಡೆಸಿದ್ದ ಆಹಾರದ ಪ್ರಯೋಗವೇ ಪ್ರೇರಣೆಯೂ ಹಾಗೂ ಯಶಸ್ಸಿನ ಗುಟ್ಟೂ ಆಯಿತು ಎನ್ನಬಹುದು. ಅವರು ಅನ್ನಾಹಾರಗಳನ್ನು ಮಿತಿಗೊಳಿಸುವುದು, ಆಗಾಗ ತ್ಯಜಿಸುವುದರ  ಮೂಲಕ ದೈಹಿಕ, ಮಾನಸಿಕ ಹಾಗೂ ನೈತಿಕ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ವರ್ಧಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ವಿನೂತನ ಪ್ರಯೋಗವನ್ನು ಅಲ್ಲಿ ಮಾಡಿದ್ದರು. ಅಲ್ಲದೇ ಅಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಮನೆಯಿಂದ 6-7ಮೈಲು ದೂರದಲ್ಲಿರುತ್ತಿದ್ದ ಕಛೇರಿಗೆ, ಇತರ ಸ್ಥಳಗಳಿಗೆ ನಡೆದೇ ಹೋಗುತ್ತಿದ್ದುದು ಮುಂದೆ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ದಂಡಿ ಮೊದಲಾದ ಸತ್ಯಾಗ್ರಹಗಳನ್ನು ಕಾಲ್ನಡಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಮಾಡಲು ಸಾಧ್ಯವಾಯಿತು. ಇಂಥ ಅವರು ಕಾಣ್ಕೆ ಬಹಳ ಹಿರಿದು. ಅವರೊಬ್ಬ ದೂದದರ್ಶಿ. ಅವರ ಅನನ್ಯ ಸಂಗ್ರಾಮ ಮಾರ್ಗದಿಂದಲೇ ಭಾರತ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟಕ್ಕೆ ಒಂದು ದಿಕ್ಕು ದೊರೆಯಿತು. ಅವರ ಈ ಮಾರ್ಗವನ್ನು ವಿಶ್ವದ ಇತರ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ  ನಾಯಕರು ತಮ್ಮ ನೆಲದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟಕ್ಕೆ ಬಳಸಿಕೊಂಡರು. ಅಮೇರಿಕಾದ ಮಾರ್ಟಿನ್ ಲೂಥರ್ ಕಿಂಗ್ ಜೂನಿಯರ್, ಆಫ್ರಿಕಾದ ನೆಲ್ಸನ್ ಮಂಡೇಲಾ, ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್ ನ ಆಂಗ್ ಸಾನ್ ಸೂಕಿ ಮೊದಲಾದವರು ಗಾಂಧೀಜಿಯವರ ಮಾರ್ಗವನ್ನೇ ತಾವು ಆಯ್ದುಕೊಂಡಿದ್ದಾಗಿ ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. ಅವರದು  ನಿರ್ಮೋಹಿ ಬಿಡುವಿಲ್ಲದ ದುಡಿತ. ಭಾರತಕ್ಕೆ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಬಂದ ದಿನ ಅವರು ವಿರಮಿಸಲಿಲ್ಲ. ಪಂಜಾಬಿನ ಗಡಿ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ನಡೆಯುತ್ತಿದ್ದ ದಂಗೆಯ ನಿರಾಶ್ರಿತರನ್ನು  ಕುರಿತು ಭಾಷಣ ಮಾಡಲು ಹೋಗಿದ್ದರು. ಅವರು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಿಕೊಂಡು ಬಂದಿದ್ದ ಅವರ ಕನಸಿನ ಕೂಸಾದ ‘ ಗ್ರಾಮ ಸ್ವರಾಜ್ಯ’ ಅನುಷ್ಠಾನಕ್ಕೆ ಬರಲಿಲ್ಲ. ಒಬ್ಬ ಪತ್ರಕರ್ತ ಅವರನ್ನು ಈ ಬಗ್ಗೆ ಕೇಳಿದಾಗ ಅವರು, ‘ ಈಗ ನಾನೇನು ಮಾಡಲಿ? ಅದಕ್ಕೆ ಆ ಶಕ್ತಿಯಿದ್ದರೆ ಅದು ಉಳಿದುಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ ‘ ಎಂದು ವಿರಾಗಿಯಂತೆ ಮಾತನಾಡಿದ್ದರು. ಸುಮಾರು 75 ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ ಅದಕ್ಕೆ ಆ ಶಕ್ತಿ ಇದೆ ಎಂದು ಮತ್ತೆ ಸಾಬೀತಾಗಿದೆ. ಇಂದು ಜಗತ್ತೇ ಗಾಂಧೀಜಿಯವರ ತತ್ವಗಳಿಗೆ ಮನಸೋಲುತ್ತಿದೆ. ಅಮೇರಿಕಾದ ಟ್ರಂಪ್, ಇಂಗ್ಲೆಂಡಿನ ಪ್ರಧಾನಿ ಗಾಂಧೀಜಿಯನ್ನು ಸ್ಮರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಅವರನ್ನು ‘ ನೇಕೆಡ್ ಫಕೀರ್’ ಎಂದು ಕರೆದ ಜನರೇ ಅವರನ್ನು ಆರಾಧಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಇದೇ ಕಾಲಚಕ್ರ. ಗಾಂಧಿ ಕೇವಲ ಒಂದು ಚಿಂತನೆಯಲ್ಲ. ಅದೊಂದು ಜೀವನ ವಿಧಾನ. ಅವರು ದಕ್ಷಿಣ ಆಫ್ರಿಕಾದಲ್ಲಿ ನಡೆಸಿದ ಆಹಾರ, ನಿದ್ರೆ, ವ್ಯಾಯಾಮ, ಔಷಧಿ, ಸಂಯಮ ಮೊದಲಾದ ಎಲ್ಲ ಪ್ರಯೋಗಗಳು ಅವರ ನಿರಂತರ ಹೋರಾಟದಲ್ಲಿ ಒಂದಿಲ್ಲೊಂದು ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ನೆರವಾಗಿವೆ. ಅವರ ಈ ಯಶಸ್ವಿ ಪ್ರಯೋಗಗಳೇ ಸತ್ಯಾಗ್ರಹ, ಗುಡಿಕೈಗಾರಿಕೆ, ಸರ್ವೋದಯ, ಸ್ವದೇಶಿ ಮೊದಲಾದ ಅಸ್ತ್ರಗಳಾದವು, ಮಾರ್ಗಗಳಾದವು. ಕಳೆದೆರಡು ದಶಕಗಳಿಂದ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಮತ್ತೆ ಗಾಂಧಿ ಮಂತ್ರ ಅನುರಣಿಸುತ್ತಿರುವ ಒಳ್ಳೆಯ ಬೆಳವಣಿಗೆ ನಡೆದಿದೆ. ಜಾಗತೀಕರಣದ ಹೊಡೆತಕ್ಕೆ ನಲುಗಿದ ಭಾರತಕ್ಕೆ ಗಾಂಧೀಜಿಯವರ ಹಳ್ಳಿಗಳನ್ನು ಉದ್ಧರಿಸುವ ಸ್ವರಾಜ್ಯದ ಹಾದಿ ಬೇಕೆನ್ನಿಸುತ್ತಿದೆ. ಸಧ್ಯದ ಕೊರೊನಾ ಆಘಾತದಲ್ಲಂತೂ ವಿಶ್ವವೇ ಗಾಂಧಿಯುಗಕ್ಕೆ ತೆರೆದುಕೊಳ್ಳುವ ಹಾಗೆ ಕಾಣಿಸುತ್ತಿದೆ. 1885ರ ಹೊತ್ತಿಗೇ ಗಾಂಧೀಜಿಯವರು ದಕ್ಷಿಣ ಆಫ್ರಿಕಾದಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಮಿಕರ ವಲಸೆಯನ್ನು ವಿರೋಧಿಸಿ ಮಾತನಾಡಿದ್ದರು. ನಾವು ವಾಸಿಸುವ ಸ್ಥಳದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಹೆಚ್ಚು ಒತ್ತು ಕೊಡಬೇಕೆಂದು ಹೇಳುತ್ತ ಸಮುದಾಯ, ಆಶ್ರಮ ಪದ್ಧತಿಯ ವಾಸಕ್ಕೆ ತಮ್ಮವರನ್ನು ಅಣಿಗೊಳಿಸಿದ್ದರು. ಅದನ್ನೇ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಅವರು ಸಬರಮತಿ ಮೊದಲಾದ ಆಶ್ರಮಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿ ಮುಂದುವರೆಸಿದ್ದರು. ಸರಳ ಜೀವನ ನಡೆಸುವುದು ಬಹಳ ಕಷ್ಟ. ಹಾಗಾಗಿಯೇ ಗಾಂಧೀಜಿ ಸಾಮಾನ್ಯರಿಗೆ  ನಿಲುಕಿದಂತೆ ಆಳರಸರಿಗೆ ನಿಲುಕಲಿಲ್ಲ. ಇಂದು ಗಾಂಧೀಜಿಯ ಮಾರ್ಗ ಜಗತ್ತಿಗೆ ಉಳಿದ ಏಕೈಕ ಮಾರ್ಗವಾಗಿದೆ. ಅದರಲ್ಲಿ ಭಯೋತ್ಪಾದನೆ, ಬಡತನ, ಅಹಿಂಸೆ, ಅಶಾಂತಿ ಮೊದಲಾದ ಜಾಗತಿಕ ಪಿಡುಗುಗಳಿಗೆ ಮದ್ದಿದೆ. ಅವರೊಂದು ವ್ಯಕ್ತಿಯಲ್ಲಿ, ಶಕ್ತಿಯೂ ಅಲ್ಲ. ಅವರೊಂದು ಜೀವನ ಪದ್ಧತಿ, ಚಿಂತನಾ ಕ್ರಮ. ಕೊಂಡು ಉಣ್ಣುವುದು ಸುಲಭ. ಬೆಳೆದು ಉಣ್ಣುವುದು ಕಷ್ಟ. ಅವರು ಬೆಳೆದು ಉಂಡರು, ಉಟ್ಟರು, ಉಣ್ಣಿಸಿದರು. ಅದಕ್ಕೆ ಹಣಕ್ಕಿಂತ ಸಹನೆ, ಕರ್ತೃತ್ವ ಶಕ್ತಿ, ಪರಿಶ್ರಮ ಅಗತ್ಯ. ಇವ್ಯಾವೂ ಬೇಡವಾದ 20ನೇ ಶತಮಾನದ ಕೊನೆಯ ಹಾಗೂ 21ನೇ ಶತಮಾನದ ಆದಿಯ ಭಾರತಕ್ಕೆ ಈಗ ಗಾಂಧಿ ಬೇಕಾಗಿದ್ದಾರೆ ; ತಡವಾಗಿಯಾದರೂ. ಗಾಂಧೀಜಿಯವರನ್ನು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ರಾಜಕೀಯ ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ನೋಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ಇಂದಿನ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ, ಸಾಹಿತ್ಯಕ  ರಾಜಕೀಯಕ್ಕೂ ಅವರು ಪ್ರಸ್ತುತರಾಗುತ್ತಾರೆ. ಮಾಧ್ಯಮಗಳೂ ಸೇರಿದಂತೆ ಈ  ಎಲ್ಲ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ನಡೆಯುವ ಭ್ರಷ್ಟಾಚಾರ , ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳಿಗಾಗಿ , ಪದವಿಗಳಿಗಾಗಿ, ಬೇರೆ ಬೇರೆ ಅಕಾಡೆಮಿಗಳ ಹುದ್ದೆಗಳಿಗೆ ಬರಹಗಾರರು, ಸಾಹಿತಿಗಳು, ಮಾಧ್ಯಮಗಳ ಮಂದಿ ಮೊದಲಾದವರು ಸದಾ ಓಲೈಕೆಗಳು, ಗುಂಪುಗಾರಿಕೆ, ಲಾಬಿಯಲ್ಲಿ ನಿರತರಾಗಿರುವವರು ಗಾಂಧೀಜಿಯವರ ಬಗ್ಗೆ, ಅವರ ಚಿಂತನೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಮೊದಲು ಅರಿಯಲಿ. ರಾಜಕೀಯಕ್ಕಿಂತ ಈ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳು ಹೆಚ್ಚು ಹೊಲಸಾಗಿವೆ. ದುರಾಚಾರಗಳು ಹೆಚ್ಚು ನಡೆಯುತ್ತವೆ ಎಂಬುದು ಸೂರ್ಯ ಸತ್ಯ. ***************************************** ನೂತನ ದೋಶೆಟ್ಟಿ

ಗಾಂಧಿ ವಿಶೇಷ   ಗಾಂಧಿ ಮತ್ತು ನಾವು ನೀನು ನಶೆಯಲ್ಲಿ ಬಿದ್ದುದು ಒಂದೇ ಸಲಮೇಲೆದ್ದೆ ಇನ್ನೆಂದೂ ಬೀಳದ ಹಾಗೆ….ಸಾಮಾನ್ಯತೆಯಿಂದ ಏರಿದೆ ಅಸಾಮಾನ್ಯತೆಯೆಡೆಗೆಆತ್ಮಶಕ್ತಿಯ ಮೇರುವನ್ನೇರುತ್ತ ಮಹಾತ್ಮನಾದೆ…ನಿತ್ಯ ತಾರಕ ಮಂತ್ರವಾಯಿತು ರಾಮನಾಮ ನಿನಗೆಸತ್ಯಾಗ್ರಹ,ಅಹಿಂಸೆ,ಅಪರಿಗ್ರಹ ಮಂತ್ರದಂಡಗಳುಬಿದ್ದವರನ್ನೆತ್ತಿದೆ,ಸ್ವತಂತ್ರ ಭಾರತದಿ ಉಸಿರಾಡಿದೆವು ನಶೆಯಲ್ಲಿ ನಾವೂ ಹಲವು ಸಲ ಬಿದ್ದೆವು….ಮತ್ತೆ ಮತ್ತೆ ಬಿದ್ದೆವು ಮತ್ತೆಂದೂ ಏಳದ ಹಾಗೆ!ಮಾಣಿಕ್ಯದ ಬೆಲೆಯರಿಯದ ನಮಗೆ…ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯವೂ ಮತ್ತೇರಿಸುವ ವಸ್ತುವಾಯಿತುಅಮಲಿನಲಿ ಕಳೆದುಕೊಂಡಿದ್ದೇವೆ ನಮ್ಮನ್ನು ನಾವೇಗಾಂಧಿ,ಕಲಿಯಲಿಲ್ಲ ಪಾಠ ತಪ್ಪುಗಳಿಂದ ನಾವೆಂದೂಗಾಂಧೀಜಿ ಪೆಟ್ಟಿಗೆ ತತ್ತರಿಸಿತು ಅಂಗ್ರೇಜಿ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯಅವ್ಯಕ್ತ ಅಸ್ತ್ರ ಪ್ರಯೋಗಕ್ಕೆ ಶರಣಾದದ್ದೇ ವಿಸ್ಮಯಮನುಷ್ಯನಿಗೆ ಮನುಷ್ಯನಾಗಿ ಸ್ಪಂದಿಸಿದರೀತಿಅನನ್ಯಕೋಟಿ ಭಾರತೀಯರ ಬಯಕೆಗೆತುಡಿವದನಿಯಾದೆನಿನ್ನ ಸಾಧನೆಗಳಿಗೆ ತವರಾಯಿತು ದಕ್ಷಿಣ ಆಫ್ರಿಕಾ!!ಹೆಜ್ಜೆ ಹೆಜ್ಜೆಗೆ ತೊಡರಿದ ಅಪಮಾನಗಳ ಸರಮಾಲೆಮುಂದಿನ ಶ್ರೇಷ್ಠ ಗೆಲುವಿಗೆ ಮೆಟ್ಟಿಲಾಯಿತು ಸೋಲೆಮಹಾತ್ಮನಾಗುವ ಹಾದಿಯ ಕಲ್ಲು ಮುಳ್ಳುಗಳಎಡಹಿದ್ದು ಇಲ್ಲೇ, ಅಪಾರ ಸಹನೆ ತೋರಿದ್ದು ಇಲ್ಲೇ!ಬರಲಿರುವ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟಕ್ಕೆ ಪೂರ್ವಸಿದ್ಧತೆಸ್ವಾರ್ಥವಿನಿತಿಲ್ಲ, ನಿಷ್ಕಾಮ ದಳಗಳ “ಹೊಂದಾವರೆ”ಇರುವಲ್ಲಿಂದ ಇಲ್ಲಿವರೆ ಹೊರಳಿ ನೋಡದಿರು ತಂದೆಸ್ವಾರ್ಥದ ಹುಳುಗಳಾಗಿದ್ದೇವೆ ಎನ್ನಲು ಮನನಾಚಿದೆಹಣದ ಝಣ ಝಣ ಝಣತ್ಕಾರ ಕುಣಿಸುತಿದೆಅವನಿವನ,ಇವನವನ ಕಾಲೆಳೆಯುವುದೇ ದಂಧೆಪ್ರಕೃತಿ ಗೆ ಎದುರಾಗಿ ನಡೆದೀಗ ಫಲವುಣ್ಣುತ್ತಿದ್ದೇವೆ“ಕರೋನ”ಮಾರಣಹೋಮ ತಡೆಯಿಲ್ಲದೆಸಾಗಿದೆರಾಮರಾಜ್ಯದ ಸುಂದರಕನಸುಗಳ ಕಟ್ಟಿ ಕೊಟ್ಟೆ!!ನನಸಾಗಿಸುವ ಕಸುವು ನಮಗಿರಲಿಲ್ಲ ತಂದೆ!!!ಆಗಿದೆ ಅವ್ಯವಸ್ಥೆಯಗೂಡು,ಮನುಜನೆದೆಬೆಂಗಾಡು ******************************************* ಗಿರಿಜಾ ರಾಜ್

ಗಾಂಧಿ ವಿಶೇಷ ಗಾಂದೀಜಿ “ಸತ್ಯ, ಅಹಿಂಸೆ, ಸರ್ವೋದಯ, ಸತ್ಯಾಗ್ರಹ”ನಿಮ್ಮ ಈ ತತ್ವ ಗಳು ಇಂದಿಗೂ ಪ್ರಸ್ತುತಎಷ್ಟು ಸಲ ತಿಳಿ ಹೇಳಿದರೂ ಸಹ,ಕಲಿಯಲಿಲ್ಲ ಆದರೆ ಮಾನವ ಸತ್ಯದ ತಲೆ ಮೇಲೆ ಹೊಡೆದಂತೆ ಸುಳ್ಳುತನಗಿಷ್ಟಬಂದಂತೆ ತಿರುಚುವನು ವಾಸ್ತವವನ್ನುಆಗಬೇಕಿಲ್ಲ ಅವನಿಗೆ ಸರ್ವೋದಯಇಲ್ಲದಿದ್ದವರ ಕರೆ ಬರೀ ಅರಣ್ಯ ರೋದನ ಅಹಿಂಸೆ ಪದಕ್ಕೀಗ ಅರ್ಥವೇನುಹಿಂಸೆಯಲ್ಲೇ ನಡೆಯುತ್ತಿದೆ ಪ್ರಪಂಚಮನಸ್ಸು ಇರಬೇಕು ತಿಳಿಬಾನಿನಂತೆಪಡೆಯಬೇಕು ಶಾಂತಿಯಿಂದ, ಸತ್ಯಾಗ್ರಹದಿಂದ ತಿಳಿಹೇಳುವುದು ಹೇಗೆ, ಈಗಿನ ಬುದ್ದಿಜೀವಿಗಳಿಗೆಬರೀ ಅಕ್ಟೋಬರ್ ಅಲ್ಲಿ ನೆನೆದರೆ ಸಾಲದುಗಾಂಧೀಜಿ ಹಾಗು ಅವರ ತತ್ವಗಳನ್ನುಅಳವಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಿ ಬದುಕಲ್ಲಿ, ಮತ್ತದು ಮರಳಿ ಬಾರದು **************************** ಡಾ. ಸಹನಾ ಪ್ರಸಾದ್

ಗಾಂಧಿ ವಿಶೇಷ ಹೇ ರಾಮ್ ಹೇ ರಾಮ್…..ಬಿಕ್ಕುತಿದೆ ನೋಡಲ್ಲಿ ಸತ್ಯಅಹಿಂಸೆ, ವಿಷಾದದ ಕತ್ತಲಲಿಎಲ್ಲಿಯೋ ಕೇಳುತಿದೆ ಹೇ ರಾಮ್……ಗರಿಗರಿ ನೋಟುಗಳೆಣಿಕೆಯೊಳಗೆಹೂತು ಹೋದ ಸತ್ಯಕೆ ಕಂಬನಿ ಮಿಡಿದುಕೂಗುತಿದೆ ಧನಿಯೊಂದು ಹೇ ರಾಮ್ಭಗವದ್ಗೀತೆ ಹಿಡಿಯುವಕಳಂಕಕರಗಳಿಗೆ ಬೆಚ್ಚಿದೆ ನ್ಯಾಯ ದೇವತೆಮತ್ತಷ್ಟೂ ಕೇಳುತಿಹುದು ಹೇ ರಾಮ್……ಬಲ್ಲಿದವರ ದಾಸ್ಯ ಸಂಕೋಲೆಯಲಿಬಡವರ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ನರಳಿಹುದುಕೇಳಿ ಬರುತಿದೆ ದನಿಯೊಂದು ಹೇ ರಾಮ್…..ಹೊರಟಿಹುದು ಹಿಂಸೆಯ ಮೆರವಣಿಗೆಶಾಂತಿ ಧೂತನ ಅಹಿಂಸಾ ಮುಖವಾಡ ಹೊತ್ತುಕನಸೊಳಗೂ ದನಿ ಕೇಳಿದೆ ಹೇ ರಾಮ್…..ರಾಮರಾಜ್ಯದ ಕನಸು ಹುಸಿಯಾದುದಕೆವಿಷಾದ ನಗೆ ಚೆಲ್ಲಿದೆಗೋಡೆ ಮೇಲಿನ ಗಾಂಧಿ ಚಿತ್ರಮತ್ತೆ ಕೇಳುತಿದೆ ಹೇ ರಾಮ್…… ******************************** ಕೆ.ಟಿ. ಜಯಶ್ರೀ

ಗಾಂಧಿವಿಶೇಷ ಸರ್ವೋದಯ ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬರ ಅಗತ್ಯಗಳನ್ನು  ಪ್ರಕ್ರತಿ ಪೂರೈಸಬಲ್ಲದು ಆದರೆ ಆಕರ್ಷಣೆಗಳನ್ನು ಖಂಡಿತ ಅಲ್ಲ. ಇದು  ರಾಷ್ಟ್ರಪಿತ ಗಾಂಧೀಜಿ ಯವರ ನುಡಿ ಮುತ್ತು. ಅವರ ಗುರಿ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಸಂಪಾದನೆಯ ಜೊತೆ ಜೊತೆಗೆ  ಆನಂತರದ ದಿನಗಳ ರಾಜಕೀಯ ಶಿಕ್ಷಣ  ಆರ್ಥಿಕತೆ ಕೃಷಿ  ಮತ್ತು ಕೈಗಾರಿಕೆಯ ಮುನ್ನೋಟ ಸಿದ್ಧಪಡಿಸಿ ತಮ್ಮಕನಸನ್ನು ನನಸಾಗಿಸಲೂ              ರಚನಾತ್ಮಕ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಹಮ್ಮಿಕೊಂಡಿದ್ದರು . ಅವರ ಮೂಲ ಧ್ಯೇಯ ಸರ್ವರಿಗೆ ಸಮ ಬಾಳು ಸರ್ವರಿಗೆ ಸಮ ಪಾಲು. ರಾಷ್ಟೀಯ ಏಕತೆಯು ಸಾಮಾಜಿಕ  ಸೌಹಾರ್ದತೆಯಿಂದ ಮಾತ್ರ ಸಾಧ್ಯ ಎಂಬುದು ಗಾಂಧೀಜಿಯವರ ನಿಲುವಾಗಿತ್ತು. ಕೋಮು ,ಅಸ್ಪ್ರಶ್ಯತೆ ,ಶೋಷಣೆ ರಹಿತ ಸಮಾಜದಿಂದ ನವ ಭಾರತ ನಿರ್ಮಾಣ ರಾಮ ರಾಜ್ಯ ಸಾಧ್ಯವೆಂದರು. ಈ ಸರ್ವೋದಯದ ಪರಿಕಲ್ಪನೆ ಗಾಂಧೀಜಿಯವರಿಗೆ ದೊರಕಿದ ರೀತಿ ಬಹಳ ಸ್ವಾರಸ್ಯಕರವಾದುದು.ಕಾನೂನು ಪದವೀಧರರಾಗಿದ್ದ  ಗಾಂಧೀಜಿಯವರು  1893 ರಲ್ಲಿ ದಕ್ಷಿಣ ಆಫ್ರಿಕದ ಕಂಪನಿಯೊಂದರಲ್ಲಿ ಉದ್ಯೋಗ ನಿರ್ವಹಿಸಲು ಹೋಗಿದ್ದಾಗ ಜೋಹಾನ್ಸ್ ಬರ್ಗ್ನ ನಿಂದ  ರೈಲು ಪ್ರಯಾಣ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದರು ಆಗ  ಅವರ ಕಿರಿಯ ಮಿತ್ರ ಪೋಲಕ್ ಎಂಬುವರು ಈ ಪುಸ್ತಕ ನಿಮ್ಮೊಂದಿಗಿರಲಿ ಪ್ರಯಾಣದ ವೇಳೆ ಓದಿರಿ ನಿಮಗಿದು ಸಮ್ಮತವಾಗುವುದು ಎಂದು ಹೇಳಿ  ರಸ್ಕಿನ್ ಬರೆದಿದ್ದ  ಅಂಟು ದಿಸ್ ಲಾಸ್ಟ್  ,ಕಟ್ಟಕಡೆಯವನತ್ತ , ರೈಲು‌ ಹೊರಡುತ್ತಿದ್ದಂತೆ  ಪುಸ್ತಕದ ಹವ್ಯಾಸವಿದ್ದ ಗಾಂಧೀಜಿ ಓದಲಾರಂಭಿಸಿದರು ಅದನ್ನು ಮುಗಿಸುವವರೆಗೂ ಹೊರ ಪ್ರಪಂಚದ ಅರಿವೇ ಇರಲಿಲ್ಲ  . ಇದರಿಂದ ಅವರು ಕಂಡುಕೊಂಡ ಮೂರು ಅಂಶವೆಂದರೆ 1,ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಹಿತ ಆತನ   ಸಮಾ ಜದ ಹಿತದಲ್ಲಿಯೆ ಅಡಗಿದೆ. 2.ವ್ಯಕ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಮೇಲು ಕೀಳೆಂಬುದಿಲ್ಲ.ವೃತ್ತಿಯಲ್ಲೂ ಮೇಲು ಕೀಳೆಂಬುದಿಲ್ಲ ಸಮಾನ ಗೌರವ ಮುಖ್ಯ . 3. ಶ್ರಮ ಜೀವಿಗಳ ಜೀವನವೇ  ಶ್ರೇಷ್ಟ . ಈ ಹೊತ್ತಿಗೆ ಯನ್ನು ತಮ್ಮ ಮಾತೃಭಾಷೆ ಗುಜರಾತಿಗೆ ಅನುವಾದಿಸಿದರು ಸರ್ವೋದಯವೆಂದು ಹೆಸರಿಟ್ಟರು . ಸುಮಾರು 2000 ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ಜಿನಾಚಾರ್ಯ ಸಮಂತಭದ್ರರು ಈ ಸರ್ವೋದಯ ಪವಿತ್ರವಾದುದು ಒಳ್ಳೆಯದು ಎಂದಿದ್ದಾರೆ.ಸರ್ವೋದಯದ ಹಾದಿಯನ್ನು ಅನುಸರಿಸಿದವರೆಂದರೆ, 1.ಮಹಾತ್ಮ ಗಾಂಧೀಜಿ- ಭಾರತಕ್ಕೆ ಬಂದ ಮೇಲೆ ಸಾಬರಮತಿ ಮತ್ತು ಸೇವಾಗ್ರಾಮಗಳಲ್ಲಿ ಶ್ರಮಾಧಾರಿತ ಜೀವನಕ್ರಮ ಜಾರಿಗೆ ತಂದರು. 2 ವಿನೋಬಾ ಭಾವೆಯವರು 1951_ರಲ್ಲಿ ತೆಲಂಗಾಣದ ಪೋಚಮ್ ಎಂಬ ಹಳ್ಳಿಯಲ್ಲಿ ಭೂದಾನ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ೭೫೦೦೦ ಕಿಮೀ ಪಾದ ಯಾತ್ರೆಮಾಡಿ ಉಳ್ಳವರಿಂದ ಇಲ್ಲದವರಿಗೆ ಭೂಮಿ ಹಂಚಿದ್ದರು ಜೊತೆಗೆ ಸಂಪತ್ತಿನ ದಾನ ,ಜ್ಞಾನ ದಾನ ,ಶ್ರಮ ದಾನ, ವನ್ನು ಜಾರಿಗೊಳಿಸಿದರು. 3. ಜಯಪ್ರಕಾಶ್ ನಾರಾಯಣ್. ೧೯೨೯ರಲ್ಲಿ ಗಾಂಧೀಜಿಯವರನ್ನು ಭೇಟಿ ಮಾಡಿದ್ದರು . ೨೫ವರ್ಷ ಹೋರಾಟ ನಡೆಸಿ ೧೯೬೫   _ರಲ್ಲಿ ಶಾಂತಿಯುತ ಹೋರಾಟಕ್ಕಾಗಿ ಮ್ಯಾಗ್ಸೇಸ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಲಭಿಸಿತ್ತು. ಮಧ್ಯ ಪ್ರದೇಶದ ಚಂಬಲ್ ಕಣಿವೆ ಢಕಾಯಿತರನ್ನು ತಮ್ಮ ಆತ್ಮ ಶಕ್ತಿಯ ಮೂಲಕ ಪರಿವರ್ತಿಸಿದರು. ಪ್ರಪಂಚದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲರೂ ಒಳ್ಳೆಯದನ್ನು ಹೇಳಿದ್ದಾಗಿದೆ ಉಳಿದಿರುವುದು ಆಚರಣೆ ಮಾತ್ರ.-ಸ್ಯಾಕ್ರಟೀಸ್ ಲೋಕಾ ಸಮಸ್ತಸುಖಿನೋಭವಂತು ಎಂಬ ವೇ ದದಸಾರವೇ ಸರ್ವೋದಯದ ತಾತ್ಪರ್ಯವಾಗಿದೆ. ಕರೋನಾದಿಂದ ನಾವು ಸಾಕಷ್ಟು ಪಾಠ ಕಲಿತಿದ್ದೇವೆ ,ಇನ್ನು ಮುಂದಾದರೂ ನಮ್ಮಲ್ಲಿ ಮಾನವೀಯ ಮೌಲ್ಯಗಳು ಜಾಗೃತ ಗೊಳ್ಳಲಿ ಹಾಗೆ  ಸದಾಶಯದ  ಹಾದಿ ನಮ್ಮದಾಗಲಿ. ಜೈ ಭಾರತ್. ******************************* ಶ್ರೀವಲ್ಲಿ ಶೇಷಾದ್ರಿ.

ಗಾಂಧಿ ವಿಶೇಷ ಹೇ ರಾಮ್ !! ಸಣಕಲು ಕಡ್ಡಿರಪ್ಪನೆ ಕಣ್ಣಿಗೆ ರಾಚುವ ಎಲುಬಿನ ಹಂದರಸದಾ ನೆತ್ತಿಗೆ ಹತ್ತಿದ ಶಾಂತಿ ಮಂತ್ರ; ಸತ್ಯದಅಮಲುಕೈಯಲ್ಲೊಂದು ಊರುಗೋಲುಬೆನ್ನು ಎದೆ ಸುತ್ತಿದೊಂದು ಬಿಳಿ ಶಾಲುಕಣ್ಣಿಗಂಟಿದ ಚಷ್ಮಮೊಣಕಾಲ ಮೇಲೆ ಪಂಚೆಸುತ್ತ ನೆರೆದ ಒಂದಷ್ಟು ಜನರ ಸಂತೆ !ನನ್ನೀ ವೇಷಕ್ಕೆ ಆತ ಗುರಿಯಿಟ್ಟು ಹೊಡೆದ !ಸತ್ಯಕ್ಕಲ್ಲ; ಶಾಂತಿಗಲ್ಲ !ಹೋಗಲಿ ಬೇಕಾಗಿದ್ದೇನೆಂದುಆತ ತೂರಿದ ಗುಂಡಿಗೂ ಅರಿವಿಲ್ಲ !ಅದು ನನ್ನ ಗುಂಡಿಗೆಗೂ ಇನ್ನೂ ದಕ್ಕಿಲ್ಲ !ನನ್ನ ಕೊಂದದ್ದಷ್ಟೆ –ಆತ ತಿರುಗಿ ನೋಡಲಿಲ್ಲ !ನಿರ್ಭಾವುಕನಾದನೇ, ಗಳಗಳ ಅತ್ತನೇತಪ್ಪಿತಸ್ಥ ಮನೋಭಾವವಿತ್ತೇಅಥವಾ ಸೆಟೆದು ನಿಂತನೇನಾನು ಗಮನಿಸಲಿಲ್ಲ !! ಪ್ರಾಣ ಹೋದದ್ದಷ್ಟೆ !ಹೋಗುವಾಗ ಆ ಕ್ಷಣ ಹೊರಬಿತ್ತಲ್ಲ ಅದೇ“ಹೇ ರಾಮ್” !!ಬಾಯಿಂದ ಬಂದ ಮೂರಕ್ಷರದ ಈಪದದಲ್ಲಿಗುಂಡು ಎದೆಗೆ ಕಚ್ಚಿಕೊಂಡಆ ಕ್ಷಣಗಳನು ನಾನು ಮರೆಯಲು ಯತ್ನಿಸಿದಂತೆಲ್ಲದೇಶದ ಮೂಲೆ ಮೂಲೆಯಲ್ಲೂರಾಜಕೀಯದ ಬೇಳೆ ಬೇಯಿಸಲುನನ್ನ ಹೆಸರ ಬಳಸಿಯೇ ತಯಾರಾಗುತ್ತದೆಮೋಸದ ಅಡುಗೆ !ನನ್ನ ಈ ಸತ್ತಮೂಗಿಗೂ ರಪ್ ಎಂದು ರಾಚುತ್ತದೆಕಮಟು ವಾಸನೆ !ಗುಂಡು ತೂರಿದವನಿಗೂ ಇಲ್ಲಿ ಸಾವಿಲ್ಲ !ತೂರಿಸಿಕೊಂಡ ನನಗೂ !!ಗೋ ಹತ್ಯೆಗೆ ನನ್ನ ಹೆಸರುಹೆಂಡಕ್ಕೆ, ಸತ್ಯಕ್ಕೆ ಶಾಂತಿಗೆ ಅಹಿಂಸೆಗೂ ನನ್ನಹೆಸರಿನ ತಳುಕು !ಅನುಷ್ಠಾನಕ್ಕಿಲ್ಲದ ಉಪದೇಶಕ್ಕಷ್ಟೇಸೀಮಿತವಾದನನ್ನೀ ಹೆಸರಿಗಂಟಿದ ಇಂಥ ಪದಗಳಚಲಾವಣೆಯಲ್ಲಿಬಿಳಿ ಟೋಪಿ ಹಾಕಿದ ಮಂದಿಯ ಜೇಬಲ್ಲಿಝಣಝಣ ಕಾಂಚಾಣ !ಜನರ ತಲೆ ಸವರಿ ಕಟ್ಟಿದ ಗಗನಚುಂಬೀ ಭವನಗಳೇಇವರ ವಾಸಸ್ಥಾನ !ಗಾಂಧಿ ಜನಿಸಿದ ನಾಡಲ್ಲೇ ಗಳಿಗೆಗೊಂದುಕ್ಷಣಕ್ಕೊಂದು ಹಿಂಸೆ, ಅನಾಚಾರ, ಅತ್ಯಾಚಾರಗಳಸರಣಿ ಸರಣಿ ದೃಷ್ಟಾಂತ !ದೇಶದ ರಾಜಕೀಯದ ಪಡಸಾಲೆಯಲ್ಲಿ ನನ್ನ ಅಂತೆನನಗೆ ಗುಂಡಿಕ್ಕಿದವನದೇ ಮಂತ್ರ !!ನಮ್ಮಿಬ್ಬರನೂ ಇಲ್ಲಿ ಇಡಲಾಗುತ್ತದೆ ಸದಾಜೀವಂತ !ಮತ್ತೆ ಮತ್ತೆ ಹುಟ್ಟುತ್ತೇವೆ, ಸಾಯುತ್ತೇವೆ –ಮುಕ್ತಿಯಿರಲಿ;ನೆಮ್ಮದಿಯೂ ಇಲ್ಲದೇ ಅತಂತ್ರ !!ಸತ್ಯ ಶಾಂತಿ ಅಹಿಂಸೆಯ ಎನ್ನ ಕನಸುಗಳೆಲ್ಲಆಗುವುದೆಂದು ಊರ್ಜಿತ !?ಹೇ ರಾಮ್ ! ಹೇ ರಾಮ್ !ಆಗುವುದೆಂದು ಊರ್ಜಿತ ?! ****************************************** ಸುಜಾತಾ ಲಕ್ಮನೆ