ಕಲಾ ಸಂಗಾತಿ
ಗೊರೂರು ಅನಂತರಾಜು
“ಸಮಗ್ರತೆಗಾಗಿ ಕಲೆ”
ಮುಂಬೈನಲ್ಲಿ
ಕನ್ನಡಿಗ ಕಿಶೋರ್ ಕುಮಾರ್
ಅವರ ಕಲಾಕೃತಿಗಳ ಪ್ರದರ್ಶನ
ಮುಂಬಯಿ ಜಹಾಂಗೀರ್ ಆರ್ಟ್ ಗ್ಯಾಲರಿಯ ಆಡಿಟೋರಿಯಂ ಹಾಲ್ ನಲ್ಲಿ ‘ಸಮಗ್ರತೆಗಾಗಿ ಕಲೆ’ ಎಂಬ ಶಿರೋನಾಮೆ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಕಿಶೋರ್ ಕುಮಾರ್ ಅವರ ಕಲಾಕೃತಿಗಳ ಪ್ರದರ್ಶನ ನೆಡೆಯಿತು.
ಕಿಶೋರ್ ಕುಮಾರ್ ತಮ್ಮ ವರ್ಣಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ತಿಳಿಸುವ ಎರಡು ಮುಖ್ಯ ಕಾಳಜಿಗಳು ನೋವು ಮತ್ತು ಸಂತೋಷ. ಇವು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕವಾಗಿ ಪರಸ್ಪರ ವಿರೋಧಾಭಾಸಗಳೆಂದು ಗುರುತಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿರುವ ಎರಡು ಅಂಶಗಳಾಗಿವೆ. ಕಲಾವಿದನು ದೈವಿಕ ಚಿತ್ರಣವನ್ನು ಅಥವಾ ದೇಶೀಯ ಮಹಿಳೆಯನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸುವ ಮೂಲಕ ‘ನಿರ್ಮಾಣ’ ವನ್ನು ಉದ್ದೇಶಿಸುತ್ತಿದ್ದಾನೆ ಎಂದು ಯೋಚಿಸುತ್ತಿರುವಾಗ ಅವನ ಬೆರಳುಗಳು ಮೊದಲಿಗೆ ವರ್ಣಚಿತ್ರವನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುವ ದ್ವಿಪಾತ್ರವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತವೆ. ತದನಂತರ, ಅವರು ತಮ್ಮದೇ ಆದ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ, ಬೆರಳುಗಳು ಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ಅಳಿಸಿ, ಗೀಚುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಚಿತ್ರಿಸುತ್ತವೆ, ಅದು ಯಾವಾಗಲೂ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರಿಸಿದ ಚಿತ್ರಣವನ್ನು ‘ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತದೆ’. ಇದಕ್ಕೆ ಹೊರತಾಗಿಲ್ಲ. ಅವನ ಮಹಿಳೆಯಂತಹ ಚಿತ್ರಣವು ಅವನ ‘ನೈಪುಣ್ಯದಿಂದ ನಿರೂಪಿಸಲು’ ಒಳಗೆ ಸೀಮಿತವಾಗಿದೆ. ಬೇರೆ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಹೇಳುವುದಾದರೆ, ಅವನ ಕ್ಯಾನ್ವಾಸ್‌ನ ಅನ್ವೇಷಣೆಯ (ಹೇಳಲು, ಜ್ಞಾನೋದಯ) ಅಗಲ ಮತ್ತು ಆಳ ಏನೇ ಇರಲಿ, ದಶಕಗಳಿಂದ ಗಳಿಸಿದ ತನ್ನ ಕೌಶಲ್ಯವನ್ನು ಮೀರಿದ ಕಲ್ಪನೆಯನ್ನು ಅವನು ಬಿಡುವುದಿಲ್ಲ. ಕಳೆದ ಮೂರು ದಶಕಗಳಿಂದ ಅವರು ಆಯಿಲ್ ಮತ್ತು ಅಕ್ರಿಲಿಕ್ ವರ್ಣಗಳಲ್ಲಿ ಕರ್ನಾಟಕದ ಚಿತ್ರಾತ್ಮಕ ಐತಿಹಾಸಿಕತೆಯಿಂದ ವಿಕಸನಗೊಂಡ ಸಕಾರಾತ್ಮಕವಾದ ಬ್ರಷ್ ಸ್ಟ್ರೋಕ್‌ಗಳ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಇದನ್ನು ಮಾಡಲು ಸಾಧ್ಯವಾಯಿತು.
ಪ್ರತಿಮಾರೂಪದ ದೈವಿಕ ಉಪಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಅವನ ದೃಶ್ಯ ಉತ್ಪನ್ನಗಳಿಂದ ಪಣಕ್ಕಿಡಲಾಗಿದೆ. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ, ಕಿಶೋರ್ ತನ್ನ ಚಿತ್ರಕಲೆ ತಂತ್ರಗಳ ಅನಿವಾರ್ಯ ಭಾಗವಾಗಿ ಎರಡು ಪರಸ್ಪರ ವಿರುದ್ಧವಾದ ಗುರುತುಗಳನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಮೂಲಕ ಇದನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಾನೆ.
ನಂತರದ ಹಂತದಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ಹಂತಗಳಲ್ಲಿ ಅದನ್ನು ಅಳಿಸಲು ಕಲಾವಿದ ಏಕೆ ಚಿತ್ರಿಸುತ್ತಾನೆ ? ಮತ್ತು ಅವನು ಅಳಿಸುವಿಕೆಯಿಂದ ಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಾನೆ. ಇದು ಎರಡು ವಿರುದ್ಧ ದಿಕ್ಕಿನಲ್ಲಿ ಅವರು ನಿರ್ವಹಿಸುವ ವಿಶಿಷ್ಟ ದ್ವಿಪಾತ್ರ. ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ಅವನು ಡಬಲ್-ಸ್ವಯಂ ಸ್ವಾಧೀನಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ. ಅವನು ತನ್ನ ಸ್ವಂತ ದೈವತ್ವವನ್ನು ಸಾಂದರ್ಭಿಕ ವಿಚಾರವಾದದಿಂದ ಪ್ರಶ್ನಿಸಲು ಬಿಡುತ್ತಾನೆ. ಕಿಶೋರ್ ಚಿತ್ರಿಸುವ ರೀತಿ ಮತ್ತು ಅವರ ನೋವು ಮತ್ತು ಸಂತೋಷದ ವಿಷಯಗಳು ಪರಸ್ಪರ ಪೂರಕವಾಗಿವೆ. ವಾಸ್ತವವಾಗಿ, ಪ್ರತಿ ಕ್ಯಾನ್ವಾಸ್ (ಎ) ಎರಡು, (ಬಿ) ಎರಡು ಜಾಗಗಳು ಮತ್ತು (ಸಿ) ಕಡ್ಡಾಯ ಹೊಳಪು ಮತ್ತು ಕತ್ತಲೆಯ ಎರಡು ಜಾಗಗಳು, (ಡಿ) ರಿವರ್ಸಲ್‌ನಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರಿಸುವುದರಿಂದ ಹಿಡಿದು ಅವರ ಒಟ್ಟಾರೆ ಚಿತ್ರಕಲೆಯ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯು ‘ಡ್ರಾಯಿಂಗ್’ ಮೂಲಕ ‘ಬಣ್ಣದ’ ಎರಡು ಪದರಗಳ ನಡುವೆ ಅಡಗಿರುವ ಯಾವುದೋ ಒಂದು ತನಿಖೆಯಲ್ಲ. ಬಣ್ಣದೊಳಗೆ ಹೊಸ ರೇಖೆಗಳನ್ನು ಕಂಡುಹಿಡಿಯುವ ಬದಲು, ಅವರು ಈಗಾಗಲೇ ಸಾರ್ವಜನಿಕವಾಗಿ ಪ್ರತಿಮೆಗೊಳಿಸಲಾದ ಚಿತ್ರಗಳ ಹೊಸ ದೀಪಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಖಾಸಗಿಯಾಗಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿದ ವರ್ಣಚಿತ್ರ ಶೈಲಿಯನ್ನು ಆವಿಷ್ಕರಿಸಲು ಬಯಸುತ್ತಾರೆ.
ಏಕವ್ಯಕ್ತಿ ಪ್ರದರ್ಶನ
ವೆಂಕಟಪ್ಪ ಆರ್ಟ್ ಗ್ಯಾಲರಿ, ಬೆಂಗಳೂರು (೧೯೮೩). ರವೀಂದ್ರ ಕಲಾ ನಿಕೇತನ, ತುಮಕೂರು (೧೯೮೮, ೧೯೮೯). ಪ್ರಸಾದ್ ಆರ್ಟ್ ಗ್ಯಾಲರಿ, ಮಂಗಳೂರು (೧೯೯೪). ಮುಂಬೈನ ಜಹಾಂಗೀರ್ ಆರ್ಟ್ ಗ್ಯಾಲರಿಯಲ್ಲಿ ‘ದೃಶ್ಯ ಕಾವ್ಯ’ (೨೦೧೮). ಆರ್ಟಿವಲ್, ಸಮಕಾಲೀನ ಕಲಾ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ, ಮುಂಬೈ (೨೦೧೯). ಅನ್ಟೋಲ್ಡ್ -೨೦೨೧, ರವೀಂದ್ರ ಕಲಾ ನಿಕೇತನ, ತುಮಕೂರು (೨೦೨೧).
೪೦-ಗುಂಪು ಪ್ರದರ್ಶನಗಳು
ವೆಂಕಟಪ್ಪ ಆರ್ಟ್ ಗ್ಯಾಲರಿ, ಬೆಂಗಳೂರು (೧೯೮೨). ಅಹಮದಾಬಾದ್ (೧೯೮೩). ೭ನೇ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಲಾ ಮೇಳ, ನವದೆಹಲಿ (೧೯೯೪-೯೫). ಲಲಿತ ಕಲಾ ಅಕಾಡೆಮಿ, ಮದ್ರಾಸ್‌ನಿಂದ ಐದು ಯುವ ಕಲಾವಿದರ ಗುಂಪು (೧೯೯೬). ನೆಹರು ಸೆಂಟರ್, ಮುಂಬೈ (೨೦೦೨). ಅಖಿಲ ಭಾರತ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಕೇಂದ್ರ, ಮದ್ರಾಸ್ (೨೦೦೩). ವರ್ಣಿಕಾ ಕರ್ನಾಟಕ ಕಲಾ ಪ್ರದರ್ಶನ, ದರ್ಬಾರ್ ಹಾಲ್, ಎರ್ನಾಕುಲಂ (೨೦೦೮). ಅನುಭವ ಕಲೆ – ದಿ ಎಕ್ಸ್ಪ್ಲಿಸಿಟ್ ಅಂಡ್ ದಿ ಇಂಪ್ಲಿಸಿಟ್, ಕರ್ನಾಟಕ ಸಂಘ, ನವದೆಹಲಿ (೨೦೦೯). ಮೈಸೂರಿನ ಶ್ರೀ ಕಲಾನಿಕೇತನದಲ್ಲಿ ಸಮಗ್ರತೆಗಾಗಿ ಕಲೆ (೨೦೧೮). ನವದೆಹಲಿಯ ಲಲಿತ ಕಲಾ ಅಕಾಡೆಮಿಯಲ್ಲಿ ಟೇಲ್ಸ್ ಅನ್ಟೋಲ್ಡ್ ಗ್ರೂಪ್ ಶೋ (೨೦೨೪).
ರಾಜ್ಯ ಹಾಗೂ ರಾಷ್ಟ್ರಮಟ್ಟದ ಸ್ಪರ್ಧೆಗಳಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿದ್ದು.
ಕರ್ನಾಟಕ ಲಲಿತಕಲಾ ಅಕಾಡೆಮಿ, ಬೆಂಗಳೂರು 81 ರಿಂದ 85 ,
88 ರಿಂದ 2001, ನ್ಯಾಷನಲ್ ಲಲಿತಕಲಾ ಅಕಾಡೆಮಿ ನ್ಯೂ ಡೆಲ್ಲಿ,93, 2018, ನಾಗಪುರ ಎಸ್ ಸಿ ಇ ಝಡ್, 2000 ರಿಂದ 2004, ಆಲ್ ಇಂಡಿಯಾ ಹಾರ್ಟ್ ಕಾಂಪಿಟಿಷನ್, AIFAX, ನವದೆಹಲಿ,2024
ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು :
ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಚಿತ್ರಕಲೆ ಪ್ರಶಸ್ತಿ, ದಿ ಐಡಿಯಲ್ ಫೈನ್ ಆರ್ಟ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್, ಗುಲ್ಬರ್ಗಾ (೧೯೮೧). ಅಖಿಲ ಭಾರತ ಕಲಾ ಪ್ರದರ್ಶನ, ಮೈಸೂರು ದಸರಾದಲ್ಲಿ ಮೈಸೂರಿನಲ್ಲಿ (೧೯೮೫, ೧೯೯೧, ೧೯೯೩, ೧೯೯೫, ೧೯೯೬, ೧೯೯೭, ೨೦೦೦, ೨೦೦೨). ಕರ್ನಾಟಕ ಲಲಿತ ಕಲಾ ಅಕಾಡೆಮಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿ (೧೯೯೪). ಎಲ್ಲದರಲ್ಲೂ ಮೆರಿಟ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ
ಭಾರತ ಕಲಾ ಪ್ರದರ್ಶನಗಳು, SಅZಅಅ, ನಾಗ್ಪುರ (೧೯೯೫).
ತುಮಕೂರಿನಲ್ಲಿ ಜಿಲ್ಲಾ ಕನ್ನಡ ರಾಜ್ಯೋತ್ಸವ (೨೦೦೨). ಶ್ರೀ ಪಿ.ಆರ್. ತಿಪಸ್ವಾಮಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿ (೨೦೦೯-೨೦೧೦). ಕಲರ್ ವಿಂಗ್ಸ್ನಿಂದ ನಬಂಕೂರ್ ಕಲಾ ಭವನದಿಂದ ‘ಗೋಲ್ಡನ್ ಅವಾರ್ಡ್’ (೨೦೨೦). ಶೃಂಗಾರಪ್ರಕಾಶನ ಪ್ರಶಸ್ತಿ, ಬೆಂಗಳೂರು (೨೦೨೨). ಪಾರ್ಶ್ವಪದಪ್ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪ್ರಶಸ್ತಿ, ಜೈನ್ ಇಂಟರ್ನ್ಯಾಷನಲ್ ರೆಸಿಡೆನ್ಶಿಯಲ್ ಸ್ಕೂಲ್ (೨೦೨೪).
೫೦- ಶಿಬಿರಗಳು:
ರಾಜ್ಯ ಮಟ್ಟದ ಗ್ರಾಫಿಕ್ ಕಾರ್ಯಾಗಾರ, ಸಿ.ಕೆ.ಪಿ., ಬೆಂಗಳೂರು (೧೯೮೫). ಯುವ ಕಲಾವಿದರ ಶಿಬಿರ, ಕರ್ನಾಟಕ ಲಲಿತ ಕಲಾ ಅಕಾಡೆಮಿ, ಮೈಸೂರು (೧೯೯೧). ರಾಜ್ಯ ಮಟ್ಟದ ಗ್ರಾಫಿಕ್ ಶಿಬಿರ, ಲಲಿತ ಕಲಾ ಅಕಾಡೆಮಿ, ಬೆಂಗಳೂರು (೧೯೯೪ಕರ್ನಾಟಕ ಲಲಿತ ಕಲಾ ಅಕಾಡೆಮಿ, ದಾವಣಗೆರೆ (೧೯೯೭). ೫೦-ವರ್ಷದ ರಾಜ್ಯ ಮಟ್ಟದ ಚಿತ್ರಕಲಾ ಶಿಬಿರ, ಕನ್ನಡ ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಇಲಾಖೆಯಿಂದ ಬೆಂಗಳೂರು (೧೯೯೮). ೫೦-ವರ್ಷದ ರಾಜ್ಯ ಮಟ್ಟದ ಚಿತ್ರಕಲಾ ಶಿಬಿರ (೧೯೯೮). ಭಾರತ ಕಲಾವಿದರ ಶಿಬಿರ, SಅZಅಅ, ನಾಗ್ಪುರ (೨೦೦೧) ಕುಪ್ಪಳ್ಳಿಯಲ್ಲಿನ ಕಲಾವಿದರ ಶಿಬಿರ (೨೦೦೭), ಲಲಿತ್ ಕಲಾ ಅಕಾಡೆಮಿಯಿಂದ ಕೆ.ಎಸ್. ಮೂಡಬಿದ್ರೆಯ ಆಳ್ವಾಸ್ ಎಜುಕೇಶನ್ ಫೌಂಡೇಶನ್‌ನಲ್ಲಿ ಜಾಂಬೋರಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಚಿತ್ರಕಲಾ ಶಿಬಿರ (೨೦೨೨) ಬೆಂಗಳೂರಿನ ಜೈನ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಿಂದ (೨೦೨೪).
ಸಂಗ್ರಹಣೆ:
ಕರ್ನಾಟಕ ಲಲಿತ ಕಲಾ ಅಕಾಡೆಮಿ, ಬೆಂಗಳೂರು; ಲಲಿತ ಕಲಾ ಅಕಾಡೆಮಿ, ನವದೆಹಲಿ, ಕರ್ನಾಟಕ ಮತ್ತು ವಿದೇಶದಾದ್ಯಂತ ಅನೇಕ ಖಾಸಗಿ ಸಂಗ್ರಹಣೆಗಳು.
ಜನನ:
೧೯೬೨ ರಲ್ಲಿ ಗೋಗಿ, ಗುಲ್ಬರ್ಗಾ,
ವಿದ್ಯಾಭ್ಯಾಸ:
ಐಡಿಯಲ್ ಫೈನ್ ಆರ್ಟ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್, ಗುಲ್ಬರ್ಗಾದಿಂದ ಆರ್ಟ್ ಮಾಸ್ಟರ್ ಅನ್ನು ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಿದರು (೧೯೮೨). ಐಡಿಯಲ್ ಫೈನ್ ಆರ್ಟ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್, ಗುಲ್ಬರ್ಗಾ (೧೯೮೧) ನಿಂದ ಜಿ.ಡಿ. ಬಿ.ಎಫ್.ಎ. ಗ್ರಾಫಿಕ್‌ನಲ್ಲಿ, ಬೆಂಗಳೂರು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ (೨೦೦೦). ಎಂ.ವಿ.ಎ. ಚಿತ್ರಕಲೆಯಲ್ಲಿ, ಕನ್ನಡ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ, ಹಂಪಿ (೨೦೦೬). ತುಮಕೂರಿನ ರವೀಂದ್ರ ಕಲಾನಿಕೇತನದ ನಿವೃತ್ತ ಪ್ರಾಂಶುಪಾಲರು (೨೦೨೧).
ಗೊರೂರು ಅನಂತರಾಜು
