ಅಂಕಣ ಸಂಗಾತಿ
ಆರೋಗ್ಯ ಸಿರಿ
ಡಾ.ಲಕ್ಷ್ಮಿ ಬಿದರಿ
ಯೋನಿ ಮುದ್ರೆ
“ಮುದ್ರಾ” ಎಂಬ ಸಂಸ್ಕೃತ ಪದವನ್ನು “ಮುದ್ರೆ” ಅಥವಾ “ಮುಚ್ಚುವಿಕೆ” ಅಥವಾ “ಸನ್ನೆ” ಎಂದು ಅನುವಾದಿಸಲಾಗಿದೆ. ಮುದ್ರೆಯು ಇಡೀ ದೇಹವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ಒಂದು ಸೂಚಕವಾಗಿದೆ ಅಥವಾ ಸರಳವಾದ ಕೈ ಸ್ಥಾನವಾಗಿರಬಹುದು. ಆಯುರ್ವೇದದ ತತ್ವಗಳ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ, ಮುದ್ರೆಗಳು ಗುಣಪಡಿಸುವ ಗುಣಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ ಮತ್ತು ದೇಹದ ಶಕ್ತಿಯ ಹರಿವಿನ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತವೆ ಎಂದು ಭಾವಿಸಲಾಗಿದೆ. ಕೆಲವು ಯೋಗ ಮುದ್ರೆಗಳು ನಮಗೆ ಸ್ವಾಭಾವಿಕವಾಗಿ ಬರುತ್ತವೆ, ನಮ್ಮ ಕೈಗಳನ್ನು ನಮ್ಮ ಬೆರಳುಗಳಿಗೆ ಸ್ಪರ್ಶಿಸುವ ಮೂಲಕ ನಾವು ನಮ್ಮ ವರ್ತನೆಯ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರಬಹುದು ಮತ್ತು ನಮ್ಮ ಗ್ರಹಿಕೆ ಮತ್ತು ಅಂತರ್ಗತ ಶಕ್ತಿಯು ದೇಹವನ್ನು ಗುಣಪಡಿಸಬಹುದು. ಉಸಿರಾಟದ ವ್ಯಾಯಾಮದ ಸಂಯೋಜನೆಯಲ್ಲಿ ಬಳಸುವ ಮುದ್ರೆಗಳು ಉಸಿರಾಟದೊಂದಿಗೆ ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ದೇಹದ ವಿವಿಧ ಭಾಗಗಳನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುವ ಮೂಲಕ ದೇಹದಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಣದ ಹರಿವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ. ಮೆದುಳಿನಲ್ಲಿನ ಸಹಜ ನರಗಳಿಗೆ ನೇರವಾಗಿ ಸಂಬಂಧಿಸಿ, ಮುದ್ರೆಗಳು ಈ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿನ ಸುಪ್ತಾವಸ್ಥೆಯ ಪ್ರತಿವರ್ತನಗಳ ಮೇಲೆ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರುವ ಮಾದರಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಸಂಪರ್ಕವನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುತ್ತವೆ. ಆಂತರಿಕ ಶಕ್ತಿಯು ಸಮತೋಲಿತವಾಗಿ ಮತ್ತು ಸಂವೇದನಾ ಅಂಗಗಳು, ಗ್ರಂಥಿಗಳು ಮತ್ತು ಸ್ನಾಯುರಜ್ಜುಗಳಲ್ಲಿ ಬದಲಾವಣೆಯನ್ನು ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತದೆ. ಇದು ಯೋಗದ ಅನುಭವಕ್ಕೆ ಸಂಪೂರ್ಣ ಹೊಸ ಆಯಾಮವನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ.
ಯೋಗ ಮುದ್ರೆಗಳನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಸರಳವಾಗಿ ಕುಳಿತು ,ವಜ್ರಾಸನದಲ್ಲಿ, ಅಥವಾ ಕಮಲದ ಭಂಗಿಯಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಕುರ್ಚಿಯಲ್ಲಿ ಕುಳಿತು ಅಭ್ಯಾಸ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಮುದ್ರೆಗಳನ್ನು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಭಂಗಿಯ ಭಾಗವಾಗಿ ಅಭ್ಯಾಸ ಮಾಡಬಹುದು; ಉದಾಹರಣೆಗೆ ವಾರಿಯರ್ 2 ಅಥವಾ ಟ್ರೀ ಪೋಸ್ ಸಮಯದಲ್ಲಿ. ತಾತ್ತ್ವಿಕವಾಗಿ ಉಜ್ಜೈ ಉಸಿರಾಟ ಅಥವಾ ಇತರ ಪ್ರಾಣಾಯಾಮವು ಹೆಚ್ಚು ಸರಳವಾದ ಮುದ್ರೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಅಭ್ಯಾಸ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಹಠಯೋಗ ಪ್ರದೀಪಿಕಾ 10 ಮುದ್ರೆಗಳನ್ನು ವಿವರಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಘೇರಾಂಡ ಸಂಹಿತಾ 25 ವಿಭಿನ್ನ ಮುದ್ರೆಗಳನ್ನು ವಿವರಿಸುತ್ತದೆ.
ಆಯುರ್ವೇದದ ಉದ್ದೇಶವು ಚತುರ್ವಿಧ ಪುರುಷಾರ್ಥಗಳನ್ನು ಸಾಧಿಸಲು, ಉತ್ತಮ ಆರೋಗ್ಯವನ್ನು ಪಡೆಯುವುದು – ಧರ್ಮ, ಅರ್ಥ, ಕಾಮ ಮತ್ತು ಮೋಕ್ಷ. ಮೋಕ್ಷದ ಸಾಧನೆಯು ಆಯುರ್ವೇದದ ಅಂತಿಮ ಗುರಿಯಾಗಿದೆ. ಸಮಾಜದ ಯೋಗಕ್ಷೇಮಕ್ಕಾಗಿ, ಚಾರ್ಯತ್ರಯಗಳು, ತ್ರಯ ಉಪಸ್ತಂಭಗಳು, ಯೋಗ, ಪ್ರಕೃತಿಚಿಕಿತ್ಸೆ ಮುಂತಾದ ನಮ್ಮ ಗ್ರಂಥಗಳಲ್ಲಿ ಅನೇಕ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ವಿವರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಯೋಗವು ಜೀವನದ ಸರಿಯಾದ ವಿಜ್ಞಾನವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಅದು ನಮ್ಮ ದೈನಂದಿನ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಸಂಯೋಜಿಸಿದಾಗ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ. ಯೋಗದ ಒಂದು ಭಾಗವಾಗಿ ಮುದ್ರಾ ಅಭ್ಯಾಸವು ದೈಹಿಕ, ಮಾನಸಿಕ ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಪ್ರಯೋಜನಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ. ಮಹಿಳೆಯರು ಜೀವನದಲ್ಲಿ 3 ಪ್ರಮುಖ ಹಂತಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸುತ್ತಾರೆ ಅಂದರೆ; ಮುಟ್ಟಿನ, ಗರ್ಭಧಾರಣೆ – ಹೆರಿಗೆ ಮತ್ತು ಋತುಬಂಧ. ಈ ಹಂತಗಳಲ್ಲಿ ಅವಳು ಆತಂಕ, ಖಿನ್ನತೆ ಮುಂತಾದ ಮಾನಸಿಕ ತೊಂದರೆಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸಬಹುದು. ಅದಕ್ಕಾಗಿ ಇಲ್ಲಿ ಮುದ್ರಾ ತಂತ್ರಗಳು ಎಲ್ಲಾ ಆತಂಕದ ಅಸ್ವಸ್ಥತೆಗಳನ್ನು ತೊಡೆದುಹಾಕಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ, ಇದು ಸ್ತ್ರೀ ಸ್ವಾಸ್ಥ್ಯ ಮತ್ತು ಆರೋಗ್ಯವನ್ನು ಕಾಪಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ.
ಯೋಗ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯು ನರ ಮತ್ತು ಅಂತಃಸ್ರಾವಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳನ್ನು ಸಮತೋಲನಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ದೇಹದ ಇತರ ಎಲ್ಲಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳ ಮೇಲೆ ನೇರವಾಗಿ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರುತ್ತದೆ. ಯೋಗದ ಭಾಗವಾಗಿ ಮುದ್ರೆಗಳನ್ನು ಅಭ್ಯಾಸ ಮಾಡುವುದರಿಂದ ಮಹಿಳೆ ತನ್ನ ದೈನಂದಿನ ಜೀವನದ ಎಲ್ಲಾ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳು ಮತ್ತು ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ , ದೇಹ ಮತ್ತು ಮನಸ್ಸಿನ ನಡುವಿನ ಸಮತೋಲನ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಸಾಧಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಕೆಲವು ಮುದ್ರೆಗಳಲ್ಲಿ ಯೋನಿ ಮುದ್ರೆಯು ಅಭ್ಯಾಸ ಮಾಡಲು ಸುಲಭ ಮಾರ್ಗವಾಗಿದೆ.
ಯೋನಿ ಮುದ್ರೆಯನ್ನು ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮದಲ್ಲಿ ಸ್ತ್ರೀ ದೇವತೆ ಶಕ್ತಿಗೆ ಸಮರ್ಪಿಸಲಾಗಿದೆ,
ಯೋನಿ ಇದರರ್ಥ “ಗರ್ಭಾಶಯ”, ಇಲ್ಲಿ ಯೋನಿ ಮುದ್ರೆಯು ಜೀವನದ ಸೃಷ್ಟಿಕರ್ತ ಮಹಿಳೆಯೊಂದಿಗೆ ನಿಕಟ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ ಮತ್ತು ಜೀವನದ ಮೂಲವು ಅವಳ ‘ಗರ್ಭದಲ್ಲಿ’ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ.
ಹಂತಗಳು
• ನಿಮ್ಮ ತಲೆ ಮತ್ತು ಬೆನ್ನನ್ನು ಯಾವಾಗಲೂ ನೇರವಾಗಿ ಮತ್ತು ನೆಟ್ಟಗೆ ಇರಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಮರೆಯದಿರಿ, ಕುಳಿತುಕೊಳ್ಳುವ ಆರಾಮದಾಯಕ ಭಂಗಿಯಲ್ಲಿ ವಜ್ರಾಸನದಲ್ಲಿ, ಅಥವಾ ಕಮಲದ ಭಂಗಿಯಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಕುರ್ಚಿಯಲ್ಲಿ ಕುಳಿತು ಕೊಳ್ಳಿ .
• ಅಂಗೈಗಳ ಬೆರಳುಗಳು ಮತ್ತು ಹೆಬ್ಬೆರಳುಗಳನ್ನು ನೇರವಾಗಿಸಿ ಮತ್ತು ಹೆಬ್ಬೆರಳುಗಳನ್ನು ಆಕಾಶದ ಕಡೆಗೆ ತೋರಿಸಿ.
• ನಂತರ ಕಿರು, ಉಂಗುರ ಮತ್ತು ಮಧ್ಯದ ಬೆರಳುಗಳನ್ನು ಒಳಮುಖವಾಗಿ ತಿರುಗಿಸಿ ಇದರಿಂದ ಬೆರಳುಗಳ ಹಿಂಭಾಗವು ಸ್ಪರ್ಶಿಸುತ್ತದೆ.
• ತೋರುಬೆರಳುಗಳನ್ನು ಕೆಳಕ್ಕೆ ಮತ್ತು ಹೆಬ್ಬೆರಳುಗಳನ್ನು ಮೇಲಕ್ಕೆ ತೋರಿಸಿ
ಯೋನಿ ಅಥವಾ ಗರ್ಭಾಶಯದ ಆಕಾರವನ್ನು ರೂಪಿಸಿ ಒಟ್ಟಿಗೆ ಸೇರಿಸಿ.
ಅವಧಿಯು 15 to 20 ನಿಮಿಷಗಳವರೆಗೆ .
• ನಿಧಾನ, ಆಳವಾದ ಉಸಿರನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಿ.
ಪ್ರಯೋಜನಗಳು
• ಒತ್ತಡವನ್ನು ನಿವಾರಿಸುವುದು
• ಮನಸ್ಸಿನ ವಿಶ್ರಾಂತಿ ಮತ್ತು ಪುನರ್ಯೌವನಗೊಳಿಸುವಿಕೆ.
• ನರಮಂಡಲವನ್ನು ಸ್ಥಿರಗೊಳಿಸುವುದು.
• ಮಾನಸಿಕ ಸ್ಪಷ್ಟತೆ ಮತ್ತು ವಿಶ್ರಾಂತಿ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಕಾಪಾಡಿಕೊಳ್ಳುವುದು.
• ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಶಾಂತತೆ ಮತ್ತು ಮಾನಸಿಕ ಬೆಳವಣಿಗೆಯನ್ನು ಸಾಧಿಸುವುದು.
• ಯೋನಿ ಮುದ್ರೆಯು ಶಕ್ತಿ ದೇವತೆಯಂತೆ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ತರುತ್ತದೆ. pcod/pcos, ಮುಟ್ಟಿನ ಸಂಬಂಧಿತ ಸಮಸ್ಯೆಗಳು, ಬಂಜೆತನ ಮತ್ತು ಆತಂಕವನ್ನು ಎದುರಿಸಲು ಈ ಮುದ್ರೆಯು ಉತ್ತಮ ಅಭ್ಯಾಸವಾಗಿದೆ.
ಯಾರು ಯೋನಿ ಮುದ್ರೆಯ ಅಭ್ಯಾಸ ಮಾಡಬಾರದು?
• ಅಂಗೈ, ಮತ್ತು ಬೆರಳುಗಳಿಗೆ ಗಾಯ , ಶಸ್ತ್ರಚಿಕಿತ್ಸೆ ಒಳಗಾದವರು ಈ ಮುದ್ರೆಯನ್ನು ತಪ್ಪಿಸಬೇಕು.
• ಶ್ರೋಣಿಯ ಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ ಶಸ್ತ್ರಚಿಕಿತ್ಸೆ ಅಥವಾ ಗಾಯಕ್ಕೆ ಒಳಗಾದವರು.
ಯೋನಿ ಮುದ್ರಾ ಪರೋಕ್ಷವಾಗಿ ಶ್ರೋಣಿಯ ಸ್ನಾಯುಗಳನ್ನು ಸಕ್ರಿಯಗೊಳಿಸುವುದನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ, ಇದು ದುರ್ಬಲ ಅಥವಾ ಗಾಯಗೊಂಡ ಶ್ರೋಣಿಯ ಮಹಡಿ ಹೊಂದಿರುವವರಿಗೆ ಸವಾಲಿನ ಮತ್ತು ಅಹಿತಕರವಾಗಿರುತ್ತದೆ.
• ಗರ್ಭಿಣಿಯರು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಮೊದಲ ತ್ರೈಮಾಸಿಕದಲ್ಲಿ ಯೋನಿ ಮುದ್ರಾವನ್ನು ತಪ್ಪಿಸಬೇಕು, ಏಕೆಂದರೆ ಇದು ಶ್ರೋಣಿಯ ಸ್ನಾಯುಗಳನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಸಂಕೋಚನವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡಬಹುದು. ಮೂರನೇ ತ್ರೈಮಾಸಿಕದಲ್ಲಿ (ಹೆರಿಗೆಯ ಹತ್ತಿರ) ಪ್ರಯೋಜನವಾಗುತ್ತದೆ.
• ಮುಟ್ಟಿನ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಮಹಿಳೆಯರು ಸೆಳೆತ, ಉಬ್ಬುವುದು ಮತ್ತು ಆಯಾಸವನ್ನು ಅನುಭವಿಸಬಹುದು, ಆದ್ದರಿಂದ ಯೋನಿ ಮುದ್ರೆಯನ್ನು ಅಭ್ಯಾಸ ಮಾಡುವುದು ಆರಾಮದಾಯಕವಲ್ಲ. ಆದ್ದರಿಂದ ಅಭ್ಯಾಸವನ್ನು ತ್ಯಜಿಸುವುದು ಉತ್ತಮ.
ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಮುದ್ರೆಯು ವಿಭಿನ್ನತೆ ಅನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ ಮತ್ತು ದೇಹ, ಮನಸ್ಸು, ಪ್ರಾಣದ ಮೇಲೆ ಅದಕ್ಕೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ವಿಭಿನ್ನ ಪರಿಣಾಮವನ್ನು ಬೀರುತ್ತದೆ. ಮುದ್ರಾ ಅಭ್ಯಾಸಗಳ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅಳವಡಿಸಿಕೊಂಡ ವರ್ತನೆಗಳು ಮತ್ತು ಭಂಗಿಗಳು ಅನ್ನಮಯ ಕೋಶ, ಮನೋಮಯ ಕೋಶ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಣಮಯ ಕೋಶಗಳ ನಡುವೆ ನೇರ ಸಂಪರ್ಕವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಎಲ್ಲಾ ಕೋಶಗಳನ್ನು ಸಮತೋಲನಗೊಳಿಸುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಆ ಮೂಲಕ ಉತ್ತಮ ಆರೋಗ್ಯವನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ.
ಡಾ.ಲಕ್ಷ್ಮಿ ಬಿದರಿ
ಡಾ.ಲಕ್ಷ್ಮಿ ಬಿದರಿ ಅವರು ಪರ್ಣಿಕಾ ಆಯುರ್ವೇದಾಲ ಶಿರ್ಸಿ
ಯಲ್ಲಿ ಸಲಹಾ ವೈದ್ಯರಾಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.ಅವರು ಬಂಜೆತನ, ಪಿಸಿಒಡಿ, ಥೈರಾಯ್ಡ್, ಸ್ಥೂಲಕಾಯತೆ ,ಆಹಾರ ಮತ್ತು ಪೋಷಣೆ, ಗರ್ಭಸಂಸ್ಕಾರ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯಲ್ಲಿ ವಿಶೇಷರಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಅವರ ಪತಿ ಮಂಜುನಾಥ್ ದಂಡಿನ್ ಕೂಡ ವೈದ್ಯರಾಗಿದ್ದಾರೆ.
ಶ್ರೀ ಬಿ.ಎಂ.ಕಂಕಣವಾಡಿ ಆಯುರ್ವೇದ ಮಹಾವಿದ್ಯಾಲಯ ಬೆಳಗಾವಿಯಲ್ಲಿ ಬಿ.ಎ.ಎಂ.ಎಸ್ ಮತ್ತು ಎಸ್.ಡಿ.ಎಂ ಆಯುರ್ವೇದ ಉಡುಪಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ನಾತಕೋತ್ತರ ಪದವಿ ಪಡೆದಿದ್ದಾರೆ. ಅವರು 4 ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಆಯುರ್ವೇದ ಕಾಲೇಜಿನಲ್ಲಿ ಉಪನ್ಯಾಸಕರಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ. ಅವರು ವಿವಿಧ ಆರೋಗ್ಯ ಸಮಸ್ಯೆಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಲೇಖನಗಳನ್ನು ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ, ಆರೋಗ್ಯ ವಿಷಯಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಸಂವಾದವನ್ನು ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ.
