ಕಾವ್ಯಸಂಗಾತಿ
ಡಾ. ಎಸ್.ಬಿ. ಬಸೆಟ್ಟಿ
ಇಂಡಿಯಾ Vs ಭಾರತ ಪರ-ವಿರೋಧ ಏಕೆ ಆಕ್ಷೇಪ?
ಭಾರತ, ಅಧಿಕೃತವಾಗಿ ಭಾರತ ಗಣರಾಜ್ಯ, ಅಥವಾ ಇಂಡಿಯಾ (India), ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ದಕ್ಷಿಣ ಏಷ್ಯಾದ ಅತಿ ದೊಡ್ಡ ದೇಶ. ಭಾರತೀಯ ಉಪಖಂಡದ ಪ್ರಮುಖ ದೇಶವಾಗಿದ್ದು, ಪ್ರಪಂಚದ ಎರಡನೇ ಅತಿ ಹೆಚ್ಚು ಜನಸಂಖ್ಯೆ ಹೊಂದಿದ ಹಾಗೂ ಪ್ರಪಂಚದ ಅತಿ ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವವಿರುವ ರಾಷ್ಟ್ರವಾಗಿದೆ. ಭಾರತವು ೧೩೭ ಕೋಟಿಗೂ ಹೆಚ್ಚು ಜನಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು. ಒಟ್ಟು ೮೦೦ ವಿಭಿನ್ನ ಭಾಷೆಗಳನ್ನು ಉಪಯೋಗಿಸುವ ಜನರನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಆಗ್ನೇಯದಲ್ಲಿ ಬಂಗಾಳ ಕೊಲ್ಲಿ, ದಕ್ಷಿಣದಲ್ಲಿ ಹಿಂದೂ ಮಹಾ ಸಾಗರ, ನೈಋತ್ಯದಲ್ಲಿ ಅರಬ್ಬಿ ಸಮುದ್ರಗಳಿಂದ ಸುತ್ತುವರಿದಿದ್ದು, ಪಶ್ಚಿಮದಲ್ಲಿ ಪಾಕಿಸ್ತಾನ, ಈಶಾನ್ಯದಲ್ಲಿ ಚೀನಾ, ನೇಪಾಳ ಹಾಗೂ ಭೂತಾನ, ಪೂರ್ವದಲ್ಲಿ ಮಯನ್ಮಾರ್ ಹಾಗೂ ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶ ಗಳೊಂದಿಗೆ ಗಡಿಯನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಂಡಿದೆ ಶ್ರೀಲಂಕಾ, ಮಾಲ್ಡೀವ್ಸ್ ನಂತಹ ದ್ವೀಪ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಿಗೆ ಹತ್ತಿರವಾಗಿದೆ. ಕೊಳ್ಳುವ ಶಕ್ತಿಯ ಮೇರೆಗೆ, ಪ್ರಪಂಚದ ನಾಲ್ಕನೇ ಅತಿ ದೊಡ್ಡ ಆರ್ಥಿಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.
ಭಾರತ ದೇಶವು ಪ್ರಾಚೀನ ಸಿಂಧೂತಟದ ನಾಗರೀಕತೆಯ ತವರು ಮನೆಯಾಗಿದೆ. ಅನೇಕ ಐತಿಹಾಸಿಕ ವಾಣಿಜ್ಯ ಮಾರ್ಗಗಳು ಹಾಗೂ ಪ್ರಾಚೀನ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯಗಳು ಭಾರತ ದೇಶದಲ್ಲಿ ಉಗಮಿಸಿವೆ. ಪ್ರಪಂಚದ ನಾಲ್ಕು ಪ್ರಮುಖ ಧರ್ಮಗಳಾದ ಹಿಂದೂ, ಬೌದ್ಧ, ಜೈನ ಮತ್ತು ಸಿಖ್ ಗಳು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಆರಂಭವಾಗಿವೆ. ಝೊರಾಷ್ಟ್ರಿಯನಿಜಂ, ಕ್ರಿಶ್ಚಿಯನ್ ಧರ್ಮ ಮತ್ತು ಇಸ್ಲಾಂ ಧರ್ಮ ಕ್ರಿ.ಶ ೭ನೇ ಸಹಸ್ರಮಾನದಲ್ಲಿ ಆಗಮಿಸಿ ಈ ಪ್ರದೇಶದ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯನ್ನು ವೈವಿಧ್ಯಮಯವಾಗಿಸಿವೆ. ೧೬ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಭಾರತ ಬ್ರಿಟೀಷ್ ಈಸ್ಟ್ ಇಂಡಿಯಾ ಕಂಪನಿಯಿಂದ ಆಕ್ರಮಣಗೊಂಡು ಇಂಗ್ಲೆಂಡಿನ ಆಡಳಿತಕ್ಕೊಳಪಟ್ಟಿತು. ೧೯ನೇ ಶತಮಾನದ ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ ಭಾರತ ಅನೇಕ ಸ್ವಾತಂತ್ರ‍್ಯ ಹೋರಾಟದ ಫಲವಾಗಿ ಬ್ರಿಟೀಷರಿಂದ ಸ್ವತಂತ್ರವಾಯಿತು. ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಶಿಕ್ಷಣ ಪಡೆದ ಮನಸ್ಥಿತಿಗೆ, ಇಂಗ್ಲಿಷರಿಗೆ ವರ್ತಿಸುವವರಿಗೆ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಭಾರತ್ ಹೆಸರು ಸ್ವಲ್ಪ ಕಷ್ಟವಾದೀತು. ಆದರೆ ಕಾಲಾನುಕ್ರಮದಲ್ಲಿ ಸರಿಹೋಗುತ್ತದೆ. ಭಾರತ ಎಂಬ ಹೆಸರೇ ನಮ್ಮ ಸ್ವಾಭಿಮಾನದ ಪ್ರತೀಕವಾಗುತ್ತದೆ. ಇದೇ ತಿಂಗಳು ನಡೆಯಲಿರುವ ಸಂಸತ್ತಿನ ವಿಶೇಷ ಅಧಿವೇಶನದಲ್ಲಿ ನಮ್ಮ ದೇಶದ ಹೆಸರನ್ನು ‘ಇಂಡಿಯಾʼ (India) ಬದಲಿಗೆ ‘ಭಾರತʼ (Bharat) ಎಂದು ಮರುನಾಮಕರಣ ಮಾಡುವ ಕುರಿತು ಚರ್ಚೆ ನಡೆಸಲಿದೆ ಎಂದು ಸುದ್ದಿಯಾಗಿದೆ. ಈ ಕುರಿತಾದ ವಿಧೇಯಕವನ್ನು ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರ ಮಂಡಿಸಲಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಇದಕ್ಕೆ ಪುಷ್ಟಿ ನೀಡುವಂತೆ ಜಿ೨೦ ನಾಯಕರಿಗೆ ಆಯೋಜಿಸಲಾಗಿರುವ ಡಿನ್ನರ್ ಪಾರ್ಟಿಯ ಆಮಂತ್ರಣ ಪತ್ರಿಕೆಯಲ್ಲೂ ಪ್ರೆಸಿಡೆಂಟ್ ಆಫ್ ಭಾರತ್ (President of Bharat) ಎಂದು ಬರೆದಿರುವುದು ರಾಜಕೀಯ ಚರ್ಚೆಗಳಿಗೆ ಆಸ್ಪದ ಮಾಡಿಕೊಟ್ಟಿದೆ. ಈ ಮಧ್ಯೆ, ಇಂಡಿಯಾ ಮತ್ತು ಭಾರತ ಪದಗಳ ಬಳಕೆ, ಇತಿಹಾಸ ಕುರಿತು ಚರ್ಚೆಗಳೂ ಜೋರಾಗಿ ನಡೆಯುತ್ತಿದೆ. ಎಂದಿನಂತೆ ವಿಪಕ್ಷಗಳು ಇದನ್ನು ಟೀಕೆಗೆ ಒಡ್ಡಿವೆ. ಬಿಜೆಪಿ ಹಾಗೂ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯವಾದಿ ವಲಯದವರು ಇದನ್ನು ಸ್ವಾಗತಿಸಿದ್ದಾರೆ.
ಇಂಡಿಯಾ – ಭಾರತ ಹೆಸರಿನ ಅರ್ಥ, ಉಗಮ:
ಭಾರತ ಅರ್ಥ:
ಭಾರತ ಎಂಬ ಹೆಸರು “ಭರತವರ್ಷ” ಎಂಬ ಹೆಸರಿನಿಂದ ಉಗಮಗೊಂಡದ್ದು. ಪುರಾತನ ಪೌರಾಣಿಕ ಆಕರಗಳಿಂದಲೂ ಈ ಹೆಸರು ಭಾರತಕ್ಕೆ ಸೂಚಿತವಾಗಿದೆ. ವೃಷಭದೇವನ ಮಗ ಭರತ ಚಕ್ರವರ್ತಿಯಿಂದ ಅಥವಾ ಮಹಾರಾಜ ದುಶ್ಯಂತನ ಪುತ್ರನಾದ ಭರತ ಮಹಾರಾಜನ ಹೆಸರಿನಿಂದ ಬಂದದ್ದು. ನಮ್ಮ ದೇಶಕ್ಕೆ ‘ಜಂಬೂದ್ವೀಪ’ (ಇದರ ೯ ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಅವಿಭಜಿತ ಭಾರತವು ಒಂದು ಭಾಗ!. ನಮ್ಮ ಕಾವ್ಯ ಪುರಾಣಗಳಲ್ಲಿ ಜಂಬೂದ್ವೀಪದ ಉಲ್ಲೇಖಗಳೇ ಹೆಚ್ಚು!), *ಭರತವರ್ಷ, ಭರತ ಖಂಡ, ಆರ್ಯಾವರ್ತ, ಅಜನಾಭವವರ್ಷ, ಹಿಂದೂಸ್ಥಾನ, ‘ಭಾರತ’
ಪ್ರಾಚೀನ ಗ್ರಂಥಗಳಲ್ಲಿ ‘ಭಾರತ’ ಹೆಸರಿನ ಅರ್ಥ
೧. ‘ಭಾರತ’ ಎನ್ನುವ ಪದವೇ ಅದ್ಬುತ!. ಮಹಾಭಾರತಕ್ಕಿಂತ ಮೊದಲೇ ಇತ್ತು ಭಾರತ. ಭಗವದ್ಗೀತೆಯಲ್ಲಿ ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣ ಅರ್ಜುನನ್ನು ಕುರಿತು ಹೇಳುತ್ತಾನೆ – ‘ಅವ್ಯಕ್ತಾದೀನಿ ಭೂತಾನಿ ವ್ಯಕ್ತಮಧ್ಯಾನಿ ಭಾರತ’ … ಇಲ್ಲಿ ಭಾರತ ಎಂದರೆ ಭರತವಂಶದ ಕುಡಿ ಎಂಬ ಅರ್ಥ..
೨. ಋಷಭದೇವನ ಮಗ ‘ಭರತ ಚಕ್ರವರ್ತಿ’ ಆಳಿದ ಭೂಮಂಡಲವೇ ಭಾರತ ಎಂಬುದು ವಿಷ್ಣು ಪುರಾಣ, ವಾಯುಪುರಾಣ , ಬ್ರಹ್ಮಾಂಡ ಪುರಾಣ ಮತ್ತು ಭಾಗವತದಲ್ಲಿ ಇದೆ.
೩. ಅತ್ಯಂತ ಪುರಾತನವಾದ ಋಗ್ವೇದದ ಒಂದನೇ ಮಂಡಲದಲ್ಲಿ ಬರುವ ಋಕ್ಕೊಂದು ಹೀಗಿದೆ- ‘ಭಾರತೀ ಇಳೇ ಸರಸ್ವತಿ ಯಾ ವಃ ಸರ್ವಾ ಉಪಬ್ರುವೇ….’ ಎನ್ನುತ್ತದೆ. ನಾಲ್ಕನೆ ಮಂಡಲದ ಋಕ್ನಲ್ಲಿ ‘ತಸ್ಮಾ ಅಗ್ನಿರ್ಭಾರತ:’ ಎಂಬಲ್ಲಿ ಭಾರತಿಯನ್ನೇ ಭಾರತ ಎನ್ನಲಾಗಿದೆ. ‘ಭಾ’ ಎಂದರೆ ಸೂರ್ಯನನ್ನು ಕುರಿತದ್ದಾಗಿದೆ, ‘ರತ’ ಎನ್ನುವುದು ಪ್ರಭೆಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಸೂರ್ಯನ ಶಕ್ತಿ ಭೂಮಿಗೆ ಆವಶ್ಯಕ, ಅದಿಲ್ಲದೆ ಜೀವಿಗಳಿಲ್ಲ. ಹಾಗೆಯೇ ಸೂರ್ಯ ಜ್ಞಾನದ ಪ್ರತೀಕ. ಇಂತಹ ಶಕ್ತಿಯೇ ಭಾರತ!. ಅಂದರೆ ಜಗತ್ತಿಗೇ ಬೆಳಕು ಕೊಡುವ ‘ಭಾರತ’,
೪. ಋಗ್ವೇದದ ಪ್ರಕಾರ, ಭಾರತ ಎಂಬ ಜನಸಮುದಾಯವೂ ಇತ್ತು ಎಂಬುದು ತಿಳಿದುಬರುತ್ತದೆ.
೫. ವಿಷ್ಣು ಪುರಾಣದಲ್ಲಿ ‘ಉತ್ತರಂ ಯತ್ಸಮುದ್ರಸ್ಯ ಹಿಮಾದ್ರೇಶ್ಚೈವ ದಕ್ಷಿಣಂ| ವರ್ಷಂ ತತ್ ಭಾರತಂ ನಾಮ ಭಾರತೀ ಯತ್ರ ಸಂತತಿ: ||’ ಅಂದರೆ- ಸಾಗರದಿಂದ ಉತ್ತರಕ್ಕೆ ಮತ್ತು ಹಿಮಾಲಯದಿಂದ ದಕ್ಷಿಣಕ್ಕೆ ಇರುವ ಭೂಮಿಗೆ “ಭಾರತ” ಎಂದು ಹೆಸರು.
೬. ಬ್ರಹ್ಮಾಂಡ ಪುರಾಣದಲ್ಲಿ ಉದ್ಧರಿಸಿದಂತೆ ‘ಪೃಥಿವ್ಯಾಂ ಭಾರತಂ ವರ್ಷಂ ಕರ್ಮಭೂಮಿರುದಾಹೃತಾ’ -ಅಂದರೆ- ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ‘ಭಾರತವೇ’ ಕರ್ಮಭೂಮಿ ಎಂದು ತಿಳಿಯಲ್ಪಡುತ್ತದೆ.
೭. ಮಹಾಭಾರತದಲ್ಲಿ ಹೇಳಿದಂತೆ ‘ಅತ್ರಾಪಿ ಭಾರತಂ ಶ್ರೇಷ್ಠಂ ಜಂಬೂದ್ವೀಪೇ ಮಹಾಮುನೇ..’ ಅಂದರೆ, ಜಂಬೂದ್ವೀಪವೆಂಬ ಜಗತ್ತಿನ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ‘ಭಾರತವು’ ಶ್ರೇಷ್ಠವಾದ ದೇಶವು…. ಇನ್ನೂ ಹಲವು ಪುರಾಣಗಳಲ್ಲಿ ಜಂಬೂದ್ವೀಪ, ಹಿಂದುಸ್ತಾನ, ಭರತವರ್ಷ ಮತ್ತು ಭಾರತದ ಬಗ್ಗೆ ವಿವರಣೆ ಸಿಗುತ್ತದೆ. ಜಂಬೂದ್ವೀಪ ಎಂಬ ಉಲ್ಲೇಖವು ಥೈಲ್ಯಾಂಡ್, ಮಲೇಷ್ಯಾ, ಕಾಂಬೋಡಿಯಾ, ಇಂಡೋನೇಷ್ಯಾ ಮುಂತಾದ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಈಗಲೂ ಬಳಕೆಯಲ್ಲಿವೆ.
ಸುಮಾರು ೭೦೦೦ ವರ್ಷಗಳ ಇತಿಹಾಸ ಹೊಂದಿರುವ ಉನ್ನತ ಆದರ್ಶ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸಮಾನತೆ ಹೊಂದಿದ್ದ ವಿಶ್ವವೇ ಒಂದು ರಾಷ್ಟ್ರ ಎಂದು ಭಾವಿಸಿದ್ದ ಜಗತ್ತಿನ ಎಕೈಕ ಪುರಾತನ ಸಂಸ್ಕತಿಯೇ ‘ಭಾರತೀಯ ಸಂಸ್ಕೃತಿ’. ಈ ಭರತಖಂಡದಲ್ಲಿ ಹಿಂದೆ ಹಲವಾರು ಸ್ವತಂತ್ರ ರಾಜರುಗಳು ಅಳುತ್ತಿದ್ದರೂ ಭರತಖಂಡ ಒಂದೇ ರಾಷ್ಟ್ರವೆನಿಸಿತ್ತು. ನಾನಾ ರಾಜ್ಯಗಳ ಜನರ ಸಂಸ್ಕೃತಿ, ವಿಚಾರ, ನಂಬಿಕೆ ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಏಕಸೂತ್ರತೆ ಸ್ಥಿರವಾಗಿ ನೆಲೆಸಿತ್ತು ಹಾಗಾಗಿ ಈ ಸಮುದಾಯ ಹೊಂದಿರುವ ಈ ನೆಲ ಒಂದು ರಾಷ್ಟ್ರ, ಭಾರತ ರಾಷ್ಟ್ರ.
ಇಂಡಿಯಾ ಅರ್ಥ:
“ಇಂಡಿಯಾ” ಎಂಬ ಹೆಸರು ಸಿಂಧೂ ನದಿಯ ಪರ್ಷಿಯನ್ ರೂಪಾಂತರ “ಇಂಡಸ್” ಎಂಬುದರಿಂದ ಬಂದದ್ದು. ಗ್ರೀಕ್ ಮತ್ತು ಆಂಗ್ಲರು ಕೊಟ್ಟ ಹೆಸರಾದ ‘ಇಂಡಿಯಾ’. ಭಾರತವನ್ನು ನಿರ್ದೇಶಿಸಲು ಉಪಯೋಗಿಸಲಾಗಿರುವ ಇತರ ಹೆಸರುಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು ಹಿಂದೂಸ್ಥಾನ ಕೂಡ ಒಂದು. ಅಮೇರಿಕಕ್ಕೆ Englishನಲ್ಲಿ America ಎನ್ನುವರು. ಜಪಾನಕ್ಕೆ Englishನಲ್ಲಿ Japan ಎನ್ನುವರು. ಭೂತಾನಕ್ಕೆ Englishನಲ್ಲಿ Bhutan ಎನ್ನುವರು. ಶ್ರೀಲಂಕಾಕ್ಕೆ Englishನಲ್ಲಿ Sri Lanka ಎನ್ನುವರು. ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶಕ್ಕೆ Englishನಲ್ಲಿ Bangladesh ಎನ್ನುವರು. ನೇಪಾಳಕ್ಕೆ Englishನಲ್ಲಿ Nepal ಎನ್ನುವರು, ಇಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲ ನಮ್ಮ ಸಮೀಪವಿರುವ ಪಾಕಿಸ್ತಾನಕ್ಕೆ Englishನಲ್ಲಿ Pakistan ಎನ್ನುವರು, ಆದರೆ ಭಾರತಕ್ಕೆ ಮಾತ್ರ Englishನಲ್ಲಿ India ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ. ಏಕೆಂದರೆ Oxford Dictionary ಅನುಸಾರ India ಶಬ್ದದ ಅರ್ಥ ಈ ಕೆಳಗಿನಂತಿದೆ.
I- Independent
N- Nation
D- Diclered
I- In
A- August
ಆದ್ದರಿಂದ India ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ. ಇದು ನಮ್ಮ ದೇಶದ ೯೯% ಜನರಿಗೆ ಮಾಹಿತಿ ಇಲ್ಲ.
ಭಾರತ್, ಭಾರತ ಮತ್ತು ಹಿಂದೂಸ್ಥಾನದ ನಡುವಿನ ವ್ಯತ್ಯಾಸ:
‘ಭಾರತ್’, ‘ಭಾರತ’ ಮತ್ತು ‘ಹಿಂದೂಸ್ತಾನ್’ ಒಂದು ದೇಶದ ಹೆಸರುಗಳು, ಇಂದಿನ ಭಾರತ. ‘ಭಾರತ್’ ಎಂಬುದು ದೇಶದ ಅಧಿಕೃತ ಸಂಸ್ಕೃತ ಹೆಸರು; ಆದರೆ ‘ಹಿಂದೂಸ್ತಾನ್’ ಎಂಬುದು ದೇಶದ ಹಿಂದಿ ಹೆಸರು. ಈ ಎರಡೂ ಹೆಸರುಗಳು ಅವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ರೂಪುಗೊಂಡವು ಮತ್ತು ಅದಕ್ಕೆ ತಕ್ಕಂತೆ ಬದಲಾಗಿದೆ. ಭಾರತ್ ಮತ್ತು ಹಿಂದೂಸ್ತಾನ್ ಭಾರತದ ಹೆಸರುಗಳು; ಅವರ ಕಾಲ ಮತ್ತು ಯುಗಗಳ ಪ್ರಕಾರ ಹೆಸರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇವುಗಳು ಕೆಲವು ಸನ್ನಿವೇಶದಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಸಿದ್ಧವಾದ ಮತ್ತು ಗಮನಿಸಿದ ಹೆಸರುಗಳಾಗಿವೆ, ಇದರರ್ಥ ಮತ್ತು ಅದೇ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ, ಆದರೆ ಇನ್ನೂ ಜನರು ಅದನ್ನು ಗೊಂದಲಗೊಳಿಸುತ್ತಾರೆ. “ಇಂಡಿಯಾ” ಎಂಬ ಹೆಸರು “ಇಂಡಸ್” ಎಂಬ ನದಿಯ ಹೆಸರಿನಿಂದ ಬಂದಿದೆ. ‘ಭಾರತ್’ ಮತ್ತು ‘ಹಿಂದೂಸ್ತಾನ್’ ಅವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ದೇಶಕ್ಕೆ ನೀಡಿದ ಹೆಸರುಗಳು. ಇಬ್ಬರೂ ತಮ್ಮ ಇತಿಹಾಸ ಮತ್ತು ಅರ್ಥಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು, ಅದರ ಪ್ರಕಾರ ಈ ಹೆಸರುಗಳನ್ನು ಇಡಲಾಗಿದೆ. ‘ಭಾರತ್’ ಎಂಬ ಹೆಸರು ‘ಹಿಂದೂಸ್ತಾನ್’ಗಿಂತ ಹಳೆಯ ಹೆಸರಾಗಿದೆ, ಆದರೆ ಪ್ರಸ್ತುತ ದೇಶವನ್ನು ‘ಭಾರತ’ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಉಪಖಂಡವನ್ನು ʼಭರತವರ್ಷʼ ಅಥವಾ “ಭರತಖಂಡʼ ಎಂದು ಕರೆದು ವಿವಿಧ ಪುರಾಣಗಳಲ್ಲಿ, ಭಾರತೀಯ ಧರ್ಮಗ್ರಂಥಗಳು ಮತ್ತು ಪಠ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾಗಿದೆ. ಚೀನಾ- ಯುರೋಪ್ಗಳಿಂದ ಇಲ್ಲಿ ಬಂದು ಓಡಾಡಿದ ಪ್ರವಾಸಿಗರೂ ಇದನ್ನು ಭಾರತ ಎಂದು ಕರೆದಿದ್ದಾರೆ. ಅಂದರೆ ಭರತಖಂಡ ಅಥವಾ ಭಾರತ ಎಂಬ ಹೆಸರು ಬಹಳ ಹಿಂದಿನಿಂದಲೂ ಇಲ್ಲಿ ಚಾಲ್ತಿಯಲ್ಲಿದೆ. ಅನೇಕರು ಇದರ ಮೂಲವನ್ನು ಮಹಾಭಾರತದಲ್ಲಿ ಬರುವ ಚಂದ್ರವಂಶದ ಮಹಾರಾಜ ಭರತನಲ್ಲಿ ಗುರುತಿಸುತ್ತಾರೆ; ಇನ್ನು ಹಲವರು ಜೈನ ತೀರ್ಥಂಕರ ವೃಷಭದೇವನ ಪುತ್ರ, ಭರತ ಚಕ್ರವರ್ತಿಯಿಂದ ಇದು ಬಂದಿರಬಹುದು ಎಂದು ಸೂಚಿಸುತ್ತಾರೆ. ಅದೇನೇ ಇದ್ದರೂ ಈ ವಿಸ್ತಾರ ಉಪಖಂಡವನ್ನು ರಾಜಕೀಯವಾಗಿ, ಸಾಮಾಜಿಕವಾಗಿ ಒಂದುಗೂಡಿಸಿದ ಒಂದು ರಾಜಕೀಯ ಶಕ್ತಿ ಈ ಹೆಸರಿನ ಹಿಂದೆ ಇತ್ತು ಎಂಬುದು ನಿಸ್ಸಂಶಯ. ಹೀಗಾಗಿ ಇದು ಭಾರತೀಯ ಉಪಖಂಡಕ್ಕೇ ವಿಶಿಷ್ಟವಾದ ಒಂದು ಪರಂಪರೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಹೆಸರಾಗಿದೆ.
ಹಿಂದಿನಂತೆ, ಇಂದಿನ ಭಾರತವು ಏಷ್ಯಾದ ಪ್ರಮುಖ ಭಾಗಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ಬೃಹತ್ ಭೂ-ಸಮೂಹವನ್ನು ಹೊಂದಿತ್ತು. ಇಂದಿನ ಭಾರತವು ಈಗಿನ ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನ, ಪಾಕಿಸ್ತಾನ, ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶ ಮತ್ತು ನೇಪಾಳವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿತ್ತು. ಇವುಗಳನ್ನು ಒಂದು ದೇಶದ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಸಂಯೋಜಿಸಲಾಯಿತು, ಇದನ್ನು ಹಿಂದೆ “ಅಖಂಡ ಭಾರತ” (ಇಡೀ ಭಾರತ) ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಅಲ್ಲದೆ, ಈ ದೇಶಗಳು ವಿಭಜನೆ ಮತ್ತು ಸ್ವಾತಂತ್ರ‍್ಯದ ಮೊದಲು ಭಾರತದ ಭಾಗವಾಗಿದ್ದವು, ನಂತರ ಇವು ಬೇರ್ಪಟ್ಟವು ಮತ್ತು ಸ್ವತಂತ್ರ ವೈಯಕ್ತಿಕ ದೇಶ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಟ್ಟವು. ಸಂಸ್ಕೃತ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ‘ಭಾರತ್’ ಎಂಬ ಪದವು ಇಂದಿನ ಭಾರತದ ಅಧಿಕೃತ ಹೆಸರು. ಇಂದಿನ ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನದಿಂದ ಬರ್ಮಾದವರೆಗೆ ಇಡೀ ಭೂಮಿಯನ್ನು ಗೆದ್ದ ಭರತ್ ರಾಜನ ಹೆಸರಿನಿಂದ ಈ ಹೆಸರನ್ನು ಪಡೆಯಲಾಗಿದೆ. ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಇಡೀ ಭೂಮಿಯನ್ನು “ಭಾರತ-ವರ್ಷ” ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು.
ಇಂದಿನ ಉತ್ತರ ಭಾರತವನ್ನು ಅರೇಬಿಕ್ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ‘ಹಿಂದೂಸ್ತಾನ್’ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ‘ಹಿಂದುಸ್ತಾನ್’ ಎಂಬ ಹೆಸರು ಪರ್ಷಿಯನ್ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ‘ಹಿಂದ್’ನಿಂದ ಬಂದಿದೆ, ಇರಾನಿನ ಸಮಾನವಾದ ‘ಸಿಂಧ್’ನಿಂದ ಬಂದಿದೆ. ಪರ್ಷಿಯನ್ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ‘ಸ್ತಾನ್’ ಎಂಬ ಪದದ ಅರ್ಥ ‘ದೇಶ’ ಅಥವಾ ‘ಭೂಮಿ’ (ಸಂಸ್ಕೃತ ಸ್ಥಾನ “ಸ್ಥಳ, ಭೂಮಿ”ಗೆ ಸಂಯೋಜಿತವಾಗಿದೆ). ಹಿಂದಿ-ಉರ್ದು ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ‘ಹಿಂದುಸ್ತಾನಿ’ ಎಂಬ ಪದವು ‘ಹಿಂದುಸ್ತಾನ್’ ಎಂಬ ಹೆಸರನ್ನು ಹೋಲುತ್ತದೆ, ಇದು ಬ್ರಿಟಿಷ್ ರಾಜ್ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಭಾರತಕ್ಕೆ ಸಮಾನಾರ್ಥಕವಾಗಿ ಬಳಕೆಯಲ್ಲಿತ್ತು. ೧೯ ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ, ಇಂಗ್ಲಿಷನಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾದ ಪದವು ಸಿಂಧೂ ಮತ್ತು ಬ್ರಹ್ಮಪುತ್ರ ನದಿಗಳ ನಡುವಿನ ಉಪಖಂಡದ ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾಗಿ ಹಿಮಾಲಯ ಮತ್ತು ವಿಂಧ್ಯಗಳೊಂದಿಗೆ ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತದೆ. ಅಲ್ಲದೆ, ಹಿಂದೂಸ್ತಾನ್-ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಮೊಘಲ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಬಳಸಲ್ಪಟ್ಟ ಹಿಂದೂಗಳ ಭೂಮಿ ಎಂದರ್ಥ.
ಹಾಗಿದ್ದರೆ ಈ ಭಾರತ ಎಂಬ ಹೆಸರು ಬದಲಾಗಿ ‘ಇಂಡಿಯಾʼ ಬಂದುದು ಯಾವಾಗ?
ಅದು ಇತ್ತೀಚಿಗಿನ ಮುನ್ನೂರು ವರ್ಷಗಳ ಬೆಳವಣಿಗೆ. ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಆಡಳಿತದಲ್ಲಿ ಅಂದರೆ, ಅಂದಾಜು ೧೭೫೭ರಿಂದ ೧೯೪೭ರವರೆಗೆ ಭಾರತ ಉಪಖಂಡವನ್ನು ಬ್ರಿಟಿಷರು ‘ಇಂಡಿಯಾ’ ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಸಿಂಧೂ ನದಿಯನ್ನು ವಿದೇಶೀಯರು ಇಂಡಸ್ ಎಂದು ಕರೆದು, ಇಂಡಸ್ನಿಂದ ದಕ್ಷಿಣ ಹಾಗೂ ಪೂರ್ವಕ್ಕಿರುವ ನಾಡನ್ನೆಲ್ಲ ಇಂಡಿಯಾ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾರಂಭಿಸಿದರು. ಅದು ಭಾರತದ ಪಶ್ಚಿಮ ಗಡಿಯಾಗಿತ್ತು. ಉಚ್ಚರಿಸಲು ಸುಲಭವಾದುದರಿಂದ ಮುಂದೆ ಬ್ರಿಟಿಷರು ಇಂಡಿಯಾ ಎಂಬ ಪದವನ್ನೇ ಅಧಿಕೃತವಾಗಿ ಬಳಸಲಾರಂಭಿಸಿದರು. ಹೀಗೆ ಬ್ರಿಟಿಷರು ಮಾಡಿದ ಒಂದು ತಪ್ಪಿನಿಂದ ಇಂಡಿಯಾ ಎಂಬ ಪದ ಹುಟ್ಟಿಕೊಂಡಿತು. ಮುಂದೆ ಅದೇ ಉಳಿದುಕೊಂಡಿತು.
‘ಇಂಡಿಯಾ’ ಎಂಬ ಪದಕ್ಕೆ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆ ಇದ್ದರೂ, ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕವಾಗಿ ‘ಭಾರತʼ ಎಂಬ ಪದವೇ ನಮಗೆ ಹೆಚ್ಚು ನಿಕಟವಾದುದು.
‘ಭಾರತʼ ಎಂದಾಗ ನಮಗೆ ಮಹಾಭಾರತ, ರಾಮಾಯಣ ಮುಂತಾದ ನಮ್ಮ ಮಹಾಕಾವ್ಯಗಳು ನೆನಪಾಗುತ್ತವೆ. ನಮ್ಮನ್ನಾಳಿದ ಜನಸ್ನೇಹಿಗಳಾದ ಭರತನಂಥ ರಾಜರು ನೆನಪಾಗುತ್ತಾರೆ. ಭಾರತೀಯ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನ ಜತೆಗೆ ಸೇರಿಕೊಂಡು ಲಲಿತಕಲೆಗಳು, ಸಾಹಿತ್ಯ ಎಲ್ಲವೂ ನೆನಪಾಗುತ್ತವೆ. ಇಂಡಿಯಾ ಎಂಬುದು ಬರಿಯ ಒಂದು ಹೆಸರು. ಆದರೆ ಭಾರತ ಎಂಬುದು ಬರಿಯ ಹೆಸರಲ್ಲ; ಅದು ಒಂದು ಭಾವನೆ; ಅದೊಂದು ಸುಂದರ ಪರಂಪರೆ. ಅಲ್ಲಿ ನಮ್ಮ ದೇಶದ ಶತಮಾನಗಳ ಪರಂಪರೆಯ ಸಾತತ್ಯವಿದೆ, ವಿಶಿಷ್ಟತೆ, ಅಸ್ಮಿತೆಗಳಿವೆ. ಹೀಗಾಗಿ ʼಇಂಡಿಯಾʼ ಬದಲು ʼಭಾರತʼ ಎಂಬುದನ್ನು ಬಳಸುವಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ತಪ್ಪಿಲ್ಲ.
ಭಾರತ್ ಮತ್ತು ಇಂಡಿಯಾ ಕುರಿತು ಸಂವಿಧಾನದಲ್ಲಿ ಏನು ಹೇಳಿದೆ?
೧೯೪೭ರಲ್ಲಿ ಭಾರತವು ಸ್ವತಂತ್ರಗೊಂಡಾಗ ಯಾವ ಹೆಸರನ್ನು ಅಧಿಕೃತವಾಗಿ ಇಟ್ಟುಕೊಳ್ಳಬೇಕೆಂಬ ಸುದೀರ್ಘ ಚರ್ಚೆ ನಡೆಯಿತು. ಹೊಸದಾಗಿ ರಚನೆಯಾದ ದೇಶಕ್ಕೆ ಅಧಿಕೃತವಾದ ಹೆಸರನ್ನು ಬಳಸುವುದು ಅತ್ಯಗತ್ಯವಾಗಿದ್ದರಿಂದ ಸಂವಿಧಾನ ರಚನಾಕಾರರು ಈ ಕುರಿತು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಚರ್ಚೆ ಮಾಡಿದರು. ಭಾರತದ ಭಾಷಾ ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ವೈವಿಧ್ಯತೆಯನ್ನು ಗಮನದಲ್ಲಿಟ್ಟುಕೊಂಡು ಸಂವಿಧಾನದಲ್ಲಿ “ಭಾರತ” ಮತ್ತು “ಇಂಡಿಯಾ” ಈ ಎರಡೂ ಪದಗಳನ್ನು ಬಳಸಲು ನಿರ್ಧರಿಸಲಾಯಿತು. ಭಾರತೀಯ ಸಂವಿಧಾನದ ೧ನೇ ವಿಧಿಯಲ್ಲಿ “ಇಂಡಿಯಾ, ಇದು ಭಾರತ, ರಾಜ್ಯಗಳ ಒಕ್ಕೂಟ” ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗಿದೆ. ಹೀಗಾಗಿ ಎರಡೂ ಹೆಸರುಗಳು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಮಹತ್ವವನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಂಡಿವೆ. ಇಂಡಿಯಾ ಮತ್ತು ಭಾರತಗಳೆರಡೂ ಅಧಿಕೃತ ಬಳಕೆಯ ಪದಗಳಾದರೂ ವರ್ಷಗಳು ಉರುಳಿದಂತೆ ಇಂಡಿಯಾ ಎಂಬ ಪದ ಹೆಚ್ಚು ಬಳಕೆಯಲ್ಲಿ ಬಂತು. ಅದರಲ್ಲೂ ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿಷಯಗಳು, ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಭಾರತವನ್ನು ಇಂಡಿಯಾ ಎಂದೇ ಹೆಸರಿಸಲು ಆರಂಭಿಸಲಾಯಿತು. ಸಾಂವಿಧಾನಿಕ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಲ್ಲೂ ಇದನ್ನು ಜಾರಿಗೆ ತರಲಾಯಿತು. ಉದಾ: ರಿಸರ್ವ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾ. ಹಿಂದಿ ಮತ್ತು ಇತರ ಭಾರತೀಯ ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲಿ ಭಾರತ ಎಂಬ ಪದ ಬಳಕೆ ಮುಂದುವರಿಯಿತು. ಹಿಂದಿ ಮತ್ತು ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಭಾರತದ ಅಧಿಕೃತ ಭಾಷೆಗಳಾದವು ಮತ್ತು ಹಿಂದಿ ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದ ಅಧಿಕೃತ ಭಾಷೆಯಾಗಿದೆ. ಭಾರತದ ಮೊದ ಪ್ರಧಾನಿ ಜವಾಹರ ಲಾಲ್ ನೆಹರೂ ಅವರು ತಮ್ಮ ಡಿಸ್ಕವರಿ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾ ಕೃತಿಯಲ್ಲಿ ಇಂಡಿಯಾ, ಭಾರತ, ಹಿಂದುಸ್ತಾನ್ ಎಂಬ ಪದಗಳನ್ನು ಹಲವೆಡೆ ಬಳಸಿದ್ದಾರೆ.
ಭಾರತ್ ಮತ್ತು ಇಂಡಿಯಾ ಕುರಿತು ಚರ್ಚೆ:
ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶದ ಮಾಜಿ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿ ಮತ್ತು ಸಮಾಜವಾದಿ ಪಕ್ಷದ ಮುಖ್ಯಸ್ಥ ಮುಲಾಯಂ ಸಿಂಗ್ ಯಾದವ್ ಅವರು ಏಪ್ರಿಲ್ ೯, ೨೦೦೪ ರಂದು ಸಂಸತ್ತಿನ ಚುನಾವಣೆಯ ಮುನ್ನಾದಿನದಂದು ಪಕ್ಷದ ಪ್ರಣಾಳಿಕೆಯನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿದರು. “ದೇಶದ ಗುರುತನ್ನು ರಕ್ಷಿಸುವ ಒಂದು ಹೆಜ್ಜೆಯಾಗಿ” ದೇಶದ ಹೆಸರನ್ನು ‘ಭಾರತ’ದಿಂದ ‘ಭಾರತ್’ ಎಂದು ಬದಲಾಯಿಸಲು ಮತ್ತು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸುತ್ತಿರುವ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಅವನತಿಯನ್ನು ಕೊನೆಗೊಳಿಸಲು ಸೂಕ್ತವಾದ ಆರ್ಥಿಕ ಮತ್ತು ರಾಜಕೀಯ ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಕೈಗೊಳ್ಳಲು ಭಾರತ ಸಂವಿಧಾನವನ್ನು ತಿದ್ದುಪಡಿ ಮಾಡುವುದಾಗಿ ಪಕ್ಷವು ಭರವಸೆ ನೀಡಿದೆ. ಪಾಶ್ಚಾತ್ಯ ಗ್ರಾಹಕ ಜೀವನಶೈಲಿಯಿಂದ. “ಅನಾದಿ ಕಾಲದಿಂದಲೂ ದೇಶದ ಹೆಸರು ‘ಭಾರತ್’ ಎಂದು ಶ್ರೀ ಯಾದವ್ ಹೇಳಿದರು ಆದರೆ ಬ್ರಿಟಿಷರು ಅದನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸಿದರು. ಸ್ವಾತಂತ್ರ‍್ಯದ ನಂತರ ಕೆಲವು ಅಜ್ಞಾತ ಸಂದರ್ಭಗಳಿಂದಾಗಿ, ಸಂವಿಧಾನದ ತಯಾರಕರು ಭಾರತ ಎಂಬ ಪದಕ್ಕೆ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆಯನ್ನು ನೀಡಿದರು, “ಭಾರತವೇ ಭಾರತ” ಎಂಬ ಉಲ್ಲೇಖದೊಂದಿಗೆ ತಮ್ಮ ಕೆಲಸವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಈ ತಪ್ಪನ್ನು ಸರಿಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕಿದೆ ಎಂದರು. ಇದು ಗಮನಾರ್ಹ ಪ್ರಸ್ತಾಪವಾಗಿತ್ತು.
ಅಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲ. ತರುವಾಯ, ಯುಪಿ ಅಸೆಂಬ್ಲಿ ಆಗಸ್ಟ್ ೨೦೦೪ ರಲ್ಲಿ ಸಂವಿಧಾನದ ತಿದ್ದುಪಡಿಗಾಗಿ ನಿರ್ಣಯವನ್ನು ಅಂಗೀಕರಿಸಿತು, ದೇಶದ ಹೆಸರನ್ನು ‘ಇಂಡಿಯಾ ದಟ್ಸ್ ಭಾರತ್’ ನಿಂದ ‘ಭಾರತ್ ಈಸ್ ಇಂಡಿಯಾ’ ಎಂದು ಬದಲಾಯಿಸಿತು. ಈ ನಿರ್ಣಯವನ್ನು ಸಿಎಂ ಅವರೇ ಮಂಡಿಸಿದ್ದು, ವಿಧಾನಸಭೆಯಲ್ಲಿ ಸರ್ವಾನುಮತದಿಂದ ಅಂಗೀಕಾರವಾಗಿದೆ. ನಂತರ ವಿರೋಧ ಪಕ್ಷದಲ್ಲಿದ್ದ ಬಿಜೆಪಿಯು ಧ್ವನಿಮತಕ್ಕಾಗಿ ಪ್ರಸ್ತಾವನೆಯನ್ನು ಮಂಡಿಸುವ ಕೆಲವು ನಿಮಿಷಗಳ ಮೊದಲು ಸದನದಿಂದ ಹೊರನಡೆದಿತ್ತು ಎಂಬುದು ಕುತೂಹಲಕಾರಿಯಾಗಿದೆ!
೨೦೧೪ ರಲ್ಲಿ, ಭಾರತದ ಹೆಸರನ್ನು ಭಾರತ್ ಎಂದು ಬದಲಾಯಿಸಲು ಕೇಂದ್ರಕ್ಕೆ ನಿರ್ದೇಶನಗಳನ್ನು ನೀಡುವಂತೆ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ನಲ್ಲಿ ಪಿಐಎಲ್ ಸಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ಅರ್ಜಿದಾರರು ಮೊದಲು ಈ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಸಕ್ಷಮ ಪ್ರಾಧಿಕಾರವನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸಬೇಕು ಎಂದು ಹೇಳಿ ಪ್ರಾರ್ಥನೆಯನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸಲು ಎಸ್ಸಿ ನಿರಾಕರಿಸಿತು.
ಇಂಡಿಯಾ ಅಥವಾ ಭಾರತ ಎಂದು ಕರೆಯಲು ಮುಕ್ತ ಅವಕಾಶ: ‘ಸುಪ್ರೀಂ’
‘ಭಾರತೀಯರು ಸ್ವಇಚ್ಛೆಗೆ ಅನುಸಾರವಾಗಿ ದೇಶವನ್ನು ಇಂಡಿಯಾ ಅಥವಾ ಭಾರತ ಎಂದು ಕರೆಯಲು ಮುಕ್ತ ಅವಕಾಶ ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ’ ಎಂದು ೨೦೧೬ರಲ್ಲಿಯೇ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಿದೆ. ಇಂಡಿಯಾವನ್ನು ‘ಭಾರತ’ ಎಂದು ಕರೆಯುವಂತೆ ನಿರ್ದೇಶನ ನೀಡಬೇಕು ಎಂದು ಕೋರಿ ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದ ನಿರಂಜನ್ ಭಟ್ಬಾಲ್ ಎಂಬುವರು ಸಲ್ಲಿಸಿದ್ದ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಹಿತಾಸಕ್ತಿ ಅರ್ಜಿಯ (ಪಿಐಎಲ್) ವಿಚಾರಣೆ ವೇಳೆ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ಈ ಆದೇಶ ನೀಡಿತ್ತು. ‘ಭಾರತ ಅಥವಾ ಇಂಡಿಯಾ? ನೀವು ಭಾರತ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಿದರೆ ಹಾಗೆಂದು ಕರೆಯಲು ಅಡ್ಡಿಯಿಲ್ಲ. ಬೇರೆಯವರು ಇಂಡಿಯಾ ಎಂದು ಸಂಬೋಧಿಸಲು ಇಚ್ಚಿಸಿದರೆ ಅವರಿಗೆ ಅಡ್ಡಿಪಡಿಸಬಾರದು’ ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದ ಮುಖ್ಯ ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿಯಾಗಿದ್ದ ಟಿ.ಎಸ್. ಠಾಕೂರ್ ಹಾಗೂ ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ಯು.ಯು. ಲಲಿತ್ (ಈಗ ಇಬ್ಬರು ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿಗಳು ನಿವೃತ್ತರಾಗಿದ್ದಾರೆ) ಅವರಿದ್ದ ವಿಭಾಗೀಯ ನ್ಯಾಯಪೀಠವು, ಅರ್ಜಿಯನ್ನು ವಜಾಗೊಳಿಸಿತ್ತು.
೨೦೧೫ರ ನವೆಂಬರನಲ್ಲಿ ಸಲ್ಲಿಸಿದ್ದ ಪಿಐಎಲ್ ವಿಚಾರಣೆ ವೇಳೆಯೂ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್, ‘ದೇಶವನ್ನು ಇಂಡಿಯಾ ಬದಲಾಗಿ “ಭಾರತ’’ ಎಂದು ಕರೆಯಬೇಕಾಗಿಲ್ಲ’ ಎಂದು ಸ್ಪಷ್ಟಪಡಿಸಿತ್ತು. ‘ಇಂಡಿಯಾ, ಅದು ಭಾರತ, ರಾಜ್ಯಗಳ ಒಕ್ಕೂಟವಾಗಿದೆ’ ಎಂದು ಸಂವಿಧಾನದ ೧ನೇ ವಿಧಿಯಲ್ಲಿ ಹೇಳಲಾಗಿದೆ. ಈ ವಿದಿಯನ್ನು ಬದಲಾವಣೆಯ ಸಂದರ್ಭ ಎದುರಾಗಿಲ್ಲ ಎಂದು. ಹೇಳಿತ್ತು. ಅಲ್ಲದೇ, ಈ ಪಿಐಎಲ್ ಆಕ್ಷೇಪ ವ್ಯಕ್ತಿವಹಿಸಿದ್ದ ಕೇಂದ್ರ ಗೃಹ ‘ಸಂವಿಧಾನದ ಕರಡು ಸಿದ್ಧಪಡಿಸುವ ವೇಳೆ ಸಂವಿಧಾನ ರಚನಾ ಸಮಿತಿ ಸಭೆಯಲ್ಲಿ ದೇಶದ ಹೆಸರಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಚರ್ಚಿಸಲಾಗಿದೆ, ಸಂವಿಧಾನದ ೧ನೇ ಆಂಶವನ್ನು ಸೇರಿಸಲಾಗಿದೆ’ ಎಂದು ನ್ಯಾಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ಹೇಳಿಕೆ ದಾಖಲಿಸಿತ್ತು. ವಿಚಾರಣೆ ವೇಳೆ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್, ‘ಪಿಐಎಲ್ ಬಡವರ ಪರವಾಗಿರಬೇಕು. ನೀವು ನಮಗೆ ಬೇರೆ ಯಾವುದೇ ಕೆಲಸ ಇಲ್ಲವೆಂದು ಭಾವಿಸಿದಂತಿದೆ’ ಎಂದು ಅರ್ಜಿದಾರರಿಗೆ ಚಾಟಿ ಬೀಸಿತ್ತು. ಎನಜಿಒಗಳು ಮತ್ತು ಕಾರ್ಪೊರೇಟ್ ಕಂಪನಿಗಳ ಎಲ್ಲಾ. ಅಧಿಕೃತ ಹಾಗೂ ಅಧಿಕಾರಯುತವಲ್ಲದ ಉದ್ದೇಶಗಳಿಗೆ ಭಾರತ ಎಂದು ಬಳಸಲು ನಿರ್ದೇಶನ ನೀಡುವಂತ ಅರ್ಜಿಯಲ್ಲಿ ಕೋರಲಾಗಿತ್ತು. ದೇಶಕ್ಕೆ ಹೆಸರು ಸೂಚಿಸುವುದಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಸಂವಿಧಾನ ರಚನಾ ಸಭೆಯ ಮುಂದೆ ಹಲವು ಸಲಹೆಗಳು ಸಲ್ಲಿಕೆಯಾಗಿದ್ದವು. ‘ಭಾರತ, ಹಿಂದೂಸ್ತಾನ, ಹಿಂದ್ ಮತ್ತು ಭರತಭೂಮಿ ಅಥವಾ ಭರತವರ್ಷ ಸೇರಿದಂತೆ ಹಲವು ಹೆಸರುಗಳನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸುವಂತೆ ಸಲಹೆ ನೀಡಲಾಗಿತ್ತು ಎಂದು ಅರ್ಜಿಯಲ್ಲಿ ಹೇಳಲಾಗಿತ್ತು.
ಇಂಡಿಯಾ ಬದಲು ಭಾರತ ಎನ್ನಿ:
ದೇಶದ ಹೆಸರನ್ನು ಇಂಗ್ಲಿಷನಲ್ಲಿ ‘ಇಂಡಿಯಾ’ ಬದಲು ‘ಭಾರತ’ ಅಥವಾ ‘ಹಿಂದುಸ್ತಾನ್’ ಎಂದು ಸಂವಿಧಾನದಲ್ಲಿ ಬದಲಿಸುವಂತೆ ಸೂಚಿಸಬೇಕು ಎಂದು ಕೋರಿರುವ ಅರ್ಜಿ ವಿಚಾರಣೆಯನ್ನು ೨ ಜೂನ್ ೨೦೨೦ ರಂದು ನಡೆಸುವುದಾಗಿ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ಹೇಳಿದ. ‘ಇಂಡಿಯಾ’ ಎಂಬುದು ಬ್ರಿಟಿಷರು ಇಟ್ಟ ಹೆಸರು ಇದನ್ನು ನಮ್ಮ ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಮತ್ತು ಪರಂಪರೆಗೆ ತಕ್ಕಂತೆ ‘ಭಾರತ’ ಅಥವಾ ‘ಹಿಂದುಸ್ತಾನ್’ ಎಂದು ಅಧಿಕೃತಗೋಳಿಸಬೇಕು. ಈ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಸಂವಿಧಾನದ ೧ನೇ ವಿಧಿಗೆ ತಿದ್ದುಪಡಿ ತರುವಂತೆ ಸೂಚಿಸಬೇಕು. ಎಂದು ದೆಹಲಿ ಮೂಲದ ನಮಃ ಎಂಬ ವ್ಯಕ್ತಿಯೊಬ್ಬರು ಅರ್ಜಿ ಸಲ್ಲಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಈ ಅರ್ಜಿಯು ಶುಕ್ರವಾರದ ೨೦ ಮೇ ೨೦೨೦ ರಂದು ವಿಚಾರಣಾ ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಇತ್ತು. ಅದರೆ ಮುಖ್ಯ ನ್ಯಾಯ ಮೂರ್ತಿ ಎಸ್. ಎ. ಬೊಬ್ಬೆ ಅಲಭ್ಯವಾದ ಕಾರಣದಿಂದ ಕೈಬಿಟ್ಟು ೨ನೇ ಜೂನ ೨೦೨೦ಕ್ಕೆ ಮರು ದಿನಾಂಕವನ್ನು ನಿಗದಿಗೋಳಿಸಲಾಯಿತು.
ಇಂಡಿಯಾ ಹೆಸರು ಬದಲಾವಣೆ ವಿಚಾರಣೆ ಮುಂದುಡಿದ ಸುಪ್ರೀಂ :
ರಾಷ್ಟ್ರೀಯತೆ’ ಬಗ್ಗೆ ಹೆಮ್ಮೆಯ ಭಾವ ಮೂಡಿಸುವಂತೆ ಇಂಡಿಯಾ ಎಂಬ ಹೆಸರನ್ನು ಭಾರತ’ ಎಂದು ಬದಲಿಸುವಂತೆ ಸಂವಿಧಾನ ತಿದ್ದುಪಡಿ ಮಾಡಲು ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರಕ್ಕೆ ನಿರ್ದೇಶನ ನೀಡುವಂತೆ ಕೋರಿ ಸಲ್ಲಿಸಿದ್ದ ಅರ್ಜಿಯನ್ನು ವಿಚಾರಣೆ ನಡೆಸುತ್ತಿರುವ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್, ಯಾವುದೇ ದಿನಾಂಕ ನಿಗದಿ ಮಾಡದೆ ವಿಚಾರಣೆಯನ್ನು ಮಂಗಳವಾರ ಮುಂದೂಡಿದೆ.
ನಮಃ ಎಂಬುವರು ಈ ಮನವಿ ಅರ್ಜಿಯನ್ನು ಸಲ್ಲಿಸಿದ್ದು, ಅರ್ಜಿಯನ್ನು ವಿಚಾರಣೆಗೆ ಪಟ್ಟಿ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತು. ಆದರೆ ವಿಚಾರಣೆ ನಡೆಸಲು ನ್ಯಾಯಪೀಠ ಲಭ್ಯವಿಲ್ಲದ ಕಾರಣ ವಿಚಾರಣೆ ಮುಂದೂಡಲಾಗಿದೆ ದೇಶವನ್ನು ಇಂಡಿಯಾ ಎಂದು ಸಂಬೋಧಿಸುವುದನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಿ, ಭಾರತ ಎಂದು ಕರೆಯುವಂತೆ ಮಾಡಲು ಅವಕಾಶ ನೀಡಬೇಕಾಗಿ ನಿರ್ದೇಶನ ನೀಡುವಂತೆ ಅರ್ಜಿಯನ್ನು ಕೋರಿತ್ತು. ಅಲ್ಲದೆ ವಸಾಹತುಶಾಹಿಗಳ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಇಂಡಿಯಾ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ದೇಶದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ‍್ಯದ ಸಂಕೇತವಾಗಿ ಭಾರತ ಎಂದು ಹೆಸರನ್ನು ಬದಲಿಸಬೇಕು. ಇದು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯತೆ ಬಗ್ಗೆ ಹೆಮ್ಮೆ ಮೂಡಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ಅರ್ಜಿಯಲ್ಲಿ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾಗಿದೆ.
ಅರ್ಜಿಯಲ್ಲಿ ಏನಿದೆ ?
ಭಾರತ್ ‘ಭಾರತ’ ಅಥವಾ ‘ಹಿಂದೂಸ್ಥಾನ’ ಬದಲು ಬ್ರಿಟಿಷರು ನೀಡಿದ ಇಂಡಿಯಾ ಎಂಬ ಹೆಸರನ್ನು ಈಗಲೂ ಬಳಕೆ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಈ ಮೂಲಕ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಗುಲಾಮಗಿರಿಯ ಸಂಕೇತವನ್ನು ನಿರ್ಮೂಲನೆ ಮಾಡಲು ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರ ವಿಫಲವಾಗಿದೆ. ಆಧಾರ್ ಕಾರ್ಡ್‌ನಲ್ಲಿ ‘ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರ್’, ಡ್ರೈವಿಂಗ್ ಲೈಸನ್ಸನಲ್ಲಿ ‘ಇಂಡಿಯನ್ ಯುನಿಯನ್’, ಪಾಸ್ ಪೋರ್ಟನಲ್ಲಿ ‘ರಿಪಬ್ಲಿಕ್ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾ’ ಎಂದು ನಮೂದಿಸಲಾಗಿದೆ. ಏಕರೂಪದ ಹೆಸರು ಇಲ್ಲದ ಕಾರಣ ಗೊಂದಲಗಳು ಉಂಟಾಗಿದೆ ಎಂದು ವಿವರಿಸಿದ್ದರು. “ಇಂಡಿಯಾ”, “ರಿಪಬ್ಲಿಕ್ ಅಫ್ ಇಂಡಿಯಾ”, “ಭಾರತ್ ಗಣರಾಜ್ಯ ಇತ್ಯಾದಿ ಹೆಸರುಗಳಿಂದ ದೇಶವನ್ನು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಹೆಸರುಗಳ ಬದಲಾಗಿ “ಭಾರತ್” ಒಂದೇ ಹೆಸರನ್ನು ಬಳಸುವಂತೆ ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರ ಸೂಚಿಸಬೇಕು. ಇದಕ್ಕಾಗಿ ಸಂವಿಧಾನದಲ್ಲಿ ಸೂಕ್ತ ತಿದ್ದುಪಡಿ ಮಾಡಬೇಕು. ಎಂದು ಅರ್ಜಿಯಲ್ಲಿ ಕೋರಲಾಗಿತ್ತು.
ಭಾರತ ಎಂಬ ಹೆಸರು ದೇಶವಾಸಿಗಳಲ್ಲಿ ರಾಷ್ಟ್ರ ಭಕ್ತಿಯ ಭಾವವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ. ಜತೆಗೆ ಇದರಿಂದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ‍್ಯಕ್ಕಾಗಿ ಹೋರಾಡಿ ಮಡಿದವರಿಗೂ ನ್ಯಾಯ ಒದಗಿಸಿದಂತಾಗುತ್ತದೆ ಎಂಬುದು ಅರ್ಜಿದಾರರ ವಾದವಾಗಿತ್ತು, ದೇಶದ ಹೆಸರನ್ನು ಇಂಡಿಯಾ ಬದಲು ಭಾರತ್ ಎಂದು ಬದಲಾಯಿಸುವ ಸಲುವಾಗಿ ಸಂವಿಧಾನದ ಪರಿಚ್ಛೇದ ೧ಕ್ಕೆ ತಿದ್ದುಪಡಿ ಮಾಡುವಂತೆ ವಕೀಲ ಆಶ್ವಿನ್, ಪಿಐಎಲ್‌ನಲ್ಲಿ ಕೋರಿದ್ದರು.
‘ಇಂಡಿಯಾ ಬದಲು ಭಾರತ’ : ಹೆಸರು ಬದಲಾಯಿಸಲು ಕೋರಿದ ಅರ್ಜಿ : ವಿಚಾರಣೆಗೆ ಕೋರ್ಟ, ನಿರಾಕರಣೆ ಅರ್ಜಿ ವಜಾಗೊಳಿಸಿದ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟಿ :
ದೇಶದ ಹೆಸರನ್ನು ಅಧಿಕೃತವಾಗಿ ಭಾರತ ಎಂದು ಬದಲಾಯಿಸುವಂತೆ ಕೋರಿ ಸಲ್ಲಿಸಲಾಗಿದ್ದ ಅರ್ಜಿಯ ವಿಚಾರಣೆ ನಡೆಸಲು ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ಬುಧವಾರ ೩-೬-೨೦೨೦ ರಂದು ನಿರಾಕರಿಸಿದ್ದು ನಿಮ್ಮ ಬೇಡಿಕೆಯನ್ನು ಸರ್ಕಾರದ ಮುಂದೆ ಇಡುವಂತೆ ನ್ಯಾಯಾಲಯ ಅರ್ಜಿದಾರರಿಗೆ ಸೂಚಿಸಿದ ಅಲ್ಲದೆ ‘ಇಂಡಿಯಾ ದಟ್ ಇಸ್ ಭಾರತ’ ಎಂಬುದನ್ನು ಸಂವಿಧಾನದಲ್ಲಿಯೂ ಬರೆಯಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ಕೋರ್ಟ್ ಹೇಳಿದೆ ಇಂಡಿಯಾ ಎಂಬುದು ಗ್ರೀಕ್ ಪದದಿಂದ ಬಂದಿದ್ದು ಅದನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸುವಂತೆ ಕೋರಿ ನಮಃ ಎಂಬುವರು ಅರ್ಜಿ ಸಲ್ಲಿಸಿದ್ದರು.
ದೇಶದ ಹೆಸರನ್ನು ಇಂಡಿಯಾ ಎಂಬ ಶಬ್ದದ ಬದಲು ಭಾರತ ಎಂದು ಬದಲಾಯಿಸಬೇಕೆಂದು ಕೋರಿ ಸಲ್ಲಿಸಿದ ಅರ್ಜಿಯನ್ನು ತಳ್ಳಿಹಾಕಿರುವ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್, ಈ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ಮಧ್ಯ ಪ್ರವೇಶಿಸುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು ಸ್ಪಷ್ಟ ಪಡಿಸಿದೆ. ಆಂಗ್ಲ ಭಾಷೆಯಲ್ಲೂ ಇಂಡಿಯಾ ಬದಲು ಭಾರತ ಅಥವಾ ಹಿಂದುಸ್ಥಾನ ಎಂದು ಮಾರ್ಪಡಿಸುವಂತೆ ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾಕ್ಕೆ ಸೂಚನೆ ನೀಡಬೇಕೆಂದು ಕೋರಿದ ಅರ್ಜಿಯನ್ನು ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ವಜಾ ಮಾಡಿದೆ. ಕೇಂದ್ರ ಸರಕಾರ ಈ ಅರ್ಜಿಯನ್ನು ನಿವೇದನೆ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಿ ಪರಿಶೀಲಿಸಬಹುದು ಎಂದು ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ನ ಮುಖ್ಯ ನ್ಯಾಯಾದೀಶ ಎಸ್. ಎ. ಬೊಬ್ಬೆ ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.
ಈ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಹಿತಾಸಕ್ತಿ ಅರ್ಜಿ ವಿಚಾರಣೆ ನಡೆಸಿದ ಕೋರ್ಟ್, ಭಾರತದ ಸಂವಿಧಾನದಲ್ಲಿ ‘ಭಾರತ’ ಹೆಸರು ಉಲ್ಲೇಖವಾಗಿದೆ. ಹೆಸರು ಬದಲಾವಣೆ ಮಾಡುವುದು ಕೋರ್ಟ್ ವ್ಯಾಪ್ತಿ ಮೀರಿದ ವಿಷಯ ನೀವು ಸರ್ಕಾರದ ಸಂಬಂಧಪಟ್ಟ ಸಚಿವಾಲಯಕ್ಕೆ ಅರ್ಜಿ ಸಲ್ಲಿಸಿ, ಈ ಬಗ್ಗೆ ಸೂಕ್ತ ನಿರ್ಧಾರ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲು ಸಚಿವಾಲಯವನ್ನು ಕೋರಬಹುದು ಎಂದು ಅರ್ಜಿದಾರರಿಗೆ ಮುಖ್ಯ ನ್ಯಾಯಾಧೀಶ ಎಸ್. ಎ. ಬೊಬ್ಬೆ ನೇತೃತ್ವದ ತ್ರಿಸದಸ್ಯ ಪೀಠವು ಸೂಚಿಸಿ, ಅರ್ಜಿಯನ್ನು ವಜಾಗೊಳಿಸಿತು.
ಈ ವಿವಾದವನ್ನು ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ಮುಂದೆ ತರುವ ಬದಲು, ಈ ಅರ್ಜಿಯನ್ನು ಸಂಬಂದಿಸಿದ ಸಚಿವಾಲಯದ ಮುಂದೆ ಇಟ್ಟು, ಸೂಕ್ತ ಕ್ರಮ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲು ಮನವಿ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವಂತೆ ಮುಖ್ಯ ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿಗಳಾದ ಎ. ಎಸ್. ಬೊಪಣ್ಣ, ಹೃಷಿಕೇಶ ರಾಯ್ ಅವರನೊಳಗೊಂಡ ಪೀಠ ಹೇಳಿದೆ.
ಇಂಡಿಯಾ ಎಂಬ ಹೆಸರು ದೇಶಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಲ್ಲ ಇದರ ಮೂಲ ಗ್ರೀಕ್‌ನ ಶಬ್ದ ಇಂಡಿಕಾ ಎಂಬುದಾಗಿದೆ. ಈಗ ಇಂಡಿಯಾದ ಬದಲು ಭಾರತ ಎಂದು ಹೆಸರಿಟ್ಟರೆ ಆಗ ದೇಶದ ವಿವಾಸಿಗಳಿಗೆ ವಸಾಹತುಶಾಹಿಯ ಕಹಿ ನೆನಪಿನಿಂದ ಮುಕ್ತಿ ದೊರಕಬಹುದು, ಭಾರತ್ ಮಾತಾ ಕೀ ಜೈ ಎಂದು ಘೋಷಣೆ ಇದಕ್ಕೆ ಸೂಕ್ತ ಉದಾಹರಣೆ ಎಂದು ಅರ್ಜಿದಾರರು ವಾದಿಸಿದರು. ಇದೇ ರೀತಿಯ ಅರ್ಜಿಯನ್ನು ೨೦೧೬ ರಲ್ಲಿ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ತಳ್ಳಿಹಾಕಿತ್ತು.
ದೇಶಕ್ಕೆ ಸ್ವಾತಂತ್ರ‍್ಯ ದೊರೆತ ಬಳಿಕ ಕೂಲಂಕಷವಾಗಿ ಚರ್ಚಿಸಿ ಸಂವಿಧಾನದಲ್ಲಿ ಇಂಡಿಯಾ ಮತ್ತು ಭಾರತ ಎಂಬ ಎರಡು ಹೆಸರನ್ನು ನಮೂದಿಸಲಾಗಿದೆ. ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಇಂಡಿಯಾ ಹಿಂದುಸ್ತಾನ್ ಎಂದು ಹೆಸರಿತ್ತು. ಆದರೆ ಸಂವಿಧಾನ ಸಮಿತಿಯ ಹಲವು ಸದಸ್ಯರು ಈ ಹೆಸರನ್ನು ವಿರೋಧಿಸಿದ್ದರು. ದೇಶವನ್ನು ವಿಶ್ವದೆಲ್ಲೆಡೆ ಇಂಡಿಯಾ ಎಂದೇ ಕರೆಯುತ್ತಿರುವುದರಿಂದ ಈ ಹೆಸರೇ ಸೂಕ್ತ ಎಂದು ಸಂವಿಧಾನ ರಚಿಸಿದ ಡಾ. ಬಿ. ಆರ್. ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ ಹೇಳಿದರು. ಬಳಿಕ ಸಂವಿಧಾನದ ಅರ್ಟಿಕಲ್ (೧)ರ ಮಧ್ಯೆ ‘ಇಂಡಿಯಾ ಅಥವಾ ಭಾರತವು ರಾಜ್ಯಗಳ ಒಕ್ಕೂಟವಾಗಿರುತ್ತದೆ’ ಎಂದು ಸೇರಿಸಲಾಗಿದೆ.
‘ಭಾರತ’ವು ‘ಇಂಡಿಯಾ’ ಆಗಿದ್ದು ಹೇಗೆ? ಇಂಡಿಯಾ ಪದ ಬಳಕೆಗೆ ಪರ-ವಿರೋಧ ಏಕೆ ಆಕ್ಷೇಪ?
‘ಇಂಡಿಯಾ’ ಎಂಬುದಕ್ಕೆ ಕರಾಳ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಿದೆ. ಅದು ನಮ್ಮನ್ನು ಕ್ರೂರವಾಗಿ ಆಳಿಹೋದ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ವಸಾಹತುಶಾಹಿಯ ನೆನಪನ್ನು ನಮಗೆ ತರುತ್ತದೆ. ನಾವು ಶತಮಾನಗಳ ಕಾಲ ಅನುಭವಿಸಿದ ಗುಲಾಮಗಿರಿ, ಸಂಕಟಗಳನ್ನು ಕಣ್ಣ ಮುಂದೆ ತರುತ್ತದೆ. ಈ ಕರಾಳ ಭೂತಕಾಲದಿಂದ ಬಿಡುಗಡೆ ಹೊಂದಬೇಕು, ಗುಲಾಮಿ ಮನಸ್ಥಿತಿಯಿಂದ ಬಿಡುಗಡೆ ಹೊಂದಬೇಕು ಎಂಬುದು ಎಲ್ಲ ಪ್ರಜ್ಞಾವಂತರ ಅಪೇಕ್ಷೆ. ಸಂವಿಧಾನದಲ್ಲೂ ʼಭಾರತʼ ಎಂಬ ಪದಬಳಕೆ ಇರುವುದರಿಂದ, ಸಾಂವಿಧಾನಿಕ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು ಅಳವಡಿಸುವುದು ಕಷ್ಟವಾಗಲಾರದು. ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಶಿಕ್ಷಣ ಪಡೆದ ಮನಸ್ಥಿತಿಗೆ, ಇಂಗ್ಲಿಷರಿಗೆ ವರ್ತಿಸುವವರಿಗೆ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಸ್ವಲ್ಪ ಕಷ್ಟವಾದೀತು. ಆದರೆ ಕಾಲಾನುಕ್ರಮದಲ್ಲಿ ಸರಿಹೋಗುತ್ತದೆ. ಭಾರತ ಎಂಬ ಹೆಸರೇ ನಮ್ಮ ಸ್ವಾಭಿಮಾನದ ಪ್ರತೀಕವಾಗುತ್ತದೆ.
ಇಂಡಿಯಾ ದ್ಯಾಟ್ ಈಸ್ ಭಾರತ್ ಎಂಬ ಉಲ್ಲೇಖವಿರುವ ಸಂವಿಧಾನದ ಪುಟ, ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿಯವ ಆಹ್ವಾನ ಪತ್ರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರೆಸಿಡೆಂಟ್ ಆಫ್ ಭಾರತ್ ಎಂಬ ಉಲ್ಲೇಖ. ಭಾರತದ ರಾಜಧಾನಿ ನವದೆಹಲಿಯಲ್ಲಿ ಸೆ.೮ ರಿಂದ ೧೦ರ ತನಕ ಜಿ೨೦ ಶೃಂಗ ನಡೆಯಲಿದೆ. ಈ ಶೃಂಗದ ಅತಿಥಿಗಳನ್ನು ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ ಔತಣಕ್ಕೆ ಆಹ್ವಾನಿಸಿದ್ದು, ಅದರ ಆಮಂತ್ರಣ ಪತ್ರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರೆಸಿಡೆಂಟ್ ಆಫ್ ಭಾರತ್ ಎಂಬ ಒಕ್ಕಣೆ ಇದೆ. ಇದಕ್ಕೆ ಇಂಡಿಯಾ ಮೈತ್ರಿಕೂಟ ಆಕ್ಷೇಪ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದ್ದು, ಎನ್‌ಡಿಎ ಸಮರ್ಥಿಸಿದೆ. ಭಾರತ್ vs ಇಂಡಿಯಾ ಸದ್ಯ ದೇಶಾದ್ಯಂತ ಚರ್ಚೆಯಲ್ಲಿರುವ ಹಾಟ್ ಟಾಪಿಕ್. ನಮ್ಮ ದೇಶದ ಹೆಸರಿನ ವಿಚಾರದಲ್ಲಿ ಈ ಪರಿ ವಿವಾದ ಆಗುತ್ತಿರುವುದೇಕೆ? ಭಾರತ ಮತ್ತು ಇಂಡಿಯಾ ಹೆಸರುಗಳು ಯಾವಾಗ ಬಂತು, ಹೆಸರುಗಳ ಹಿನ್ನೆಲೆ ಏನು ಎಂಬಿತ್ಯಾದಿ ಸಹಜ ಕುತೂಹಲದ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳಿಗೆ ಉತ್ತರ ಒದಗಿಸುವ ವಿವರಣೆ ನೀಡುವ ಪ್ರಯತ್ನ ಇದು. ಎರಡು ದಿನಗಳ ಹಿಂದೆ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ ಕಚೇರಿಯಿಂದ ಜಿ೨೦ ಅತಿಥಿಗಳನ್ನು ಔತಣಕ್ಕೆ ಆಹ್ವಾನಿಸಿ ಕಳುಹಿಸಿದ ಆಹ್ವಾನ ಪತ್ರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರೆಸಿಡೆಂಟ್ ಆಫ್ ಭಾರತ್ ಎಂಬ ಒಕ್ಕಣೆ ಇದೆ. ಪ್ರಧಾನಮಂತ್ರಿಯವರನ್ನೂ ಪ್ರೈಮ್ ಮಿನಿಸ್ಟರ್ ಆಫ್ ಭಾರತ್ ಎಂದು ಬಳಸಲಾಗಿದೆ. ಬಹುತೇಕವಾಗಿ ಈ ಜಿ೨೦ ಶೃಂಗದ ಆತಿಥ್ಯವಹಿಸಿದ ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರ, ದೇಶದ ಹೆಸರನ್ನು ಭಾರತ್ ಎಂದು ಅಧಿಕೃತವಾಗಿ ಇಂಗ್ಲಿಷ್‌ನಲ್ಲೂ ಬಳಸಲು ಶುರುಮಾಡಿತು. ಜಿ-೨೦ ನಾಯಕರಿಗೆ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ ಅವರು ಕಳುಹಿಸಿದ ಆಹ್ವಾನ ಪತ್ರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ‘ಪ್ರೆಸಿಡೆಂಟ್ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾ’ ಬದಲು, ‘ಪ್ರೆಸಿಡೆಂಟ್ ಆಫ್ ಭಾರತ್’ ಎಂದು ನಮೂದಿಸಿದ ಬಳಿಕವೇ ಹೆಸರು ಬದಲಾವಣೆಯ ಸುದ್ದಿ ಹರಡಿವೆ. ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ ೧೮ರಿಂದ ೨೨ವರೆಗೆ ನಡೆಯುವ ಸಂಸತ್ ವಿಶೇಷ ಅಧಿವೇಶನದಲ್ಲಿ ಹೆಸರು ಬದಲಾವಣೆ ಕುರಿತು ವಿಧೇಯಕ ಮಂಡಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಎಂದೇ ಹೇಳಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಹಾಗಾಗಿ, ಪ್ರತಿಪಕ್ಷಗಳು ‘ಇಂಡಿಯಾ’ ಎಂಬ ಒಕ್ಕೂಟದ ಹೆಸರಿಗೆ ಹೆದರಿ ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರ ಭಾರತ ಎಂದು ಬದಲಿಸಲು ಹೊರಟಿದೆ ಎಂದು ಪ್ರತಿಪಕ್ಷಗಳು ಆರೋಪಿಸಿವೆ. ಸಾಮಾಜಿಕ ಜಾಲತಾಣಗಳಲ್ಲೂ ಪರ-ವಿರೋಧ ಚರ್ಚೆ ಶುರುವಾಗಿವೆ.
ಈಗ ಯಾಕೆ ಹೆಸರಿನ ವಿವಾದ?
ಮುಂದಿನ ಲೋಕಸಭೆ ಚುನಾವಣೆ ದೃಷ್ಟಿಯಲ್ಲಿಟ್ಟುಕೊಂಡು ಬಿಜೆಪಿಯೇತರ ಪಕ್ಷಗಳ ಮೈತ್ರಿ ಬಲಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಹಳೆಯ ಯುಪಿಎಯನ್ನು ಬಿಟ್ಟು ಹೊಸದೇ ಆದ ಮೈತ್ರಿಕೂಟ ರಚಿಸಿ ಅದಕ್ಕೆ ‘ಇಂಡಿಯಾ’ ಎಂಬ ಹೆಸರು ನಾಮಕರಣ ಮಾಡಿತು. ಇಂಡಿಯಾ ಎಂಬುದು ದೇಶದ ಹೆಸರಾದ ಕಾರಣ ಆ ಪದ ಬಳಕೆಗೆ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ಆಕ್ಷೇಪ ವ್ಯಕ್ತವಾಯಿತು. ಬಿಜೆಪಿ ನಾಯಕರು ಟೀಕೆಯನ್ನೂ ಮಾಡಿದರು. ‘ಇಂಡಿಯಾ’ ಎಂದು ದೇಶವನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿದಾಗ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ದೇಶವನ್ನು ಹೇಳುತ್ತಿರುವುದು ಎಂದು ಜನರಿಗೆ ಮನದಟ್ಟು ಮಾಡಬೇಕಾದ ಅನಿವಾರ್ಯತೆ ಆಡಳಿತ ಪಕ್ಷಕ್ಕೆ ಎದುರಾಗಿದೆ. ಇಂಡಿಯಾ ಮೈತ್ರಿಕೂಟದವರೂ ಇಂಡಿಯಾ ಪದವನ್ನು ತಮ್ಮ ರಾಜಕೀಯ ಲಾಭಕ್ಕೆ ಬಳಸಲು ಶುರುಮಾಡಿರುವುದು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ವಿಪಕ್ಷ ನಾಯಕರ ವರ್ತನೆ, ಹೇಳಿಕೆಗಳ ಮೂಲಕ ಮನದಟ್ಟಾಗಿರುವ ವಿಚಾರ. ಸಂವಿಧಾನದ ಚೌಕಟ್ಟಿನಲ್ಲೇ ಆಡಳಿತ ಪಕ್ಷ ಬಿಜೆಪಿ ಕೂಡ ಆಡುತ್ತಿದ್ದು, ಇಂಡಿಯಾ ಪದ ಬಳಸುವ ಬದಲು ಭಾರತ ಎಂಬ ಪದ ಬಳಸಲು ಶುರುಮಾಡಿದೆ ಎಂದು ರಾಜಕೀಯ ವಿಚಾರವಂತರ ವೇದಿಕೆಯ ಚರ್ಚೆಯ ಅಂಶ.
ನಿಜವಾಗಿಯೂ ‘ಇಂಡಿಯಾ’ ಬದಲಾಗುವುದೇ? ಕೇಂದ್ರದಿಂದ ಮಹತ್ವದ ಸ್ಪಷ್ಟನೆ
ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರವು ಇಂಡಿಯಾ ಎಂಬ ಹೆಸರನ್ನು ಭಾರತ ಎಂಬುದಾಗಿ ಬದಲಿಸುತ್ತದೆ ಎಂಬ ಕುರಿತು ತೀವ್ರ ಚರ್ಚೆ ನಡೆಯುತ್ತಿವೆ. ಪ್ರತಿಪಕ್ಷಗಳೂ ಈ ಕುರಿತು ಆಕ್ಷೇಪ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸುತ್ತಿವೆ. ಇದರ ಬೆನ್ನಲ್ಲೇ ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರ ಮಹತ್ವದ ಸ್ಪಷ್ಟನೆ ನೀಡಿದೆ. ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರವು ‘ಇಂಡಿಯಾ’ ಎಂಬ ಹೆಸರನ್ನು ‘ಭಾರತ’ ಎಂಬುದಾಗಿ ಬದಲಿಸಲು ಸಂಸತ್ ವಿಶೇಷ ಅಧಿವೇಶನದಲ್ಲಿ ವಿಧೇಯಕ ಮಂಡಿಸಲಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿಯವರ ಅಧಿಸೂಚನೆಯಲ್ಲಿ ‘ಪ್ರೆಸಿಡೆಂಟ್ ಆಫ್ ಭಾರತ್’ ಎಂದು ನಮೂದಿಸಿರುವುದೇ ಇಂತಹ ಚರ್ಚೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗಿದೆ. ಭಾರತ ಎಂಬುದಾಗಿ ಹೆಸರು ಬದಲಿಸುವ ಕುರಿತು ಪರ-ವಿರೋಧ ಚರ್ಚೆಗಳು ಕಾವೇರಿವೆ. ಪ್ರತಿಪಕ್ಷಗಳು ಈಗಾಗಲೇ ಅಸಮಾಧಾನ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿವೆ. ಇದರ ಬೆನ್ನಲ್ಲೇ ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರ ಮಹತ್ವದ ಸ್ಪಷ್ಟನೆ ನೀಡಿದೆ. “ಹೆಸರು ಬದಲಾವಣೆಯೆಲ್ಲ ಪ್ರತಿಪಕ್ಷಗಳು ಹಬ್ಬಿಸುತ್ತಿರುವ ವದಂತಿ” ಎಂದು ಕೇಂದ್ರ ಸಚಿವ ಅನುರಾಗ್ ಠಾಕೂರ್ ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.
ಮರುನಾಮಕರಣಕ್ಕೆ ಸಾಕ್ಷಿಯಾದ ದೇಶಗಳು:
ಪ್ರಸ್ತುತ ಹೆಸರು — ಹಿಂದಿನ ಹೆಸರು
೧. ಶ್ರೀಲಂಕಾ – ಸಿಲೋನ್
೨. ತುರ್ಕಿಯೇ – ಟರ್ಕಿ
೩. ನೆದರ್ಲೆಂಡ್ಸ್ – ಹಾಲೆಂಡ್
೪. ಝೆಕಿಯೇ – ಚೆಕ್ ಗಣರಾಜ್ಯ
೫. ರಿಪಬ್ಲಿಕ್ ಆಫ್ ಮೆಸೆಡೋನಿಯಾ – ಉತ್ತರ ಮೆಸೆಡೋನಿಯಾ
೬. ಇಸ್ವಾಟಿನಿ – ಸ್ವಾಜಿಲ್ಯಾಂಡ್
೭. ಕಾಂಬೋಡಿಯಾ – ಕಾಂಬೋಡಿಯಾ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ, ಕಮ್ಮೀರ ಗಣರಾಜ್ಯ, ಡೆಮಾಕ್ರಟಿಕ್ ಕಂಪೋಚಿಯಾ, ಸ್ಟೇಟ್ ಆಫ್
ಕಾಂಬೋಡಿಯಾ
೮. ರಿಪಬ್ಲಿಕ್ ಆಫ್ ಕ್ಯಾಬೊ ವರ್ದೆ – ರಿಪಬ್ಲಿಕ್ ಆಫ್ ಕೇಪ್ ವರ್ದೆ
೯. ಥಾಯ್ಲೆಂಡ್ – ಸಿಯಾಮ್
೧೦. ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್ – ಬರ್ಮಾ
೧೧. ಎಸ್ವಾತಿನಿ – ಸ್ವಾಜಿಲ್ಯಾಂಡ್
೧೨. ಇರಾನ್ – ಪರ್ಷಿಯಾ
೧೩. ಐರ್ಲೆಂಡ್ – ಐರಿಷ್ ಫ್ರೀ ಸ್ಟೇಟ್
೧೪. ಜೆಕಿಯಾ – ಜೆಕ್ ರಿಪಬ್ಲಿಕ್
೧೫. ಮಾಲಿ – ಫ್ರೇಂಚ್ ಸುಡಾನ್
ಇಂಡಿಯಾ ಅಧಿಕೃತ ಹೆಸರು:
‘ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆ ದಾಖಲೆಯಲ್ಲಿ ‘ರಿಪಬ್ಲಿಕ್ ಅಫ್ ಇಂಡಿಯಾ’ ಎಂದಿದೆ. ಇದನ್ನು ‘ರಿಪಬ್ಲಿಕ್ ಅಫ್ ಭಾರತ್’ ಎಂದು ಬದಲಿಸಲು ಸಂವಿಧಾನಕ್ಕೆ ತಿದ್ದುಪಡಿ ಅಗತ್ಯ. ಅಲ್ಲದೆ, ಸಂಬಂಧಿತ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಿಗೆ ಈ ಬಗ್ಗೆ ಮಾಹಿತಿ ಕಳುಹಿಸಬೇಕು’ ಎಂದು ಲೋಕಸಭೆಯ ಮಾಜಿ ಪ್ರಧಾನ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ ಪಿಡಿಟಿ ಆಚಾರಿ ಹೇಳುತ್ತಾರೆ.
‘ಹೆಸರಿನ ಬದಲಾವಣೆ ಯನ್ನು ಸಂವಿಧಾನಕ್ಕೆ ತಿದ್ದುಪಡಿ ಮೂಲಕವೇ ಮಾಡಬೇಕು. ಆದಾಗದಿದ್ದರೆ, ಹೆಸರು ಇಂಡಿಯಾ ಎಂದಷ್ಟೇ ಇರಲಿದೆ. ಸಂವಿಧಾನದ ವಿಧಿ ೧ರಲ್ಲಿ ಭಾರತ ಮತ್ತು ಇಂಡಿಯಾ ಎರಡರ ಉಲ್ಲೇಖವಿರುವುದು ವಿಶ್ಲೇಷಣಾತ್ಮಕವಷ್ಟೇ, ಅದರರ್ಥ ಅದಲು ಬದಲಾಗಿ ಎರಡನ್ನೂ ಬಳಸಬಹುದು ಎಂಬುದಲ್ಲ, ಹಾಗೇ ಮಾಡಿದರೆ ಅದು ಅತ್ಮಹತ್ಯಾ ಕ್ರಮವಾಗಲಿದೆ. ಒಂದು ದೇಶಕ್ಕೆ ಒಂದು ಹೆಸರ ಇರಬೇಕು’ ಎಂದು ಅವರು ಪ್ರತಿಪಾಧಿಸುತ್ತಾರೆ.
ಸಂವಿಧಾನದ ಹಿಂದಿ ಅವತರಣಿಕೆಯಲ್ಲಿಯೂ ‘ಭಾರತ್ ಅರ್ಥಾತ್ ಇಂಡಿಯಾ…’ ಎಂದೇ ಉಲೇಖವಾಗಿದೆ. ಇಂಡಿಯಾ ಎಂಬುದು ದೇಶದ ಅಧಿಕೃತ ಹೆಸರು. ಇದನ್ನು ಬದಲಿಸು ಸಂವಿಧಾನದ ತಿದ್ದುವ ಅಗತ್ಯ ಇದಕ್ಕಾಗಿ ಉಭಯ ಸದನಗಳಲ್ಲಿಯೂ ಮೂರನೇ ಎರಡರಷ್ಟು ಸದಸ್ಯರ ಬೆಂಬಲ ಬೇಕು’ ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. ಹೀಗೆ ಹೆಸರು ಬದಲಿಸುವುರಿಂದ ಸಂವಿಧಾನದ ಮೂಲ ಸ್ವರೂಪ ಬದಲಾಗುವುದಿಲ ಎಂದು ಆಚಾರಿ ಅವರು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸುತ್ತಾರೆ.
ಒಟ್ಟಾರೆ, ಭಾರತ್, ಭಾರತ, ಹಿಂದೂಸ್ತಾನ್ ಅಥವಾ ಹಿಂದ್ ಮತ್ತು ಅತ್ಯಂತ ಪುರಾತನವಾದ ಜಂಬೂ ದ್ವೀಪ ಎಂಬ ಹಲವಾರು ಹೆಸರುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ವಿಶ್ವದ ಏಕೈಕ ದೇಶ ಭಾರತವಾಗಿದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಪ್ರಸ್ತುತ, ಭಾರತ್ ಮತ್ತು ಭಾರತ ಮಾತ್ರ ಸಾಮಾನ್ಯ ಬಳಕೆಯಲ್ಲಿದೆ ಮತ್ತು ಹಿಂದೂಸ್ತಾನ್/ಹಿಂದ್ ಸಾಂದರ್ಭಿಕವಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಭಾರತದ ಸಂವಿಧಾನದ ಪ್ರಕಾರ, ನಾವು “ಭಾರತದ ಜನರು”. ಇದು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಭಾರತಕ್ಕಿಂತ ಭಾರತಕ್ಕೆ ಪ್ರಾಧಾನ್ಯತೆಯನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ; ಇದು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಅದರ ವಸಾಹತುಶಾಹಿ ಹ್ಯಾಂಗೊವರ್ ಮತ್ತು ಪಶ್ಚಿಮದಿಂದ ನಮ್ಮ ಮೇಲೆ ಹೇರಿದ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯಶಾಹಿಯಿಂದಾಗಿ. ಕುತೂಹಲಕಾರಿಯಾಗಿ, ಹೆಸರು ಅದನ್ನು ಬಳಸುವ ಸಂದರ್ಭ/ಭಾಷೆಗೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ಬದಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಭಾಷೆಯ ಪ್ರವಚನದಲ್ಲಿ, ‘ಇಂಡಿಯಾ’ ಪದವನ್ನು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಹಿಂದಿ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿಗಳಲ್ಲಿ ‘ಭಾರತ್’ ಪದವನ್ನು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಆಂಗ್ಲರು ಇದನ್ನು ‘ಭಾರತ’ ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಸ್ಥಳೀಯರು ಇದನ್ನು ‘ಭಾರತ’ ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ. ನಮ್ಮ ಆಡಳಿತ ವರ್ಗ ಇದನ್ನು ‘ಭಾರತ’ ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತದೆ, ಇತರರು, ಜನತಾ, ಇದನ್ನು ‘ಭಾರತ’ ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ. ‘ಭಾರತ್’ ಪದಕ್ಕಿಂತ ‘ಭಾರತ’ ಎಂಬ ಪದಕ್ಕೆ ಆದ್ಯತೆ ನೀಡುವುದು ಟ್ರೆಂಡ್ ಮತ್ತು ಫ್ಯಾಷನ್ ಆಗಿಬಿಟ್ಟಿದೆ. ನಾವು ಇಂಗ್ಲಿಷ್ನಲ್ಲಿ ಆಡಳಿತ ನಡೆಸುತ್ತಿರುವಾಗ ನಾವು ಹಿಂದಿ ಮತ್ತು ಇತರ ದೇಶೀಯ ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲಿ ದೇಶದೊಂದಿಗೆ ಸಂಭಾಷಣೆ ನಡೆಸುತ್ತೇವೆ.
ಅಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲ, ಭಾರತದ ಪ್ರಸ್ತುತ ಸಾಹಿತ್ಯದಲ್ಲಿಯೂ ವಿದ್ಯಾವಂತ, ನಗರ, ಬಿಳಿ ಕಾಲರ್, ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಉತ್ತಮವಾಗಿರುವ ಮತ್ತು ಗ್ರಾಮೀಣ, ಹಿಂದುಳಿದ, ಬಡವರು, ಅವಿದ್ಯಾವಂತರು ‘ಭಾರತ’ಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರು ಎಂದು ವಿವರಿಸುವುದು ಫ್ಯಾಷನ್ ಆಗಿಬಿಟ್ಟಿದೆ. ಇಂಗ್ಲಿಷನಲ್ಲಿ ಮಾತನಾಡುವಾಗ ‘ಇಂಡಿಯಾ’ ಮತ್ತು ಹಿಂದಿ/ಹಿಂದೂಸ್ತಾನಿ ಯಲ್ಲಿ ಮಾತನಾಡುವಾಗ ‘ಭಾರತ್’ ಎಂದು ಮಾತನಾಡುವುದು ಎಲ್ಲಾ ವರ್ಗಗಳಲ್ಲಿ ಅಭ್ಯಾಸವಾಗಿದೆ. ‘ಭಾರತ’ ಮತ್ತು ‘ಹಿಂದೂಸ್ಥಾನ’ ಎರಡನ್ನೂ ಈ ಮಹಾನ್ ದೇಶದ ಹೆಸರಾಗಿ ತಳ್ಳಿಹಾಕಬೇಕು. ಹಾಗಾದರೆ ಅದರ ಸೂಕ್ತ ಹೆಸರು ಏನಾಗಿರಬೇಕು? ಸ್ಪಷ್ಟ ಉತ್ತರ ‘ಭಾರತ್’. ಈ ಹೆಸರು ಭರತವರ್ಷದ ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತ ರೂಪವಾಗಿದೆ, ‘ಭರತರ ವಂಶಸ್ಥರ ನಾಡು’; ಈ ಭರತರು ಆರಂಭಿಕ ವೈದಿಕ ಕುಲಗಳಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಮುಖರು ಮತ್ತು ವಿಶಿಷ್ಟರು. ಹೀಗಾಗಿ ಇದು ಎಂಡೋನಿಮ್ ಆಗಿದೆ. ಈ ಪದವನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಂಡರೆ, ಅದು ವಸಾಹತುಶಾಹಿ ಮತ್ತು ಅವಹೇಳನಕಾರಿ ಹೆಸರುಗಳನ್ನು ತೊಡೆದುಹಾಕುತ್ತದೆ. ಭಾರತವು ದೇಶದ ಹೆಸರಾಗಿ ಪೂಜ್ಯ ಪ್ರಾಚೀನ ಪರಂಪರೆಗೆ ಹಕ್ಕು ಸಾಧಿಸಬಹುದು. ಇದು ಭೌಗೋಳಿಕವಾಗಿ ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕವಾಗಿ ಎಲ್ಲರನ್ನೂ ಒಳಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ, ಇದು ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಅಸೂಯೆಗಳನ್ನು ಪ್ರಚೋದಿಸುವುದಿಲ್ಲ ಅಥವಾ ರಾಷ್ಟ್ರದ ಜಾತ್ಯತೀತತೆಯ ರಾಜಕೀಯಕ್ಕೆ ಹಾನಿಕಾರಕವಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಇದು ಗೌರವಾನ್ವಿತ ಸ್ಥಳೀಯ ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ವಂಶಾವಳಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ; ದೇಶದ ಬಹುತೇಕ ಎಲ್ಲಾ ಪ್ರಾಚೀನ ಮತ್ತು ಸ್ಥಳೀಯ ಗ್ರಂಥಗಳು ಈ ಪದವನ್ನು ಬಳಸುತ್ತವೆ. ಆದ್ದರಿಂದ, ಪ್ರಸ್ತುತ ದ್ವಂದ್ವತೆ ಮತ್ತು ಗೊಂದಲವನ್ನು ತಪ್ಪಿಸಲು ಅದರ ಏಕೈಕ ಹೆಸರು ‘ಭಾರತ್’ ಮತ್ತು ‘ಭಾರತ’ ಆಗಿರಬೇಕು. ಇದು ದೇಶದ ಘನತೆ ಮತ್ತು ಹಿರಿಮೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲಿದೆ.
ಡಾ. ಎಸ್.ಬಿ. ಬಸೆಟ್ಟಿ
