ಡಾ. ನಿರ್ಮಲಾ ಬಟ್ಟಲ ಕವಿತೆಗಳು ಕನಸಿರದವಳು ಕನಸುಗಳಿರದವಳು ನಾನುಯಾವ ಕನಸು ಬೇಕುಎಂದು ಕೇಳಿದರೆ ಏನು ಹೇಳಲಿ….? ಕನಸೆಂದರೆ ಕಾಮನಬಿಲ್ಲುನನಗೆ ಕಂಡಷ್ಟೇ ಸುಂದರಕೈಗೆ ಸಿಗದ ಒಲವು….! ಕನಸುಗಳ ಹಿಂದೆದೂಬೆನ್ನಟ್ಟಿ ಓಡಿದವಳಲ್ಲಕಾಡಿದವಳೂ ಅಲ್ಲ….! ಕನಸಿಗೆ ಬಣ್ಣ ತುಂಬುವಕಲೆಗಾರ ಚಿತ್ರಿಸದಿರುಬಣ್ಣಗಳ ಚೌಕಟ್ಟಿನೊಳಗೆಬಯಲ ಪ್ರೀತಿಸುವವಳು ನಾನು..! ಕನಸುಗಳ ಮೀನು ಹಿಡಿವಬೆಸ್ತಗಾರ ಸಿಕ್ಕಿಸದಿರು ನನ್ನಬಲೆಯೊಳಗೆಹರಿವ ನೀರು ಸೇರುವವಳು ನಾನು..! ಕನಸಿಗೆ ರೆಕ್ಕೆ ಕಟ್ಟುವಮಾಯಗಾರಮೋಡಿಮಾಡದಿರುಮುಗಿಲೊಳಗೆನೆಲದೊಳಗೆ ಕಾಲುರಿ ನಿಂತವಳು ನಾನು….! ನನಗಾಗಿನೀನು ಹೊತ್ತು ತಂದನೂರು ಕನಸುಗಳಲಿಯಾವುದನ್ನು ಆರಿಸಲಿ….? ನೀನು ಪ್ರೀತಿಯಿಂದಕೊಟ್ಟರೆ ಯಾವುದಾದರೂ ಸರಿಇಟ್ಟು ಕೊಳ್ಳುವೆನನಸಾಗಿಸುವ ಪಣತೊಟ್ಟುಕೊಳ್ಳುವೆ…! ಕನಸು ಹೆಣೆವ ನೇಕಾರನೀ ನೇಯುವಎಳೆ ಎಳೆಯೊಳಗೆಚಂದದ ಚುಕ್ಕಿಯಾಗಿಅಂದದ ಚಿತ್ತಾರವಾಗಿನಿನ್ನ ಕನಸುಗಳಅರಸಿ ಬರುವೆ….! ಗೆಳೆಯಾ…. ಗೆಳೆಯಾ…ಹಸಿದು ಬಂದರೆ ನೀನುನನ್ನ ಬಳಿ ಇರುವುದು ಬರಿಭಾವಬುತ್ತಿ….!ಬಿಚ್ಚಿ ಕೊಡುವೆಕೈಯೊಡ್ಡು….!ತುತ್ತು ತುತ್ತನುಅದ್ದಿ ಕೊಡುವೆಸ್ನೇಹವೆಂಬ ಜೇನಲಿ….!ಸವಿಯೆ ನೀನುಸುಖಿಯು ನಾನುಮಾತೃ ಹೃದಯ ಮನದಲಿ…! ಗೆಳೆಯಾ ಬಾಯಾರಿಬಳಲಿ ಬಂದರೆ ನೀನು….ನನ್ನಲ್ಲಿದೆ ಬರೀ ಭಾವಭಾರದ ಮೋಡಬೊಗಸೆಯೊಡ್ಡು….!ಸುರಿವೆ ಪ್ರೇಮಮಳೆಬರಗಾಲದ ಬಯಲನೆಲ್ಲರಮಿಸಿ ….!ಮುತ್ತುಹನಿಗಳಲ್ಲಿ ತೊಯಿಸಿತುಂಬುವೆ ಒಡಲ ತುಂಬ ಜೀವಕಳೆ….‌!ತೃಪ್ತ ನೀನು ಹಗುರ ನಾನು….! ಗೆಳೆಯಾ ನೀನುದಣಿದು ವಿರಮಿಸಲೂನನ್ನಲ್ಲಿರುವುದುಭಾವ ಜೋಳಿಗೆ ….!ಹೃದಯ ಮಿಡಿತದ ಲಾಲಿಯೊಳಗೆನೆತ್ತಿಯ ಮುಂಗುರುಳಲಿಬೆರಳ ತೀಡುತ ಕನಸು ಬಿತ್ತುವೆನಾನು….!ಮುಗುಳುನಗುತ ಕನಸಲ್ಲಿತೇಲಬೇಕು ನೀನು….! ಲಿಂಗ….. ಬಹಿರಂಗದಲಿ ಗಂಡುವೇಶದೇಹದೋಷಅಂತರಂಗದೊಳೊಂದುಆವೇಶಹೊರಬರಲಾರದೆಒಳಗಿರಲಾರದೆತಲ್ಲಣದ ಸುಳಿಯೊಳಗೆವಾಂಛೆಯೊಂದು ದಿಕ್ಕು ತಪ್ಪಿತುಲಿಂಗವೆ ಕಳೆದು ಹೋಯಿತು ತಿಳಿಯಲೆಇಲ್ಲ ಹೆಣ್ಣುಗಂಡು ಲಿಂಗದಲಿಒಂದಾದ ಹರಗಂಡು ಹೆಣ್ಣಾಗಿ ಗಂಡುಮೋಹಿಸಿದ ಹರಿದ್ವಿಲಿಂಗಿಗಳಾದುದ ನೆನೆಯಬೇಕಲ್ಲ ಲಿಂಗದೊಳಗಿಷ್ಟು ಪರಿಯನಿಟ್ಟುಸುಖದತತ್ವವ ಒಳಗೆಯಿಟ್ಟುತಾರತಮ್ಯದ ಕಣ್ಣು ಕೊಟ್ಟುನೋಟ ಸರಿಯಾವುದೆಂದುತಿಳಿಯಲೆ ಇಲ್ಲ….! *******************

ಕಾಂತರಾಜು ಕನಕಪುರ ಅವರ ಕವಿತೆಗಳು ಜಾತಿ ಹೇವರಿಕೆ ಹುಟ್ಟಿಸುವವಿಕಾರ ವೃಕ್ಷಎಲ್ಲಿರುವುದೋ ಬೇರುಯಾರೂ ಅರಿಯರು…ರೆಂಬೆ-ಕೊಂಬೆಗಳು ಲೆಕ್ಕಕ್ಕೆಸಾವಿರಾರು…! ಅವರವರ ಅನುಕೂಲಕೆಯಾರೋ ನೆಟ್ಟರು…ಯಾರೋ ನೀರಿಟ್ಟರು…ಯಾರೋ ಗೊಬ್ಬರ ಕೊಟ್ಟರು…ಹಲವರು ಕಣ್ಣೀರಿಟ್ಟರು…ಅಂತು ಬೆಳೆದು ನಿಂತಿದೆಉದ್ದಂಡ ವಿಷ ವೃಕ್ಷ…! ಈ ಮರದ ನೆರಳು ನೆರಳಲ್ಲ ಅದುಅನುನಯದಿ ನೇಯ್ದ ಉರುಳುಅನುಕೂಲ ಪಡೆದಿಹರು ಕೆಲವರುಸಿಕ್ಕಿಬಿದ್ದು ನರಳುತ್ತಿರುವರು ಹಲವರು ಇನ್ನಾದರೂ…ನಾವು ಹಿಡಿಯಬೇಕಿದೆಅರಿವಿನಿಂದ ಮಸೆದ ಸಮಾನತೆಯ ಅಸ್ತ್ರವನುಕಡಿದುರುಳಿಸಲು ಜಾತಿಯ ವಿಷ ವೃಕ್ಷವನುಆಗ ಮಾತ್ರ ಆಗಬಹುದು ದೇಶದ ಏಳಿಗೆತಪ್ಪಿದರೆ ನಮ್ಮನ್ನು ಕ್ಷಮಿಸದೆಂದೆಂದೂಮುಂಬರುವ ಪೀಳಿಗೆ… ———————– ನಿನ್ನ ಹಾಗೆಯೇ ಇದೆ ಮನದಣಿಯೆ ನೋಡಿ ಮಣಿದೆತುಟಿ ತಲುಪಿದ ಮಾತುಗಳುಅಲ್ಲಿಯೇ ದಸ್ತಗಿರಿಯಾದವುಆಹಾ…! ಎಷ್ಟೊಂದು ಚೆಲುವು? ಇಬ್ಬನಿಯ ಹನಿಗಳು ನೆತ್ತಿಯಮೇಲೆ ಮುತ್ತಿನಂದದಿ ನಿಂದಿಹವುಕದಪುಗಳಲಿ ರಾತ್ರಿ ಕಂಡ ಕನಸಿನಎಳೆಗಳು ಹಸಿಹಸಿಯಾಗಿಹವು…! ತೀಡುತಲಿದ್ದ ತಂಗಾಳಿಗೆ ಗಂಧವುಬೆರೆತು ಸುತ್ತಲೂ ಹರಡುತಲಿತ್ತುಸೂರ್ಯರಶ್ಮಿಗೆ ಸವಾಲೊಡ್ಡುತಿರುವಪಕಳೆಗಳು ಬೆಳಕಿಗೆ ಬಣ್ಣ ಬಳಿಯುತಲಿದ್ದವು…! ಗಾಳಿಯಲ್ಲಿ ಬೆರತ ಗಂಧವುಬಟ್ಟೆಗಳಲ್ಲಿ ಸಿಕ್ಕಿಬಿದ್ದಿತ್ತುಬೆಳಕಿಗೆ ತೀಡಿದ್ದ ಬಣ್ಣಕಂಗಳಿಗೆ ಮೆತ್ತಿಕೊಂಡಿತ್ತು…! ಮುಟ್ಟಬೇಕೆಂಬ ತುಡಿತವನುಕಷ್ಟಪಟ್ಟು ತಡೆದುಕೊಂಡೆನುಕಣ್ಣಿಗೆ ಮೆತ್ತಿದ ಬಣ್ಣ, ಬಟ್ಟೆಗೆ ಅಂಟಿದ ಗಂಧಮನದೊಳಗಿಳಿದು ಮನೆವರೆಗೂ ಬಂದಿವೆ..! ಥೇಟ್ ನಿನ್ನ ಹಾಗೆಯೇ ಇದೆಅದೋ ಅಲ್ಲಿ ಅರಳಿ ನಿಂತಬೇಲಿ ಮೇಲಿನ ಒಂಟಿ ಹೂ…! ————————— ಗತ ಎಂದೋ ಮೀಟಿದ ಶ್ರುತಿಯ ಜಾಡು ಹಿಡಿದುಇಂದು ವೀಣೆಯೊಂದು ಮಿಡಿಯುತಿರುವುದುಹಳೆಯ ಶ್ರುತಿಯ ಹಾಡಿನ ಮೊನೆಯಿದುಕರುಣೆ ಇರದೆ ಎದೆಯನು ಇರಿಯುತಿರುವುದು ಮರೆತ ನೋವನು ಬಿಡದೆ ಕೆದಕುತಿರುವಹಳೆಯ ಗುರುತಿನ ಹಾಡಿದುಕಾಣದಾವುದೋ ಕೈಯ್ಯಿ ಎಡೆಬಿಡದೆಎದೆಯುರಿಗೆ ತಿದಿಯನು ಒತ್ತುತಿರುವುದು ಇರುವ ಸಂತಸದ ಬನವನುಎದೆಯ ಬೆಂಕಿಯು ದಹಿಸುತಲಿರುವುದುಗತದ ಮೇಲೆನ ಪರದೆ ಸರಿಸಿಕೊಳೆತ ನೆನಪುಗಳ ಕಾಡುತಿರುವುದು ಸತ್ತುಹೋದ ಆತ್ಮದ ಹಾಡಿದುಧುತ್ತನೆದ್ದು ಕಾಡುತಿರುವುದುಗತದ ನೆನಪುಗಳು ಗತಿಸುವವರೆಗೂಕಣ್ಣೀರಿನ ಮಳೆಯನು ಸುರಿಸುವುದನುತಪ್ಪದೆ ಜಾರಿ ಇರಿಸಿರುವುದು *******

ಸಾಗರ ಗರ್ಭದೊಳಗಡಗಿದ
ಮೃತ್ಯುದೇವತೆ ಬಳಿಸಾರಿದಂತೆ
ನಂಬಿಕೆ ಕಳೆದು ಹೋಗಿದೆ..//

ಪುಷ್ಪಾ ಮಾಳ್ಕೊಪ್ಪ ಮಿತ – ಹಿತ ಜಗವ ಬೆಳಗುವ ಬಂದುಬಾಲ ಭಾನುವು ಎಂದುಮುತ್ತಿಕ್ಕಲಪ್ಪುದೇನೊ |ತಮವ ಸರಿಸುವುದೆಂದುಜ್ವಲಿಪ ದೀಪವನೆಂದುಮುಟ್ಟಲಪ್ಪುದೇನೊ || ಗಂಗೆ ಯಮುನೆರನ್ನುಕೊಳೆಯ ತೊಳೆಯುವರೆಂದುಅಂಗಳಕೆ ತಪ್ಪುದೇನೊ |ತಪವು ನೇಮಾದಿಗಳುಸನ್ಯಾಸಿಗಲ್ಲದೆಸಂಸಾರಿಗಪ್ಪುದೇನೊ || ಮೈಗೆ ವ್ಯಾಧಿಯು ಎಂದುಮನೆಯ ಮದ್ದೆಂದುಮದ್ದಿಂದೆ ಮರವ ಮಾಡ್ಪುದೇನೊ |ಹಸೆಯು ಹಿತವೆಂದುಹಗಲು ಇರುಳೆರಡುಮಲಗಲಪ್ಪುದೇನೊ || ಮನೆಯ ಮಾಳಿಗೆಯುಸೋರುತಿಹುದೆಂದುಬಂಧುಗಳನೊಡನಿಪ್ಪುದೇನೊ |ಮಮತೆ ಇಹುದೆಂದುಮನುಜ ಮಡಿದರೂಮಡಗಲಪ್ಪುದೇನೊ ||

ಗಾಂಧೀಜಿ ಮಾನವವತಾವಾದಿಗಳು ಎಲ್ಲ ಜೀವಿಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಕಾಳಜಿಯನ್ನೂ ಹೊಂದಿದ್ದರು. ವೈರಿಯನ್ನು ಪ್ರೀತಿಸುವುದು ಎಂಬ ಗುಜರಾತಿ ಗಾದೆಮಾತಿನ ಪ್ರಭಾವ ಅವರ ಮೇಲೆ ಇತ್ತು. ವಿಶ್ವ ಮಾನವರೆಲ್ಲ ಒಂದು. ವಿಶ್ವವೆಲ್ಲ ಒಂದು ಎಂಬ ಅವರ ವೈಚಾರಿಕತೆ ಗ್ರೀನ್ ಮತ್ತು ಬೊಸಂಕ್ಯೂಟ್ (ಃosಚಿಟಿqueಣ) ಅವರನ್ನು ಹೋಲುತ್ತದೆ ಎಂದು ಹೇಳುವರು.